TÜBİTAK şizofreninin gen şifresini çözüyor
Bilimsel çalışmalara verdiği destekleri artıran TÜBİTAK, bugüne kadar Türkiye’de çok da fazla yapılmayan, hastalıklara neden olan genlerin şifrelerinin çözülmesine odaklandı.
Hüseyin GÖKÇE
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, TÜBİTAK’ın doğuştan gelen bazı hastalıklardan şizofreni ve boyun rahatsızlıklarının genlerini çözme yönünde çalışmalar yaptığını söyledi. TÜBİTAK’ın Türkiye’de ilk defa insan genomunun dizilendiği araştırmalar yaptığını ifade eren Bakan Ergün, “Klippel-Feil sendromu olarak bilinen ve doğuştan gelen boyun omurgasındaki oluşum bozukluğuyla ilgili gen tespit edildi. Bunun yanında damarların kontrolsüz genişlemesi sonucu ortaya çıkan tümörler ile ilgili genetik tabanlı mekanizmalar aydınlığa çıkıyor” diye konuştu.
TÜBİTAK bünyesinde çalışan kriptoloji uzmanları araştırmalarında, genlerin bazı hastalıklarla olan ilişkilerini tespit ettiler. Çalışmaları değerlendiren Bakan Ergün, insan genomunun Türkiye’de ilk defa dizelenmesine yönelik çalışmalar yapıldığını belirtti. Bu kapsamda, “Klippel-Feil sendromu” olarak bilinen ve doğuştan gelen boyun omurgasındaki oluşum bozukluğuyla ilgili gen tespit edildiğini söyleyen Ergün, “Bunun yanında damarların kontrolsüz genişlemesi sonucu ortaya çıkan tümörler ile ilgili genetik tabanlı mekanizmalar aydınlığa çıkıyor. Ayrıca doğuştan gelen kafa ve yüz bölgesinin ciddi oluşum bozukluklarına neden olan genler de tespit edildi. Şizofreniden yaygın hastalıklara kadar giden geniş bir spektrumda hastalık grubu ile de genom çalışmaları devam ediyor” diye konuştu.
Bakan Ergün, TÜBİTAK bünyesinde kurulan İleri Genom ve Biyoenformatik Merkezi’nde canlıların karakteristik özelliklerini belirleyen en küçük yapı birimi olan ‘gen’ alanındaki çalışmaların yoğunlaşmasını sağlayacağını bildirdi.
Söz konusu birimin Kalkınma Bakanlığı desteğiyle kurulduğunu dile getiren Nihat Ergün, şunları söyledi:
“Merkez ile Türkiye’de ilk defa insan genomunu dizileyecek laboratuvarlar ile bu genomları analiz edecek bilgisayar alt yapısı kuruldu. Genom dizileme ile ilgili biyolojik işlemleri TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü yerine getirirken, genom analizlerini ise TÜBİTAK BİLGEM Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) uzmanları yapıyor.”
‘Kriptocu ekip kuruldu’
Laboratuvarlarda üretilen verileri analiz edecek kriptoculardan oluşan bir ekip kurulduğunu, bu ekibin kısa sürede Türkiye için birçok ilki gerçekleştirdiğini vurgulayan Bakan Ergün, “Benzer çalışmaları yapan, dünyada 20 civarında ülke var. Bizim bu ülkelerden farkımız, akraba evliliklerinden dolayı araştırma yapılacak vaka sayısının coğrafyamızda daha fazla olmasıdır. Bu durum, genomik çalışmaların devam etmesi durumunda bizim için avantaj olarak görülmekte” dedi.
Gen çalışmalarının mutlaka Türkiye’de gerçekleştirilmesi gerektiğini, bunların yurtdışına gönderilmesinin tehlike unsuru olduğunu ifade eden Ergün, TÜBİTAK Biyoteknoloji Araştırma Merkezi’nde Türkiye’nin gen haritasının çıkarıldığını bildirdi.
Türkiye, Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü’ne Genel Sekreter oldu
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, uzay konusunda çalışmalar yapan Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü’nde yapılan seçimlerde Genel Sekreterlik görevine Türkiye’nin getirildiğini söyledi. Ergün; Çin, Bangladeş, İran, Moğolistan, Pakistan, Tayland ve Peru’nun da üyesi olduğu Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü’nde Genel Sekreterlik görevini Türkiye adına TÜBİTAK BİLGEM Program Yönetimi Ofisi Direktörü Celal Ünver’in yürüteceğini bildirdi. Türkiye’de uzayla ilgili çalışmalarda büyük ilerleme kaydedildiğine dikkat çeken Nihat Ergün, gözlem uydularını kendisi yapar hale gelen Türkiye’nin, artık uyduların fırlatılacağı platformlar üzerinde çalıştığını, 10 yıl içinde kendi haberleşme uydusunu fırlatacak hale geleceğini söyledi.