Türk insanın internette neler yapıyor?
Ünal SADE / Kamu Yönetimi Uzmanı
Alexa, ABD mezkezli bir internet şirketidir.
Sitede diğer web sitelerinin web trafikleriyle ilgili bilgilere yer verilmektedir. Aynı zamanda ülke ülke internet kullanım alışkanlıklarını inceleyebileceğiniz sayfalara da ulaşabiliyorsunuz.
"Top Sites in Turkey" başlıklı bölümünde Türk insanının rağbet ettiği ilk 100 siteye (Top 100) yer veriliyor. Tabiî ki sık sık sıralamanın değiştiği bir alandan bahsediyoruz.
Merak ettim Türk insanı internette neler yapıyor, internet kullanım alışkanlıkları, eğilimleri nasıl…
Alexa "Top Sites in Turkey" sayfalarında gördüğüm manzarayı sizlerle paylaşmak istedim:
Türk insanı: En çok haber okuyor
Top 100'de haber içerikli 15 site yer alıyor. Yani en çok ziyaret edilen sitelerin %15'i haber sitelerinden oluşuyor.
Haber siteleri içerisinde Hürriyet, Milliyet, Habertürk, Sabah, Zaman gibi günlük gazetelerin yanı sıra İnternet Haber siteleri de önemli bir yer tutuyor.
Henüz hukuki mevzuatları şekillenmemiş, çalışanları gazeteci bile sayılmayan internet haber sitelerini "halk çoktan tanımış" durumda.
İlk 100 içerisinde Haber7.com, Gazete vatan.com, İnternethaber.com, Ensonhaber.com, Haberler.com'un yer aldığını ve neredeyse günlük gazete haber sitelerinin sayısını geçtiklerini görüyoruz.
Sosyal paylaşım siteleri'nde zaman geçirmeyi seviyor
Türk insanının top 100 içerinde 7 sosyal paylaşım sitesine ilgi gösterdiğini görüyoruz. Tabii ki aralarında blogger.com, twiter.com, blogcu.com, wordpress.com, friendpress.com, netlog.com ve myspace.com gibi sitelerin yer aldığı bu grupta ilk sırayı facebook.com alıyor.
4 Şubat 2004 de Harvard Üniversitesi öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından insanların arkadaşlarıyla iletişim kurması ve bilgi alış verişi yapması için kurulan sitenin tüm dünyada kullanıcı sayısı 500 milyona ulaşmış durumda. Pazar değeri 25 milyar dolara ulaşmış bulunan facebook bugün eğer bir ülke olsaydı 60 dilin konuşulduğu, Çin ve Hindistan'dan sonra en kalabalık nüfusa sahip ülke olacaktı.
Facebook en çok ABD ve Kanada'nın bulunduğu bölgede kullanılıyor. Bölgenin %35'i Facebook üyesi.
Geleneksel sosyal ilişki yatkınlığına sahip Türk insanı burada da kendisini hemen ifade etmeyi başarmış gözüküyor. 'Facebakers.comda yer alan istatistiklere göre "Top 5 countries on Facebook" sıralamasında 22.178.860 kullanıcı ile 4.sırada yerini almış durumda.
Video, fotograf, dosya paylaşım ve sinema siteleri önemli bir yer tutuyor
Burada ifade ettiğin sitelerden ilk yüz içerisinde 14 site yer alıyor. Youtube'nin ilk sırada yer aldığı bu kategoride izlesene.com, dailymation.com, vidiwodo.com, diziport.com, timsah.com, rapidshare.com, imagesharck.com, sinemalar.com gibi siteler yer alıyor.
Yasaklı olmasına rağmen Youtube'nin ilk sırada yer almaya devam edebilmesi de çok önemli bir sonuç. İnternetin yasak tanımadığının da en güzel göstergesi sanırım budur. İnsanlar yasak olmasına rağmen çeşitli yöntemlerle buraya ulaşamaya devam ediyor.
İnternetten alışveriş yapmaya da alıştık
Top 100 içerisinde 5 adet de alışveriş sitesi yer alıyor. İnternet üzerinden alışverişin henüz emekleme aşamasında, güvenlik konusunda ciddi endişelerin yeterince giderilemediği bir alan olarak algılanmasına ve Türk insanın temas ederek alışveriş etmeyi sevme kültürüne rağmen gelinen yolun önemi buradan da anlaşılmaktadır.
Sahibinden.com, gittigidiyor.com, hepsiburada.com, markafoni.com, araba.com'un yer aldığı top 100 listesine yeni alışveriş sitelerinin ekleneceğini düşünmek herhalde hayal olmayacaktır.
Sözlükler internetten
Wikipedia'nın ilk sırada yer aldığı henüz 10 yılını bile doldurmamış bu kategoride ekşisözlük, itüsözlük, seslisözlük ve uludagsözlük yer alıyor.
İçeriklerini dünyanın her köşesinden gönüllü insanların oluşturduğu, ortaklaşa hazırlanan, kar amacı gütmeyen ücretsiz birer ansiklopedi görüntüsündeki bu siteler her geçen gün daha da fazla başvurulan bir bilgi kaynağı alanı olmaya başlamışlardır. Top 100'deki varlıkları da bunun en güzel göstergesidir.
Oyun'suz olmuyor
"Oyun" sektörü bilişim sektörünün gelişen yüzene paralel ilerleme kaydeden bir alan olarak karşımıza çıkıyor. Top yüzde 5 adet oyun sitesinin yer almasını bu sebeple garipsemiyor hatta az olarak görüyorum. Birinci sırayı travian.com'un çektiği kategoride oyunlar1.com, kraloyun.com, oyunskor.com ve iakriam.com siteleri yer alıyor.
Spor internette de önemli
Günlük hayatın içerisinde herkesin ilgisini bir şekilde çeken "spor" internet dünyasında da gözde. Birinci sırayı sporx.com'un çektiği kategoride fotomaç, habertürkspor, ntvspor, mackolik, Galatasaray ve ajansspor siteleri yer alıyor.
Kurumsal ve bankacılık gelecekte daha güçlü olarak internette yer alacak
E-devlet projeleri yanı sıra, tüm kurumsal yapıların ve bankaların çok daha fazla ve etkin "müşteri hizmetleri" anlamına gelen ve maliyeti daha ucuz bir iletişim sağlayan internetle erişime önem verdikleri bir dönemdeyiz. Bu bağlamda kategoride 9 sitenin top yüze girmesi son derece normal olarak gözüküyor.
Türk insanı artık her türlü milli eğitim işleri için (meb.gov.tr- ki bu kategorinin ilk sırasında yer alıyor) , sınav hizmetleri için (osym.gov.tr) adresine mutlaka uğramak durumunda. Memurlar.net, sgk.gov.tr, kariyer.net, garanti, işbank ve yapı kredi en çok ziyaret edilen siteler arasında yer alıyor.
Özetle Türk insanı internette haber okumayı, sosyal paylaşım sitelerinde zaman geçirmeyi, video-fotoğraf paylaşmayı, alışveriş yapmayı, oyun oynamayı, spor haberleriniz izlemeyi, bankacılık işlemlerini ve e-devlet işlemlerini seviyor.
Yetişkinlere yönelik sitelerin eskisine göre rağbetten düştüğünü görmekten memnun olurken; top yüzde kültür-sanat-kitap-edebiyat-tarih-teknoloji sitelerini görmemekten ise üzüntü duyuyoruz.