Türkiye, Kıbrıs'ta barış gücüne hayır dedi

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'taki BM Barış Gücünün (UNFICYP) görev süresinin 6 ay daha uzatılmasını öngören karar tasarısını kabul etti. Türkiye, Konseyde yapılan oylamada "Hayır" oyu verdi. 

UNFICYP'in görev süresinin 6 aylığına uzatılmasını isteyen karar tasarısına 14 ülke "Evet" oyu verirken, Türkiye'yi temsil eden Büyükelçi Ertuğrul Apakan, "Hayır" oyunu kullandı.

Kararın kabulüyle UNFICYP'in görev süresi 15 Aralık 2010'a dek uzatılmış oldu.

Büyükelçi Apakan, kararın kabulünün ardından Türkiye'nin konuyla ilgili görüşlerini açıklayan bir konuşma yaptı. Apakan, konuşmasında, Türkiye'nin Kıbrıs'taki geçici BM Barış Gücünün (UNFICYP) kurulma nedenine değil, BM Güvenlik Konseyinin UNFICYP ile ilgili kararlarında kullandığı dile ve UNFICYP'in görev yapmasına ilişkin olarak Kıbrıs Türklerinin rızasının alınmamasına, yönteme karşı çıktığını belirtti.

Kararın içeriği

Güvenlik Konseyi kararının giriş paragraflarında, adada devam eden görüşmelerde kararlı ilerleme sağlanması yolunda "eşsiz bir fırsat" bulunduğu belirtilerek, BM'nin Kıbrıs sorununa kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulunması için taraflara yardım etmede "ana rol" oynadığı bildirildi.

Konsey kararında, Kıbrıslı Türk ve Rum liderlerin gösterdikleri "siyasi liderliğin" takdir edildiği belirtilerek, "Bugüne dek müzakerelerde elde edilen ilerleme memnuniyetle karşılanmaktadır" denildi.

Taraflardan BM parametreleri temelinde adada kalıcı çözüm bulmak için ellerindeki fırsattan tam olarak istifade etmelerini isteyen Konsey, taraflara görüşmelerin ivmesini de artırmaları çağrısında bulundu.

Genel Sekreter Ban Ki-mun'un son Kıbrıs raporundaki "Adada çözüm erişilebilir" yönündeki görüşüne ve tarafların 21 Aralık 2009'da "eğer mümkünse" "2010 yılının çözüm yılı olması" dileğine atıfta bulunan Konsey, bu kapsamda yakın zamanda görüşmelerde kararlı ilerleme görmeyi sabırsızlıkla beklediğini vurguladı. Edinilen bilgiye göre, karardaki "eğer mümkünse" ifadesi, Rusya ve Fransa'nın isteğiyle metne eklendi.

Ban'ın bu yılın Kasım ayında müzakerelerdeki durumla ilgili Konseye rapor sunacağı da bildirilen kararda, güven artırıcı önlemler kapsamında Yeşilırmak geçiş kapısının açılması için devam eden inşaat çalışmalarından memnuniyet duyulduğu kaydedildi.

Kararda, Genel Sekreter Ban'ın Kıbrıs özel danışmanı Alexander Downer'ın taraflara kapsamlı çözüm bulma yolunda sürdürdüğü çabalardan ve Lisa Buttenheim'in da Taye Brook Zerihoun'un yerine yeni BM özel temsilcisi olarak atanmasından memnuniyet duyulduğu da belirtildi.

Güvenlik Konseyi, kararının sonuç paragraflarında ise, "iki lider arasında sürdürülen müzakerelerde bugüne dek elde edilen ilerlemeden memnuniyet duyduğunu, yakın zamanda daha çok ilerleme beklediğini" kaydetti. Konsey, tarafların, "şu an yakalanan fırsattan, müzakerelerin ivmesini artırarak, güven ve iyi niyet atmosferini koruyarak, yapıcı ve açık şekilde sürece katılarak, tam olarak yararlanmaları gerektiğini" vurguladı.

Güven artırıcı önlemlerin de uygulanmasını isteyen Konsey, bu kapsamda iki taraf arasında başka geçiş noktalarının açılması yönünde adım atılmasını da istedi.

UNFICYP'ın görev süresinin 15 Aralık 2010 tarihine kadar uzatıldığı kararda, Genel Sekreter Ban'dan 1 Aralık 2010 tarihine dek bu kararın uygulanmasıyla ilgili bir rapor hazırlaması istendi.

"Karşı çıktığımız şey yöntem"

Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan, Türkiye'nin Kıbrıs'taki geçici BM Barış Gücünün (UNFICYP) kurulma nedenine değil, BM Güvenlik Konseyinin UNFICYP ile ilgili kararlarında kullandığı dile ve UNFICYP'in görev yapmasına ilişkin olarak Kıbrıs Türklerinin rızasının alınmamasına, yönteme karşı çıktığını belirtti. 

Apakan, Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyinin UNFICYP'in görev süresini 6 aylığına uzatan kararına karşı "Hayır" oyu kullanmasının ardından, Konseyde konuyla ilgili Türkiye'nin görüşlerini açıklayan bir konuşma yaptı. 

"Bizim itirazımız her zaman bu kararların alınma yöntemine ve kullandığı dile karşı olmuştur" diyen Apakan, 1964 yılında UNFICYP'i kuran 186 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararının ve o zamandan bugüne gücün görev süresini uzatan tüm Konsey kararlarının adada hep tek bir taraftan söz ettiğini, ancak 1963 yılından beri Kıbrıs'ın tümünü temsil eden ortak ve anayasal bir hükümet bulunmadığını belirtti.

Apakan, adadaki Rum idaresini adanın tümünün hükümeti gibi algılayan bu yanlış yaklaşımın da 46 yıldan fazla bir süredir Kıbrıs sorununa adil, kalıcı ve kapsamlı bir çözüm bulma yolundaki ana engel olduğuna işaret etti. Daimi Temsilci, BM Barış Gücünün görev süresinin uzatılması kararlarında adada iki tarafın da rızasının açıkça alınması gerektiğini, bugün alınan kararın da yine bunu yapmadığını vurguladı. Apakan, yine de Kıbrıs Türk tarafının bu kararın hükümlerini uygulayacağını söyledi.

Türkiye'nin kararda yer alan Genel Sekreter Ban'ın iyi niyet misyonuyla ilgili hususları memnuniyetle karşıladığını belirten Apakan, ancak "eğer mümkünse" ifadesinin adadaki iki liderin 21 Aralık 2009'da yaptıkları orijinal açıklamada bulunmamasına rağmen karara sonradan eklendiğini söyledi. Yine de kararın doğru mesajları taşıdığını belirten Apakan, kararın iki lider  tarafından paylaşılan "2010 yılının çözüm yılı olması" yönündeki ortak beklentiyi teyit ettiğini, bu umudun Genel Sekreter Ban ve uluslararası toplumun da çoğunluğu tarafından paylaşıldığını kaydetti.

Büyükelçi Apakan, Türkiye'nin Kıbrıs'ta BM parametreleri çerçevesinde iki tarafça kabul edilebilecek kapsamlı bir çözümün sağlanmasının mümkün olduğuna inandığını ve "Genel Sekreterin çabalarını tamamen desteklemeye ve UNFICYP ile işbirliği yapmaya devam edeceğini" sözlerine ekledi.