Uzaya çıkacak 'uçak' için motor yapılıyor
Yeryüzünden uçak gibi havalanıp uzaya çıkacak hava aracı için motor geliştirme çalışmaları hızla devam ediyor.
Mehmet KAYA
ANKARA – İngiliz Reaction Engines şirketinin, pist ya da özel düzenekten uçak gibi havalanıp, uzaya çıkabilecek bir hava aracına takılabilecek bir motor geliştirme faaliyetine İngiliz-ABD savunma sanayii şirketi BAE Systems’in yatırım yaptığı duyuruldu.
BAE Systems ve Reaction Engines, SABRE isimli motor projesinin, jet ve roket itki sistemlerini tek bir motorda birleştirdiğini, bu geliştirme projesinde, tasarım doğrulamasının tamamlandığını ve motorun gelişirilip inşa edilmesi aşamasına gelindiğini açıkladı. BAE Systems’in, Reaction Engines’in yüzde 20 hissesini aldığı ve yönetim kuruluna bir kişi vereceği belirtildi. Reaction Engines, BAE Systems’in “tercih edilen-avantajlı tedarikçisi” sınıfına alındı.
Yeryüzünden havalanıp, sesin 25 katı hıza ulaşıp uzaya çıkacak
Bu tip bir teknolojinin, uzaya çıkış maliyetlerini olağanüstü boyutta azaltacağı vurgulanan açıklamada SABRE motorunun, jet itki ve roket itki teknolojilerini aynı bünyede toplayan ve doğrulanmış ilk tasarım olduğunun altı çizildi. Açıklamada, “Reaction Engines İngiltere’de faaliyet gösteren ve SABRE (Synergetic Air-Breathing Rocket Engine – Birlikte çalışan hava ile yanmalı roket motoru) isimli ileri derecede birleşik döngülü hava ile yanmalı roket motoru için ihtiyaç duyulan teknolojileri geliştiren bir özel sektör kuruluşu. Bu yeni sınıf hava-uzay motoru, hava aracının kalkıştan itibaren atmosferde sesten 5 kat daha hızlı kullanılabilmesini mümkün kılmak için tasarlanıyor. SABRE uçuş sırasında roket moduna geçiş yaparak, sesten 25 kat fazla bir hıza eşit yörünge hızına çıkıp uzay uçuşuna imkan sağlayabiliyor. Reaction Engines şirketinin teknolojisi, kullanılabilirlik ve potansiyel araç uygulamaları konularında, genişletilmiş bağımsız teknik değerlendirmelerden geçerek onaylandı” denildi.
İngiliz hükümetinin 60 milyon poundluk bir geliştirme desteğinin onay aşamasında olduğu belirtilen açıklamada, “BAE Systems’in yatırımı ile birlikte bu önemli sermaye takviyesi, Reaction Engines’in başarılı bir araştırma fazından, motoru geliştirme ve test aşamasına geçişini destekleyecek. Bu fazda Reaction Engines’in, alanında başarılı mühendisleri de istihdam ederek işgücünün büyütülmesi de planlanıyor” denildi.
Projeye ilişkin bilgi veren Reaction Engines yöneticisi Mark Thomas “İlk SABRE motorunun geliştirilmesi aşamasına geçildiğini duyurarak Reaction Engines için önemli bir kilometre taşını koymuş bulunuyoruz. BAE Systems, yeni bir motor sınıfı ve uygulamaları için SABRE’nin geliştirilmesini hızlandırmak üzere, sektördeki program dağıtımı ve daha geniş mühendislik sistemleri entegrasyonu alanlarındaki lider özelliklerini katacak. Bu ortaklık, Reaction Engines tarafından yapılan ve Avrupa Uzay Ajansı ve ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı (AFRL) bünyesindeki uzmanlardan teknolojinin potansiyeli ile ilgili olarak olumlu değerlendirmeler alan sıradışı teknik buluşlar üzerine inşa edildi” dedi.
BAE Systems Programlar ve Destek Grup Yöneticisi Nigel Whitehead ise BAE Systems’in Reaction Engines’e stratejik katkı sağlayacağını vurguladı.