Yatırım araçlarında seyir tersine döndü

Naki BAKIR

BRİFİNG
Küresel sermaye otoritelerinin “parasal sıkılaştırma” kararı dolayısıyla sermaye hareketlerinin aleyhe dönmesi nedeniyle dövizde hızlı yükseliş, Borsa’da sert düşüş yaşanan son üç ayda, finansal yatırım araçlarının son yıllardaki getiri dengesi tersine döndü.

Önceki dönemlerin aksine son üç ayda özellikle Borsa’da hızlı bir kayıp yaşanırken, dövizde ise yüksek getiri elde edildi. Piyasalardaki oynaklık sürerken, getiri dengesindeki değişim tasarruf sahiplerini pozisyon değiştirmeye zorlayacak bir nitelik kazanmaya başladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) finansal yatırım araçlarının Ağustos ayı getirilerini açıkladı. Buna göre Ağustos’ta en çok kazandıran araç yüzde 7.2 ile külçe altın oldu. Euro’nun yüzde 3.38, doların yüzde 1.61, mevduatın yüzde 0.41 getiri sağladığı geçen ay Borsa yüzde 3.75’le kaybettirmeye devam etti.

Son üç ayın galibi döviz

Finansal piyasalarda dengelerin tersine döndüğü Mayıs sonu baz alındığında ise kazanç oranında döviz açık farkla başı çekerken, Borsa yatırımcısı ağır bir kayıp yaşadı. Haziran-Ağustos döneminde Euro yüzde 10.13’le en çok kazandıran yatırım aracı oldu, dolar da yüzde 7.38 getiri sağladı. Külçe altının Ağustos’taki yüksek getirisiyle son üç aydaki kümülatif getirisi yüzde 2.90 düzeyinde oluştu. Son üç ayda mevduatın brüt faiz getirisi yüzde 1.26 olurken, Borsa’daki kayıp yüzde 20.5’e ulaştı.

Enflasyonla indirgendiğinde de tasarruflarını dövizle yapanların reel bazda yüksek getiri sağladığı, Borsa yatırımcısının ciddi kayıp yaşadığı görüldü. Euro, son üç ayda ÜFE bazında yüzde 2.51 olan enflasyonla indirgendiğinde yüzde 7.43, aynı dönemde TÜFE bazında yüzde 0.97 olan enflasyona göre ise yüzde 9.07 oranlarıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Buna karşılık, BIST 100 Endeksi’ndeki değişim ÜFE ile indirgendiğinde Borsa yatırımcısının reel olarak yüzde 22.45, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 21.26 oranında kaybettirdiği belirlendi.

Son üç ayda reel olarak mevduatta ÜFE’ye göre yüzde 0.11 getiri, TÜFE’ye göre ise yüzde 1.54 oranında reel kayıp yaşandı. Bu dönemde külçe altın ÜFE’ye göre sadece yüzde 0.38, TÜFE’ye göre de yüzde 1.91 oranında reel getiri sağladı.

Yıllık getiriler

Ağustos sonu itibariyle Euro’nun değeri bir yıl önceki düzeyinin yüzde 17.88, dolar yüzde 9.77, Borsa yüzde 9.70 üzerinde gerçekleşti. Mevduatın yıllık brüt faiz getirisi yüzde 6.5 olurken, Borsa endeksi bir yıl önceki düzeyinin yüzde 8.62 altına indi.

Getiri dengesinde son üç aydaki radikal değişim, henüz yıllık ortalama getiri tablosunu henüz tersine çevirmedi. Ancak 12 aylık ortalama getiriye bakıldığında Borsa yatırımcısının, son üç aydaki kayba rağmen yıllık bazda yüzde 32.05’le hala en yüksek getiriyi elde ettiği belirlendi. Ortalama yıllık getiri mevduatta yüzde 5.64, Euro’da yüzde 1.47, dolarda yüzde 1.25 oldu. Altın yatırımcısı ise bu bazda yüzde 5.38 kayıp yaşadı.
Borsa’nın 12 aylık ortalamalara göre yıllık reel getirisi ise ÜFE’ye göre yüzde 27.72, TÜFE’ye göre yüzde 22.93 oldu. 12 aylık ortalamada reel olarak Euro yatırımcısı ÜFE’ye göre yüzde 1.86, TÜFE’ye göre yüzde 5.54, dolar yatırımcısı ÜFE’ye göre yüzde 2.07, TÜFE’ye göre yüzde 5.74, altın yatırımcısı ÜFE’ye göre yüzde 8.48, TÜFE’ye göre yüzde 11.92 zarar etti. 12 aylık ortalama brüt faiz getirisi baz alındığında tasarruflarını mevduatta değerlendirenler ÜFE’ye göre yüzde 2.18 reel getiri elde ederken, TÜFE’ye göre yüzde 1.66 oranında reel kayıp yaşadı.