Yıl bitmeden bağış yapmanın avantajları

Bu yıl vizyona giren “Ted 2” filminde canlı bir insan gibi davranan oyuncak ayı Teddy’nin bir oyuncak mı, yoksa bir insan mı olduğu konusu mahkemeye taşınmış ve ünlü bir avukatı canlandıran usta oyuncu Morgan Freeman’ın filmdeki şu repliği çok dikkat çekmişti: “Bir insan ile bir madde arasındaki en önemli fark, insanın çevresine faydalı bir varlık olması ve başkalarına faydası dokunuyor olmasıdır.” 

Biz de insan olmanın en bariz özelliğinin; bencillikten ve bireysellikten uzak, yaşadığı topluma yarar üretmek olduğu inancındayız. Faydalı olmanın bir yolu da sahibi olduğu gelirden ya da servetten başkalarına vermek, bağışlamak. Yüksek düzeyde manevi hazzı olan bir durum, bağış yapmak. 

Bununla birlikte; 2015 yılının sonuna yaklaşırken yapılacak bağış ve iyiliklerin, şirketlere ve gelir vergisi beyannamesi veren kişilere vergi indirimi olarak da geri dönmesi mümkün. Nasıl mı? Limited veya anonim şirketinizin kurumlar vergisi mükellefi olarak yapacağı bağışları beyannamede indirim olarak dikkate alma imkânınız var. Öte yandan beyanname vermek durumunda olan gelir vergisi mükellefiyseniz (Kira geliri elde edenler, tüccarlar, serbest meslek erbapları vb.) ve beyan edilecek bir kazancınız varsa bağışlarınızı indirim konusu yapmanız mümkün. Ancak bazı bağışların tamamı indirim konusu yapılabilirken bazılarının belli bir sınıra kadar indirilebilmesi söz konusu.

Tamamı indirilebilecek bağışlar 

• Türkiye Kızılay Derneği’ne ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti’ne (İktisadi işletmeleri hariç) 
• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na, 
• Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’na, 
• Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara , 
• Sosyal dayanışma ve yardımlaşma fonu ve vakıflarına, 
• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’na yapılan bağışlar, 
• Gülhane Askeri Tıp Akademisi’ne, 
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu uyarınca yapılan bağışlar, 
• Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler vb., 
• Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler, Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıfl ar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen faaliyetlere yönelik kültür ve turizm amaçlı, 
• Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulu’nca başlatılan yardım kampanyalarına, 
• EXPO Antalya Ajansı’na yapılacak bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları, 
• Afetlerden zarar görenlere yardımda bulunmak üzere kurulan Milli Yardım Komitesi ve mahalli yardım komitelerine, 
• Üniversitelere ve yüksek teknoloji enstitülerine ve gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıfl ardan Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınanlara, 
• Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu’na, 
• Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu kapsamında kurulan ormanlara yapılacak ağaçlandırma ve erozyon kontrolü çalışmaları ile her türlü tesis, bakım ve koruma masrafl arı, için yapılan bağışlar. 

Beyan edilen gelirin belirli bir yüzdesine kadar indirilebilen bağışlar 

Bir de belirli bir hadle sınırlı olarak indirilebilecek bağışlar var. Gelir vergisi mükellefl erinde; kamu yararına çalışan derneklere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfl ara, genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, yapılan ve yıllık toplamı, beyan edilen gelirin %5’ini, kalkınmada öncelikli yörelerde ise %10’unu geçmeyen, makbuz mukabilinde, karşılıksız olarak yapılan bağışlar indirim konusu yapılabiliyor. 

Kurumlar vergisi mükellefl eri, yukarıda belirtilen kurumlarla birlikte bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara yapacakları bağış ve yardımları kurumlar vergisi matrahından indirilebiliyor. Ancak bu mükellefl er için kalkınmada öncelikli yöreler için ayrı bir düzenlemeye gidilmemiş ve sayılan türdeki tüm bağış ve yardımların tamamında üst sınır kazancın %5’i indirilebiliyor. 

Para yerine ayni yardım 

Nakdi bağışlar, alındı belgesi ile belgelendirilebiliyor. Bankalar aracılığıyla bağış yapılması durumunda ise banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçiyor. Ayni bağış yapılması durumunda gelir vergisi mükellefl erinde kayıtlı bedel (yoksa Takdir Komisyonu takdir bedeli), kurumlar vergisi mükellefl erinde maliyet bedeli veya kayıtlı bedeli (yoksa Takdir Komisyonu takdir bedeli) dikkate alınıyor. Diğer taraftan işletmeden çekme suretiyle ayni bağış yapılıyorsa fatura düzenlemek gerekiyor. 

Özetle belirtmek gerekirse; yıl bitip defterler kapanmadan kişisel ve kurumsal olarak iyilik yapmak için son fırsat…