YÖK yabancı dil eğitimini denetleyecek

ANKARA - YÖK, üniversitelerde yabancı dil eğitiminin kalitesini denetleyecek ve denetim sonucuna göre lisans veya lisansüstü programın yabancı dille okutulması iznini geri alabilecek.

YÖK, bir üniversitenin başka bir üniversitede yabancı dil hazırlık sınıfı açabilmesine olanak tanıdı.

"Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Öğretimi ve Yabancı Dille Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik", Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelikle, "Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Eğitim-Öğretim Ve Yabancı Dille Eğitim-Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik" yürürlükten kaldırıldı.

Yeni yönetmelikle yükseköğretim kurumlarındaki yabancı dil öğretimi ve yabancı dille öğretim esasları konusunda bazı yeni kurallar getirildi.

Yönetmeliğe göre, yükseköğretim programına ilk defa kayıt yaptıran öğrencilerin rektörlükçe düzenlenen yabancı dil seviye tespit sınavından aldığı puana göre, öğrencinin 2547 sayılı Kanunun ilgili maddesi gereğince verilmesi zorunlu olan yabancı dil derslerinden muaf olup olmadığı varsa yabancı dil hazırlık sınıfından muaf olup olmadığı, yabancı dil hazırlık sınıfında, hangi seviyeden öğrenim göreceği belirlenecek.

Yabancıl dil tespit sınavından muaf olma

Yönetmelik, hangi durumlarda öğrencilerin yabancı dil tespit sınavından muaf tutulacağını da düzenliyor. Buna göre, ortaöğretimini, İngilizce, Fransızca veya Almanca dilinin anadil olarak konuşulduğu bir ülkede, o ülke vatandaşlarının devam ettiği eğitim kurumlarında tamamlayanlar, İngilizce, Fransızca veya Almanca dilinin anadili olarak konuşulduğu ülkelerde yabancıların yükseköğrenim görebilmeleri için aranan asgari yabancı dil seviyesinin tespiti amacına yönelik olarak yapılan TOEFL (Test of English as a Foreign Language), DALF (Diplôme Approfondi de Langue Française),  PNDS (Prüfung für die Nachweis Deutscher Sprache) gibi sınavlarda başarılı olanlar, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan YDS (Yabancı Dil Sınavı), ÜDS (Üniversitelerarası Kurul Dil Sınavı), KPDS (Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı) gibi yabancı dil sınavlarından birinden, kayıt yaptırılan üniversite senatosunca belirlenen seviyede puan alanlar tespit sınavından muaf tutulacak.

Ancak bu sınavlarda alınan puanın değerlendirmeye alınabilmesi için sınavın yapıldığı tarihten itibaren üç yıl geçmiş olması koşulu aranacak. Yükseköğretim kurumlarında bazı lisans veya lisansüstü programlar, senato kararı ve Yükseköğretim Genel Kurulunun onayı ile yabancı dille verilebilecek. Bu programlarda derslerin ilgili yabancı dile hakim olan öğretim üyeleri tarafından bu dille verilmesi sağlanacak.

Bir yükseköğretim kurumunda öğretim dili genel olarak Türkçe olmakla birlikte, bazı seçmeli dersler kısmen veya tamamen yabancı dille okutulabilecek. Ancak, bunun için de senato kararı ve Yükseköğretim Genel Kurulunun onayı şart olacak.

Yabancı dil hazırlık sınıfı

Yabancı dille verilen lisans veya lisansüstü programı olan ya da programında kısmen veya tamamen yabancı dille okutulan seçmeli derslere yer verilen fakülte, enstitü veya yüksekokulların bağlı bulunduğu üniversitelerde yabancı dil hazırlık sınıfı açılacak.

Hazırlık sınıfı, rektörler arasında imzalanan ve Yükseköğretim Genel Kurulunun onayı ile kabul edilen protokole istinaden bir başka üniversitede de açılabilecek. Yabancı dil seviye tespit sınavından muaf olanlar hariç olmak üzere bu fakülte, enstitü veya yüksekokullara kayıt yaptırmış olan öğrenciler yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmekle yükümlü olacak.

Yabancı dille okutulan derse yer verilmeyen lisans veya lisansüstü programlarda öğrenim görmeye hak kazanan öğrenciler, yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmeye mecbur tutulmayacak.

İki yarıyıldan ibaret olan yabancı dil hazırlık sınıfında görülen haftalık ders saat yükü 20'den ve bir yarıyılda görülen ders saat yükü 260'dan az olmayacak. Hazırlık sınıfında geçirilen süre, öğrencinin lisans veya lisansüstü öğrenim programında görmekle yükümlü olduğu derslere ilişkin kredi saatleri bakımından dikkate alınmayacak.

"Başka bir yabancı dil isteğe bağlı okutulacak"

Yabancı dil seviye tespit sınavından muaf olanlar ile yabancı dil hazırlık sınıfına devam edip yarıyıl sonunda yapılan yabancı dil sınavında başarılı olan öğrenciler, yabancı dille verilen lisans veya lisansüstü öğretim programına devam etmeye hak kazanacak.

Hazırlık sınıfının ikinci yarıyılı sonunda yapılan yabancı dil sınavında başarılı olamayan öğrenci, ilave bir veya iki yarıyıl daha hazırlık sınıfına devam ederek ya da yabancı dil bilgisini kendi imkanlarıyla geliştirerek, yarıyıl sonunda yapılan yabancı dil sınavında başarılı olduğu takdirde, girmeye hak kazandığı yabancı dille verilen lisans veya lisansüstü öğretim programına devam edebilecek.

Öğretim dili Türkçe olmakla birlikte, programında kısmen veya tamamen yabancı dille okutulan seçmeli derslere yer verilen fakülte, enstitü veya yüksekokul öğrencileri, yabancı dil sınavında başarılı olamasalar bile, lisans veya lisansüstü programlarına katılabilecek. Ancak bu öğrenciler, kısmen veya tamamen yabancı dille okutulanların dışında sadece Türkçe olarak verilen seçmeli dersleri alabilecek.

Yabancı dil hazırlık sınıfında, öğrenciye, Türkiye'deki orta öğretimde öğretilenin dışında başka bir yabancı dil ancak isteğine bağlı olarak öğretilebilecek. Yabancı dille yapılan lisans ve lisansüstü öğretim programlarında, sınavlar yabancı dille yapılacağı gibi ödev ve tezler yabancı dille yazılacak.

Yabancı dil sınavında başarılı olamayan öğrenci

Yabancı dille verilen lisans programına kayıt yaptıran öğrencinin yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmesine rağmen ikinci yarıyıl sonundaki yabancı dil sınavında başarılı olamaması halinde talebi üzerine, ÖSYM tarafından başka bir üniversitede ya da kaydının bulunduğu üniversitede öğretim dili Türkçe olan eşdeğer bir programa, eşdeğer programın bulunmaması halinde yakın programlardan birine yerleştirilecek.

Ancak bunun için, kayıt yaptırdığı yıl itibariyle öğrencinin üniversiteye giriş puanının, yerleştirileceği programa kayıt yaptırmak için aranan taban puanından düşük olmaması gerekecek. Bu yönetmelik hükümleri, yabancı dille yapılan lisans veya lisansüstü öğretim programına yatay veya dikey geçişle kayıt yaptıran öğrenciler için de uygulanacak.

Yabancı dilde yapılan öğretimin denetlenmesi

Yabancı dille yapılan öğretimin kalitesi, Yükseköğretim Kurulu tarafından denetlenecek. Yapılan bu denetim sonucuna göre Yükseköğretim Genel Kurulu'nun kararı ile lisans veya lisansüstü programın yabancı dille okutulması izni geri alınabilecek.

Bir lisans veya lisansüstü programın yabancı dille okutulmasına dair iznin geri alınması halinde daha önce bu programa kayıt yaptırmış olan öğrenciler, bu lisans veya lisansüstü programı Türkçe olarak görmeye devam edebilecekleri gibi talepleri üzerine, ÖSYM tarafından, başka bir üniversitede öğretim dili aynı olan eşdeğer bir programa, eşdeğer programın bulunmaması halinde, yakın programlardan birine yerleştirilecek.

Ancak bunun için, kayıt yaptırdığı yıl itibariyle öğrencinin üniversiteye giriş puanının, yerleştirileceği programa kayıt yaptırmak için aranan taban puanından düşük olmaması gerekecek.