Yurda kesin dönüş yapmış “ev hanımları”nın ayrıcalığı

Yılmaz SEZER / YMM / GÜNCEL&LAVIALE TÜRKİYE Yönetim Kurulu Başkanı 

Çalışma hayatındaki ülkeler arasındaki ikili anlaşmalar gereği yurt dışında hayatında geçen süreler ülkemizde emeklilikte geçen süreler için uygun görülüp, kabul edilmektedir. Hatta sosyal güvenlik sistemimiz, yurt dışında ev hanımı olarak geçen sürelerinde talep edilmesi halinde değerlendirileceğini hüküm altına almıştır. Buna göre; belli bir süre yurt dışında yaşamış ve daha sonra da yurda kesin dönüş yapmış bir ev hanımıyla, ülkemizde yaşamını bir ev hanımının sosyal Güvenlik Kurumu nezdindeki ev hanımlığında geçen sürelerin borçlandırılmasındaki uygulama farklılıklar göstermektedir.

Şöyle ki; yurt dışında yaşayan kişinin ev hanımlığında geçen süreleri SSK borçlanılması kabul edilirken, Türkiye’de ev hanımlığı yapmış kişinin borçlanması kabul edilmemektedir. Konuyu bir örnekle açıklamak sanırım daha uygun olacaktır. Örneğimize konu Jale ve Lale Hanım’ın her ikisinin de doğum tarihlerinin 01.01.1967 olduğunu kabul edelim.

Jale Hanım, 01.01.1985-31.12.1989 tarihleri arasını yurt dışında ve ev hanımı olarak yaşamış, daha sonra da yurda dönmüş olup, 01.01.1995 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başlamıştır. Bu kişi, 31.12.2014 tarihinde emeklilik talebinde bulunduğunda, yurt dışında ev hanımlığında geçen sürelerini borçlanmak suretiyle emekliliğine hak kazanabilecektir. Buna göre emeklilik kriteri sigortalılık süresi 20 yıl, gün sayısı 5375 ve yaşı ise 46 olacaktır.
Lale Hanım ise Türkiye’de yaşamış ve yine aynı tarihte yani 01.01.1995 tarihinde çalışma hayatına başlamıştır. 31.12.2014 tarihinde emeklilik talep ettiğinde, ev hanımlığı dönemini borçlanamayacağı için emeklilik kriteri aşağıdaki şekilde olacaktır;  Sigortalılık süresi 20 yıl, gün sayısı 5750 ve yaşı 51.

Sigortalı olarak çalışma bakımından birbirinden hiçbir farkı olmayan bu iki sigortalıdan birisine yurt dışında çalışmadan geçen sürelerini sigortalılık süresine ekletebildiği gibi, aynı zamanda sigortalılık başlangıç tarihini de geriye çekerek (borçlanma sonucunda) erken emeklilik hakkı tanınmakta iken, yurt içinde çalışmadan geçen süresini borçlanma imkanına sahip olmayan diğer sigortalının tek eksiği evde oturma fiilini gerçekleştirdiği ülkenin “Türkiye” olması mıdır? Halen uygulanmakta olan, ev hanımlığında geçen sürelerin SGK nezdindeki borçlandırılmasında uygulanan bu çifte standardın yapılacak yasal bir düzenleme ile değiştirilmesinin uygun olacağını düşünmekteyiz.