Zorunlu arabuluculuk başlıyor

İşçi-işveren uyuşmazlıklarında arabuluculuğun dava şartı haline gelmesine yönelik düzenlemeleri de içeren İş Mahkemeleri Kanunu yürürlüğe girmesinin ardından söz konusu uyuşmazlıklar arabulucuya gitmeden mahkemeye taşınamayacak.

Yeni uygulama, 1 Ocak 2018'den (bugün) itibaren gerçekleştirilecek. Bu uygulama ile işe iade davaları dahil olmak üzere bireysel iş uyuşmazlıklarında, alacak ya da tazminat taleplerinde, kıdem ve ihbar tazminatında, fazla mesai ücreti, kötü niyet tazminatı gibi konularda arabulucuya başvurulacak.

Başvurular, 108 adliyede kurulan Arabuluculuk Bürolarına yapılacak.

İşçi ve işveren, dava açmadan önce arabulucuya başvuracak. Başvurular, 108 adliyede kurulan Arabuluculuk Bürolarına yapılacak. Arabuluculuk büroların bulunmadığı yerlerde ise başvuruları Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlükleri alacak. Müracaatlarda, yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmayacak. Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içerisinde tamamlanacak. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecek. Böylece, işçi-işveren uyuşmazlıklarında uzun yıllar süren mahkeme süreçleri sona erecek.

Tarafların anlaşamaması durumunda ilk iki saatlik arabuluculuk ücreti Adalet Bakanlığı tarafından karşılanacak. Anlaşma sağlanması halinde ise arabuluculuk hizmeti karşılığında anlaşılan miktarın yüzde 3'ü bir taraf, yüzde 3'ü de karşı tarafça ödenecek. Ücretin tamamını taraflardan biri de karşılayabilecek. Arabuluculuk görüşmeleri gizli yapılacak, işçi ve işverenin kendi aralarında yaptığı anlaşma, anlaşma metninde gizli kalacak. Arabulucu da bu gizliliğe uyacak. Taraflar anlaştığında arabulucu bir anlaşma metni hazırlayacak, anlaşılan hususlarla ilgili bir daha dava açılamayacak. Böylece sorun tamamen çözülmüş olacak.

İlk oturuma katılmak zorunlu

Uyuşmazlıklara ilişkin arabuluculuk görüşmelerinin ilk oturumuna katılmak zorunlu olacak. Geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilecek ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulacak. Ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmeyecek. Her iki tarafın da ilk toplantıya katılmaması sebebiyle sona eren arabuluculuk faaliyeti üzerine açılacak davalarda tarafların yaptıkları yargılama giderleri kendi üzerlerinde bırakılacak. Görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanamamasında ise taraflar iş mahkemelerine dava açabilecek. İşe iade davalarında iş akdi feshedildikten bir ay içerisinde arabuluculuğa müracaat edilebilecek. Bu konuda arabuluculuk görüşmeleri sonrasında anlaşma sağlanamadığında iki hafta içerisinde mahkemelere dava açılabilecek.

Türkiye genelinde bulunan 7 bin 818 arabulucu görev yapmakta. Yeni düzenleme kapsamında yılda 400 bin uyuşmazlığın mahkemeler gitmeden çözüme kavuşturulması planlanıyor.