İhracat 1 haftalık bayram tatili nedeniyle fren yaptı

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Nisan ayında ihracat 1 haftalık bayram tatili nedeniyle yerinde saydı. Ticaret Bakanlığının nisan ayına ilişkin geçici dış ticaret istatistiklerine göre, ihracat geçen ay 2023’ün aynı ayına kıyasla yüzde 0,1 artarak 19 milyar 271 milyon dolar, ithalat da yüzde 4,2 yükselişle 29 milyar 171 milyon dolar oldu. Aynı dönemde dış ticaret hacmi yüzde 2,6 artışla 48 milyar 442 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret açığı bu dönemde yüzde 13,3 yükselerek 9 milyar 900 milyon dolara çıktı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ihracattaki sınırlı artışın en önemli nedenin, nisan ayının ilk yarısı içindeki yaklaşık 1 haftalık Ramazan Bayramı tatilinde fabrikaların kapalı kalması olduğunu söyledi.

En sert düşüş hazır giyim ve mücevherde

 Geçen ay ihracatın ithalatı karşılama oranı, geçen ay yıllık bazda 2,71 puan azalarak yüzde 66,1, enerji verileri hariç tutulduğunda 4,69 puan düşüşle yüzde 73,8, enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda 4,91 puan gerilemeyle yüzde 77,4 olarak gerçekleşti.

Ocak-nisan döneminde ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,7 artarak 82 milyar 873 milyon dolar, ithalat yüzde 8,9 azalışla 113 milyar 117 milyon dolar, dış ticaret hacmi de yüzde 4,3 düşüşle 195 milyar 990 milyon dolar olarak hesaplandı. Söz konusu dönemde, dış ticaret açığı yüzde 30,5 azalarak 30 milyar 243 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 73,3 olarak hesaplandı.

Geçen ay 10 sektörümüzün ihracatı artarken 16’sının ihracatı geriledi. Değer bazında en çok düşüş hazır giyim ve mücevher ile demir / demir dışı metaller sektörleri oldu. Hazır giyim ihracatı geçen ay yüzde 17,8’lik düşüşle 1 milyar 230 milyon dolara, mücevher ihracatı yüzde 27,9’luk düşüşle 344 milyon 578 milyon dolara, demir ve demir dışı metaller ihracatı yüzde 7,8’lik gerilemeyle 919 milyon 373 bin dolara, savunma ihracatı da yüzde 16’lık gerilemeyle 330 milyon 578 milyon dolara indi.

Parite kaybı 177,5 milyon dolar

 Otomotiv yüzde 2,1’lik artış ve 2 milyar 746 milyon dolarla en fazla ihracat yapan sektör oldu. İlk beşteki diğer sektörler 2 milyar 503 milyon dolarla kimya, 1 milyar 231 milyon dolarla hazır giyim, 1 milyar 208 milyon dolarla çelik ve 1 milyar 200 milyon dolarla elektrik-elektronik şeklinde sıralandı. Birim ihracat değeri ise 1,34 dolara geriledi. Euro/dolar paritesi de uzun bir aradan sonra ihracata olumsuz yansıdı.

Euroda yaşanan değer kaybı geçen ay ihracat 177,5 milyon dolarlık düşüşe neden oldu. Geçen ay 96 ülkeye ihracat artarken, en çok ihracat yapılan ülkeler Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya ve Irak şeklinde sıralandı. Geçen Ay Almanya’ya 1,2 milyar dolar, ABD’ye 1 milyar dolar, Birleşik Krallık’a 871,6 milyon dolar, İtalya’ya 760 milyon dolar ve Irak’a 709 milyon dolar ihracat gerçekleştirildi. İsrail’e yapılan ihracat da 279,8 milyon dolar oldu.

Geçen ay 51 il ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan 5 il İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara şeklinde sıralandı. İhracatını değer bazında en çok arttıran il ise sırasıyla Sakarya, Hatay ve Kocaeli oldu. Giresun, 50,1 milyon dolarla tarihinin en yüksek ihracatına imza attı. Coğrafi bölgelere göre bakıldığında geçen ay Karadeniz’de yüzde 13,6, Akdeniz’de ise yüzde 10’luk ihracat artışı kaydedildi. Nisan’da bin 68 firma ilk kez ihracat yaptı. Yeni firmaların ihracata 82 milyon dolar katkı sundu.

Bolat: 23 milyar $’ı yakalardık

TİM Dış Ticaret Kompleksi’nde düzenlenen toplantıda nisan ayı ihracat verilerini açıklayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, nisan ayı ithalat rakamını 30 milyar dolar bandının altında tutmayı başardıklarını söyledi. Bolat, “1 haftalık kayıp olmasaydı 22-23 milyar doların üzerinde bir ihracatı yakalayabilirdik” diye konuştu.

2023 yılı Ocak-Nisan döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 65 seviyesinde olduğunu hatırlatan Bolat, “Bu yıl aynı dönemde yüze 73,26’ya yükseldi. Bu da Türkiye’nin döviz yeterliliği açısından, dış ticaret açıklarını azaltıp dış ticarette istikrarlı bir sürece girmesi anlamında olumlu bir gelişme. Dış ticaret açığımızdaki azalış oranı yüzde 30,5 olarak gerçekleşmiştir, ihracatçılarımıza teşekkür ediyoruz. 267 milyar dolarlık OVP hedefini gerçekleştirme inancımızı koruyoruz” diye konuştu.

“Destek verilmezse küresel rekabet yarışından koparız”

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, finansmana erişimin, ihracatçıların en önemli gündem maddeleri arasında yer aldığını söyledi. Gültepe, “Eximbank kaynaklarında kısıntıya gidilmesinden dolayı üzgünüz.

Eximbank’ın kullandırdığı kredi hacminin bir an önce yine eski düzeyine çıkarılmasını bekliyoruz” dedi Özellikle emek yoğun sektörlerin son dönemde rekabetçiliğini büyük ölçüde kaybettiğini ifade eden Gültepe, “Gidişata dur demenin yolu yeni destek ve politikaların hızla devreye alınmasından geçiyor. Ayrıca döviz kurunun girdi maliyetlerine paralel artması büyük önem arz ediyor. Aksi takdirde rakip ülkelerle rekabet edebilme şansımızı iyiden iyiye kaybedeceğiz. Küresel rekabet yarışından tamamen kopmamak için acil desteğe ihtiyacımız var” dedi.