İhracat 21,6 milyar dolarla ağustosta rekor kırdı

İhracatta ağustos ayında yeni bir rekora imza atıldı. Ticaret Bakanlığı’nın ağustos ayına ilişkin geçici dış ticaret istatistiklerinden oluşan veri bültenine göre, geçen ay ihracat yüzde 1,6 artışla 21 milyar 619 milyon dolara yükseldi. Böylece en yüksek ağustos ayı ihracat rakamına ulaşıldı. Geçen ay ithalat ise yüzde 6,3 azalışla 30 milyar 494 milyon dolara geriledi. Ağustosta dış ticaret hacmi yüzde 3,2 azalarak 52 milyar 114 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı bu dönemde yüzde 21,2 azalışla 8 milyar 875 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 5 puan arttı

 İhracatın ithalatı karşılama oranı, ağustosta yıllık bazda 5,5 puan azalışla yüzde 70,9, enerji verileri hariç tutulduğunda 3,1 puan düşüşle yüzde 79,7, enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise sabit kalarak yüzde 91,3 olarak hesaplandı. Ocak-ağustos döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 0,4 azalışla 164 milyar 907 milyon dolara düştü.

İthalat ise yüzde 3,5 artışla 247 milyar 321 milyon dolar olarak belirlendi. 2022 yılında ithalattaki artışın temel belirleyicisi olan enerji ithalatı ise bu dönemde yüzde 27,8 gerilemeyle 46 milyar 418 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde dış ticaret hacmi yüzde 1,9 artışla 412 milyar 228 milyon dolara ulaştı. Dış ticaret açığı ocak-ağustos döneminde yüzde 12,1 artarak 82 milyar 414 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı aynı dönemde yüzde 66,7 olarak hesaplandı.

Zirve yine otomotiv sektörünün oldu

 Otomotiv endüstrisi, geçen ay yine en fazla ihracat gerçekleştiren sektör oldu. Ağustosta 2 milyar 738 milyon dolarlık ihracata imza atan otomotiv endüstrisini, 2 milyar 665 milyon dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri, 1 milyar 674 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon takip etti.

Ağustos ayında en fazla ihracat artışı yüzde 293,3 ile gemi, yat ve hizmetlerinde kaydedildi. Türkiye’nin toplam ihracatının geçen ay yüzde 81,9’unu gerçekleştiren sanayi grubunda yüzde 0,3 azalışla 15 milyar 204 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Söz konusu dönemde toplam ihracatın yüzde 15,4’ünü oluşturan tarım grubunda yüzde 3,4’lük yükselişle 2 milyar 854 milyon dolarlık, toplam ihracattan yüzde 2,7 pay alan madencilik grubunda yüzde 16,2 azalışla 496 milyon 750 bin dolarlık dış satım gerçekleşti.

Ara malı ithalatında sert düşüş

 Geçen ay en çok ithalat yüzde 15,6 azalış ve 21 milyar 824 milyon dolarla “ham madde (ara mallar)” grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu, yüzde 19,9 artış ve 4 milyar 520 milyon dolarla “yatırım (sermaye) malları”, yüzde 44,1 yükseliş ve 4 milyar 134 milyon dolarla “tüketim malları” izledi.

Sektörlere göre ithalatın payı yüzde 84 ile imalat sanayisi (25 milyar 609 milyon dolar), yüzde 10,7 ile madencilik ve taş ocakçılığı (3 milyar 262 milyon dolar), yüzde 2,8 ile tarım, ormancılık ve balıkçılık (864 milyon dolar) olarak belirlendi. Ağustosta en fazla ithalat yapılan ülkeler, 3 milyar 828 milyon dolarla Çin, 3 milyar 420 milyon dolarla Rusya ve 2 milyar 556 milyon dolarla Almanya oldu.

Türk Lirası ile ticaret artıyor

 Ağustos ayında en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkeler 1 milyar 511 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 99 milyon dolarla ABD ve 980 milyon 26 bin dolarla Birleşik Krallık oldu. İller bazında bakıldığında ise en fazla dış satım 7 milyar 951 milyon dolarla İstanbul, 1 milyar 492 milyon dolarla Kocaeli ve 1 milyar 363 milyon dolarla Bursa şeklinde sıralandı. Birim ihracat değeri ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10 artışla 1,41 dolara yükseldi. Parite farkı geçen ay ihracata 715 milyon dolar katkı yaptı. Son 5 aydaki parite katkısı ise 2,2 milyar dolara ulaştı.

Türk lirasıyla yapılan ithalattaki artış oranı da dikkat çeken bir diğer önemli gelişme olarak gözlemlendi. Ocak-ağustos döneminde Türk Lirası ile ithalat yüzde 150,8 artarak 361 milyar 585 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu artış ödemeler dengesinin finansmanı açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi. Ağustos ayında TL ile ihracatta bir önceki yılın aynı göre yüzde 99,8’lik artış yaşandı. 166 ülke ile 9 bin 698 firma TL ile ihracat gerçekleştirdi.

“Rakamlarda geçen yılla göre başa baş durumdayız”

TİM Başkanı Mustafa Gültepe, yıl sonu hedefleri açısından kritik aylardan biri olan ağustosu rekorla kapattıklarını söyledi.

Gültepe, “Bir süredir önceki yılın aynı dönemine göre bir ay artı, bir ay eksi seyreden ihracat, temmuzun ardından ağustos ayında da yükselerek bu döngüyü kırmış oldu. Ocak-ağustos dönemine baktığımızda 165 milyar dolarla geçen yılla hemen hemen başa baş durumdayız” dedi. Mustafa Gültepe, ihracatta hedefleri tutturabilmek için tüm imkanları seferber ettiklerini, bir yandan ana pazarlardaki etkinliklerini güçlendirmek, diğer taraftan da yeni pazarlar bulmak için çalıştıklarını kaydetti.

Pazar çeşitliliğini artırma hedefi doğrultusunda ticaret ve alım heyetlerine ağırlık verdiklerini aktaran Gültepe, “Aİhracatçı birliklerimizle bu ay Kenya, Suudi Arabistan, Tanzanya, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Nijerya, Umman ve Benin’de ticaret heyetleri gerçekleştirmeyi planlıyoruz” diye konuştu. TİM Başkanı Gültepe, ihracatta hedeflere ulaşabilmek için finansmanın hayati önem taşıdığını vurguladı. Gültepe, “28 Ağustos’ta 11 bankamızla beraber 1 milyar dolar hacminde bir kredi protokolü imzaladık.

Paketin şartlara göre genişletilmesi içini temaslarımız sürüyor. Bu görüşmelerin olumlu sonuçlanacağına ve daha çok ihracatçımızı uygun koşullu kredi ile buluştura-cağımıza inanıyorum.” ifadelerini kullandı. Gültepe, yeşil dönüşümün finansmanı konusunda da bankalarla farklı bir finansman mekanizması üzerinde çalıştıklarını bildirdi.

“G20’de ihracatını artıran ikinci ülke Türkiye oldu"

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yaşanan deprem felaketine ve küresel ekonomideki yavaşlamaya rağmen ihracatın dayanıklı seyrini sürdürdüğünü söyledi.

Bolat, “Bakanlığı olarak önümüzdeki dönemde ihracatımızın menzilini ve hacmini büyütme, ticaret diplomasimizi güçlendirme ve ülkemizi yatırımlarda cazibe merkezi yapma hedeflerimiz doğrultusunda çalışmalarımıza devam edeceğiz” dedi. Türkiye’nin G20 ülkeleri arasında ikinci çeyrekte mal ihracatını artıran 3 ülkeden biri olduğuna dikkat çekilen açıklamada, ülkenin yüzde 2,3 artışla, Fransa’nın ardından ikinci çeyrekte ihracatını artıran ikinci ülke konumunda olduğu bildirildi.

Bolat şunları söyledi: “Kaydedilen bu başarıda, kararlılıkla uygulanan ihracata dayalı büyüme modeli, ihracatçılarımızın fedakar çalışmaları, Ticaret Bakanlığımız, Eximbank ve Merkez Bankamızın ihracata ilk hazırlıktan, pazarlama kabiliyetlerinin geliştirilmesine, dış pazarda tutunup markalaşmadan, yüksek katma değerli ürün ihracatına kadar katkılarının önemli rolü olmuştur. Önemli bir diğer gelişme ise katma değerli ihracattaki artıştır.

Bu kapsamda 2022 yılında yüzde 36,9 olan ortayüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı, bu yılın 8 ayında yüzde 40,6’a yükselmiştir.” İhracatçılara Eximbank vasıtasıyla 2023 yılı 8 ayında toplam 25,8 milyar dolar destek sağlandığını belirten Bolat, “Eximbank’ın sermayesi yakın zamanda 6,8 milyar lira artırılmış ve toplam sermaye 20,6 milyar liraya çıkmıştır. Bu 6,8 milyar liralık artışın krediye çarpan etkisi en az 70 milyar lira" dedi.

“TL ile ihracat cari açığın artışını kısmen önler”

ASKON Genel Başkanı Orhan Aydın, TL ile yapılan ihracatın önemine dikkat çekti. Aydın, “Malum olduğu üzere dövize bağımlılığımızdan kaynaklanan ekonomik sorunlar nedeniyle dış ticarette Türk Lirasının kullanımı ülkemiz ekonomisi açısından her daim önem arz etmiştir.

Sermaye hareketlerinin serbestliği kapsamında Uluslararası ekonomik ve mali ilişkilerimize hız kazandıracak olan ve doların riskinden kaçınmamızı sağlayarak, dövize olan bağımlılığımızı azaltacak bu adımları son derece önem taşımaktadır. Ağustos ayı ihracat rakamlarını incelediğimizde 9.698 firmamız ile 166 farklı ülkede Türk Lirası ile ihracatımızı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 99,8 artırmamız büyük bir başarıdır.

Dış ticarette ulusal paramızı kullanmamız, sıkıntısını ziyadesi ile yaşadığımız döviz ihtiyacımızı azaltarak kurlarda spekülatif müdahalelerin önlenmesinde önemli bir role sahip olacağı gibi, ayrıca uluslararası ticaretin ulusal paramız ile yapılması ihracatçılarımızın öngörülebilirliklerini sağlayarak, cari açığın artışını da kısmen önleyecektir” diye konuştu.