Türkiye, ihracatta dijital marketingden çok uzak

Türk KOBİ’leri ihracatta büyük hamlelere yol açacak olan dijital marketingden çok uzak. On binlerce KOBİ ölçekli ihracatçımızın dijital dönüşüme açık olmaması, ülkede her yıl asgari yüzde 10-15 dolayında daha az ihracat üretilmesine neden oluyor.

İhracatta Dijital Pazarlama Nedir?

Dijital pazarlama; internet ve dijital teknolojilerin kullanılmasıyla ürün ve hizmetlerin tanıtımı, pazarlanması ve satışının gerçekleştirilmesidir. Geleneksel pazarlama yöntemlerinden farklı olarak; dijital pazarlama, dijital platformlar ve online kanallar aracılığıyla tüketicilere ulaşmayı hedefler. Bunu yurt içinde yaparsak ülke içinde tüketim artar ama bu faaliyetleri sınır ötesinde yaparsak ihracat artar ve ülke büyür. İhracatın dijital pazarlamasında nihai hedefi tüketici olmakla birlikle sınır ötesi şirketler ve yöneticilerine erişim esas hedeftir.

Yurt İçinde Başardık, Şimdi Sınır Ötesine Geçmek Lazım 

Yurt içinde yarım milyon e-ticaretçi olduk lakin B2B odaklı e-ihracat toplamında ihracatçı sayımızın yüzde bir kadar biri kadar bile değiliz. İç pazarda e-ticarete katılan işletme sayısı ETBİS'e göre 550 bine yaklaştı. Bunun yarısı kadarının bile aktif ve düzenli mağaza işlettiğini varsaysak devasa boyutta küçük ve mikro işletme dijital pazarlama içinde bulundu, bulunuyor.

Peki ne yapıyor işletmeler? Bir büyük pazar yerinde yer alıyor veya kendi web sitesini kuruyor. Yer aldığı veya kurduğu elektronik mağazalara/web sitelerine ürünlerini dijitalleştirip resimler ve videolar halinde yüklüyor. Dijital reklama katılıyor, dijital pazarlama kanallarının tümünü kullanıyor ve sonuçta satışlarını artırıyor yani dijital pazarlama yapıyor. Türkiye bunu iç pazarda çok hızlı öğrendi ve uyguladı. Lakin dış pazarda ihracatçı şirketler bu çevikliğe erişemedi. Perakende olmayan ve firmadan firmaya B2B bağlamında dönüşümün fikri bile ortada yok.

İhracatta Dijital Pazarlamada Neler Eksik, Neyi Yapmıyoruz?

İlk bin ihracatçı, ülke ihracatının yüzde 52'sini üretiyor ve 134 milyar dolar buradan geliyor. Bu şirketler ve sektörler ihracatı bir çırpıda arttırılamayan ve finansal maliyeti yüksek yatırımlar gerektiren alanlardan oluşuyor. Lakin onu takip eden ve geride kalan sektörlerde 100 binden fazla ihracatçımız var ve her yıl yeni 15-20 bin dolayında yeni ihracatçı doğuyor.

İşte bu kitle Türkiye ihracatının kısa sürede hamle yapacağı ve orta ve uzun vadede büyük kazanımlar elde edeceği büyük potansiyel alandır. Bu alanda biriken 100 bin ihracatçıyı hızlı bir dijital pazarlama dönüşüm atmosferine sokmak lazım. Azimli, yetenekli ve geleneksel pazarlama bağlamında çok çalışan bu şirketlere dijital marketing yetenekleri kazandırmak lazım. İşte buradan ilave 10 ila 15 milyar dolar ekstra ve çok hızlı gelir.

Sorunlar Nedir? Şirketler İhracatta Dijital Pazarlamada Ne Yapmıyor?

1. İhracatçı KOBİ’lerimizin pek çoğu bir yabancı dile sahip SEO'su güçlü web sitesi var mı veya güçlü bir pazar yerine katılmış mı diyecek olursak cevap hayır olmalı. On binlerce ihracat şirketinin web siteleri üstünkörü hazırlanmış iç pazar odaklı, eskimiş veya dil seçeneği yok. B2B pazar yerlerine katılım çok zayıf ve pek çoğu da istikrarsız ve takipsizlik nedeniyle atıl kalmış.

2. İhracatın KOBİ’leri e-posta pazarlama ve anlık mesajlaşma iletişim araç ve sistemleri yeterince kullanılıyor mu? Hayır. Genel itibariyle bireyselin ötesine geçilemiyor, kurumsal yaklaşım yok denecek kadar az. Potansiyel ve mevcut müşterilerle iletişim çok zayıf.

3- Arama motoru pazarlaması olarak SEM'de KOBİ’lerimiz var mı? Hayır, maalesef yokuz çünkü önce birinci madde olan bir web sitesine sahip olduktan bir arama motoru reklamına katılabiliriz. Pandemi sonrası çok pahalanan arama motoru reklamcılığı çok dolu ve yerler adeta kapıldı. Organik aramalarda üst sıraları ise rakiplere kaptırdık. Yanlış desteklenen B2B pazar yeri destek sistemimizle ise maalesef başka ülkelerin ekmeğine yağ sürdük.

4. İçerik pazarlama yani ihraç edilecek ürün ve hizmetleri anlatan değerli ve ilgi çekici içeriklerin oluşturulması ve dijital kanallarda paylaşılmasıyla hedef kitleyle bağlantı kurma, güven inşa etme ve uzun süreli müşteri sadakati oluşturma, ihracat tarafında adeta bilinmiyor ve yapılmıyor. İç pazara ayrılan parasal kaynağın pek azı sınır ötesinde kullanılıyor. Oysa ülkemiz dünyanın sadece yüzde 1'i. Bir ülke için yapılan, geride kalan 99 ülke için yapılmıyor.

5. Mobil pazarlama yani akıllı telefonlar ve diğer mobil cihazlar üzerinden pazarlama faaliyetlerinde var mıyız? Hayır çünkü klasik web sitesi olmayan kurumların mobil uyumlu ve yeni içerikler üretmesi düşünülemez bile. Mobil uygulamalar ve mobil reklamlarda sınır ötesi pazarlamada adeta yokuz.

6. Dijital pazarlamada; veri analitiği ve izleme, dijital pazarlama stratejilerinin etkinliğini ölçmek ve iyileştirmek için kullanılan veri analitiği araçları ve izleme teknikleri kullanılır. Var mıyız, hayır. Peki neden? Tıpkı gömlekte birinci düğmenin yanlış iliklenmesi gibi olmayan faaliyetler de ölçümlenemez.

7. Yukarıda sıralanan dijital pazarlama süreçlerin planlanması ve uygulanmaya konulmasında önce ihracat pazar araştırması tekniklerinde yeni tespit ve dijital adımlara ihtiyaç var. Hedef kitlesi yabancı ülkeler, milletler ve şirketler olan bir ticari istihbarata ihtiyaç duyacağız. Ticari veriler satın alacak ve aldığımız veriler dijital alt yapısı güçlü yeni nesil e-ihracatçılarla hayata geçireceğiz.

100 bin ihracatçı KOBİ'nin birkaç hamlede ve birkaç yılda dijitalleşmesi çok kolay değil. Lakin iyi seçeceğimiz 80-100 sektörde ilk 10, ilk 20 gibi sıralamaları dijital çarpanlarla daha önlere taşıyabiliriz veya 20 ila 30 ülkeye ihracatı düzenli yapan yetenekli KOBİ'lerimizi bir bu kadar daha hedef ülke seçerek hızla buralara götürebiliriz.

Ali Gazel / TurkishExporter YKB