5 milyar dolar gelir getirecek iş birliği

Meltem GÜNDÜZ / Özüm ÖRS

ANKARA - Gazeteniz DÜNYA ile Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri'ne(OAİB) bağlı birlikleri bir araya getiren toplantıdan, Türkiye'nin ormanlarından yıllık 5 milyar dolarlık gelir getirecek proje çıktı.

Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçı Birlikleri, Ağaç ve Orman Ürünleri İhracatçı Birlikleri ve İklimlendirme Sanayi İhracatçı Birlikleri, Türkiye'de orman alanlarının arttırılması konusunda işbirliğine gitme kararı aldı. Kesme Çiçek ve Süs Bitkileri İhracatçı Birlikleri'nin Antalya için hazırladığı proje Türkiye geneline yayılacak.

Birlik 2023 yılına kadar sadece Antalya ve çevresine 20 milyon ceviz ağacı dikilmesini öngörüyor.  Türkiye'nin tamamının projeye dahil edilmesi halinde, orman kaynaklı elde edilecek yıllık gelirin 5 milyar doları bulacağına ilişkin projeksiyon yapılıyor. Türkiye ceviz ve badem ağaçlarıyla donatılacak, mantar üretimi ve orman balcılığı teşvik edilecek. Toplantıya katılan birlik başkanları görüşlerini paylaştı:

'Ceviz ormanı hedfliyoruz'

Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçı Birlikleri Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, yaptıkları araştırma sonucu 33 tane ceviz ağacının 100 m2 evin karbonmonoksit emisyonunu kapattığını gördüklerini bu çerçevede Antalya ve çevresi için 2023 yılına kadar uzanacak proje çerçevesinde 20 milyon ceviz ağacı dikeceklerini açıkladı. Bağdatlıoğlu "Hedef yüzde 10'unu ceviz ormanı haline getirmek. Şu anda dünyada karbon salınımının azaltılması açısından en faydalı ağacın ceviz olduğu ifade ediliyor" dedi.

DÜNYA Gazetesi Ankara Temsilcisi B. Ferit Parlak'ın "Bu proje Türkiye geneline yayılamaz mı?" sorusu üzerine Bağdatlıoğlu şöyle devam etti:

Neden olmasın gayet güzel bir fikir. Bu çalışma bize ve Türkiye'ye çok büyük şeyler kazandıracaktır. Bizim projemiz tamamlandığında 20 milyon ceviz ağacı ile Antalya'nın bütün oksijen ihtiyacını, solunumunu karşılayacak seviyeye gelecek. Sizin de ifade ettiğiniz gibi bütün illere uygulanması Türkiye'yi bambaşka bir yapıya kavuşturacak.

Bu proje ile birlikte en basitinden Türkiye'nin yaptığı ceviz ithalatının da önüne geçilmiş olacak. Bu projeyle ağacın hem yeşilinden yararlanılacak, hem meyvesinden. 500 metreyi geçen her bölgede rahatlıkla uygulanacak bir metod. Bence Türkiye'nin yeşillenmesi, doğal kaynaklarının korunması bakımından, çevre açısından yapılması gereken proje. Bu projeyle fidancılara da büyük bir fırsat oluşturacağını düşünüyoruz."

'Sonuna kadar destekleriz'

Projeyi "Sonuna kadar destekleriz" açıklamasında bulunan İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı  Zeki Poyraz orman sektörünün çevreyi temizleyici etkisi olduğuna dikkat çekti. Poyraz, "Dış hava kalitesi iç hava kalitesine göre daha kirli. Böyle bir proje hayata geçirilirse biz de sektör olarak sonuna kadar destekleriz. Nihayetinde enerji kullanımına dayanan bir sektörüz" değerlendirmesini yaptı.

Özellikle ormanların yoğun olduğu bölgelerde yüksek gerilim hatlarında temizlikle baş edilemediğine  vurgu yapan Poyraz "Yağış açısından hava temizliği açısından ormanların desteklenmesi lazım. Trend bu. Her konuya çevre faktörünü göz önüne alarak bakılması lazım. Başka şansımız yok. Bizler bir yandan daha verimli cihazlar üreterek enerji ihtiyacını azaltırken, daha az kömür ve doğalgaz santralinin çalışmasına yol açacağız" diye konuştu.

'Ortak çalışma geliştirilmeli'

Ortak çalışma kültürünün geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapan DAİB Genel Sekreteri Özkan Aydın ise "Türkiye geniş coğrafyasını maalesef bugüne kadar çok iyi değerlendiremedi. Bazı çalışmalar yapılsa da çok mesafe alınamadı. Bizim gibi sivil toplum örgütlerinin kamu kurumlarıyla işbirliği içinde proje üretebilmeleri gerçekten ülkeye ekonomik açıdan çok faydalı olacaktır. Bu durum aynı zamanda Türkiye'deki ortak çalışma, bir araya gelme kültürünün yaygınlaştırılmasını da tetikleyecektir" dedi.

Gerek OAİB gerekse Ağaç ve Orman Ürünleri İhracatçı Birlikleri olarak projeye gereken desteği vereceklerini bildiren OAİB Başkanı Ahmet Kahraman "Bu projeyi gerçekleştirirken, orman köylüsünden de ciddi miktarda faydalanabiliriz. Proje sadece ceviz ve bademle de sınırlı olmamalı. Gerek orman balcılığı gerekse mantar yetiştiriciliği de özendirilirse, Türkiye buradan çok ciddi gelir elde eder. Böylece konuşmamda belirttiğim 2 milyar liralık mevcut gelirin çok küçük olduğu ve 5 milyar liranın üzerine çıkabileceğine ilişkin öngörülerin bu projeyle birleşmesi halinde 5 milyar doların bile fazlasıyla üstüne çıkılabilir" değerlendirmesinde bulundu.

'Üniversitelerde bağımsız iklimlendirme bölümleri açılmalı'

Zeki Poyraz
İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı

İklimlendirme Sanayi İhracatçı Birliği olmadan önce 2023 stratejilerini belirlemek üzere Antalya'da bir çalıştay gerçekleştirdik. Buradan 100'e yakın proje ve 200 sayfalık fikir çıktı. Bu toplantılardan çıkan en önemli sonuçlardan bir tanesi eğitim konusundaki işbirliği oldu. İklimlendirme sanayine hizmet vermek üzere iklimlendirme mühendisliği adı altında bölümlerin kurulması ön plana çıktı. Halen sektörde makine mühendisliği eğitimi almış kişiler istihdam ediliyor. Eğitim konusunda somut adımlar da atılmaya başlandı. Şu anda Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği altında iklimlendirme dalı açıldı. Şimdi, mühendislik fakültesinden mezun olanların yarısı mühendislik dışında, sektörde satış konularında faaliyet gösteriyor.

'Dünya çapında iki kuruluşa üyelik'

Osman Bağdatlıoğlu
Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı

Daha önce Antalya İhracatçılar Birliği bünyesinde olan süs bitkileri sektörü, şimdi OAİB bünyesine geçti. Sektör sadece Antalya'da alınsa bile tüm Türkiye'yi kapsıyor. Sakarya, Yalova, Bolu dahil bütün Türkiye çapında gelişiyor. İç pazarda 10 milyar liralık bir ticaret hacmi var. Eskiden kesme çiçek de dış mekan düzenlemesi konuşulmazken, son dönemlerde insanların anlayışının değişmesiyle, çevre düzenleme konusu çok ön plana çıkmaya başladı. Şu anda belediyelerde yeşillendirme ve çevre konuları çok sık gündeme geliyor. Biz Süs Bitkileri Tanıtım Grubu'nu kurduktan sonra dünya çapındaki iki tane önemli kuruluşa üye olduk. Dünya Çiçek Örgütü'nde Başkan Yardımcılığı, Uluslararası Bahçe Ürünü Üreticileri Birliği'nde ise yönetim kurulu üyeliği yürütüyoruz.

"EXPO bir Türkiye projesi"

EXPO'nun alınması konusunda koordineli bir çalışma yaptık. Bu aslında bir Türkiye projesi ve sadece botanik amaçlı 8 milyon kişinin Antalya'yı ziyaret etmesi bekleniyor.

Çünkü son 5 yılda su ürünlerinden sonra en çok büyüyen ikinci sektörüz. İç pazarın da hareketlenmesiyle üretimler iç pazara da kaymaya başladı. Toplam Pazar ise 70 milyon dolardan 200 milyon dolara çıkmış durumda. Bunun yarısı kadar da aynı zamanda ithalat da gelmeye başladı. Bunun yanı sıra, Avrupa'da 18 milyar dolarlık ticaret hacmi varken biz topu topu 80 milyon dolarlık bir ihracat yapabiliyoruz. Çiçekte de, kesme çiçek bölümünde de. Bunu geliştirmeye çalışacağız.

Mersin Ticaret Odasıyla. Önümüzdeki 2 ay içinde Yalova- Sakarya grubuyla bir proje geliştireceğiz. Aynı şekilde 36 aylık bir projeyle açılım yapacağız. Daha doğrusu İzmir-Yalova ve Sakarya bölgesinin ortak bir projesi. Bütün Türkiye'yi kucaklayan bölgelerde bir proje geliştirerek ihracat atağına geçeceğiz. İki bölgesi bitti şu anda. Bunun yanında, sektörde Tarım Bakanlığı'nın kurduğu SüsBir organizasyonu var ve Ekonomi Bakanlığı'nın kurduğu İhracatçılar Birliği var. Ortak bir protokol imzaladık onlarla. Hollanda'da EXPO bahçesine katıldık. Orada 44 ülke arasında peyzaj dalında 3'üncü, ana tema dalında 1'inci olduk. Bu da sektörün duyulması bakımından büyük bir gelişme.

Benim şahsi fikrim, ithalatı durdurarak ihracat gelişmez. Belli çeşitleri ithal edilen özellikle İspanya'dan belli çeşitler gelerek üreticiye örnek oluyor esasında. Bunlar arttığı zaman da ister istemez ithalat duruyor kendi kendine. İthalatın yasaklaması bence yanlış.

'Şahıs ormanları özendirilmeli'

Ahmet Kahraman
OAİB Başkanı

Orman Bakanlığı ile ormancılığın sürdürülebilirliği, nasıl olması gerektiği konularını içeren bir çalıştay düzenledik.5 yıllık kalkınma planının 10'uncusu bu yıl düzenleniyor. Buraya da dahil olduk. Orada da sürdürülebilir ormancılık, Türkiye ormancılığı geleceğin ormancılığı nasıl olmalı diye çalışmalar yaptık. TOBB ve Orman Bakanlığı'nın işbirliğiyle Ocak ayının başında Bolu'da arama konferansı düzenliyoruz. Çıkış arıyoruz. 2 senedir İskandinav ülkelerindeki ormancılığını incelemek üzere çeşitli ülkelere gittik. Kuzeyinden güneyine kadar orman yapısını inceledik. Kereste fabrikalarını, ihracatını inceledik. Biz de Türkiye'de ormancılığın geleceğini nasıl şekillendirebiliriz, milli gelirden nasıl faydalanır diye bir çalışmanın içindeyiz.

Şu anda Orman Bakanlığı'nın orman emvalinden yıllık geliri 2 milyar TL. Bunun 1 milyar TL'si işçilik gideri. Maliyetleri hasılatlarının yarısı. Bu çok enteresan. Türkiye'de orman köylüsünü hala 7 milyon olarak görüyoruz. Bu çok eski bir rakam. Orman köylüsünün nüfusunu tekrar tespit edin. 73.5 milyon çıkması bile mümkün değil. Orman köylüsünün eline doğrudan destek adı altında para verin. Sistem bu işi farklı görebiliyor. İsveç'in bu ürünlerden ihracat geliri 10 milyar dolar. 

Finlandiya'nın 14 milyar Euro. Orman alanları çok fazla, tarzları çok farklı. Devlet ormancılığı yok. Binlerce insan kooperatif kurmuş, ormanları var. Orman emvalini paylaştırıyor. Bizde mümkün değil. Şahıs ormanları özendirilmeli. Bırakın özelleşmeyi adam kendi özel ormanını bile kesemiyor. Biz de çok katı bir sistem var. Orman bakanlığı da süs bitkilerini istiyor. O bizim sahamızda diyor. Türkiye'deki orman konusunda kafa yapısının değişmesi lazım.
 
"Ormancılığı güzel yaparsak 5 milyar liradan fazla kazanırız"

2B adı altında birçok yerden vazgeçiyoruz. Bunun için de para alınıyor. Alınan paranın bir kısmını orman yoluna kullanın diyoruz. Şu anda orman emvalinde bir numaralı faktör odun. Türkiye'de en çok sanayileşen plaka sanayicileri, kerestecilik yok Türkiye'de. Kereste sektöründe ithalat var. Halbuki Türkiye'de ormancığı güzel yapabilirsek ihracat şansı çok yüksek. Orman Genel Müdürlüğü 2 milyon metreküp dikili kesimde verebiliriz diyor. Özelleştirilmesi gerek. Devlet ormanlarını işletmeli veya işlettirmeli. Ormandan atık olacak hiçbir şey yok. Bakış açısının değişmesi lazım. Türkiye ormanlarından milli gelire ne gelebilir bunun hesabının yapılması lazım. 2 milyar TL diyorlar ya 5 milyar TL'yi bile hiç olarak görüyorum. Bizim bir takım fabrikalar vasıtasıyla ihracatı sürükleme şansımız var. Maksadımız ihracat.

İçerideki tüketimden ziyade ihracat yapmak çok daha önemli. Türkiye'de ağacı keserken günah işliyormuşuz gibi algılanıyor ve yaşlı ağaçlar kesiliyor. Ancak ağaç gençken verimli. "Ağacı gençken öldürme" metodu var bizde. Oysa yabancılar genç ağaçtan çok faydalı ürün alıyor. Ama yetiştirmek çok önemli. Ulusal tasarım yarışması önümüzdeki yıl Mart ayında İstanbul'da yapılacak. Bu yıl altıncısını yapıyoruz. Tasarımcılığın Türkiye'de yaygınlaştırılması gerek. İlkokul çocukları da bu işin içinde, profesyoneller de.  Aralarından seçtiğimiz projeleri ödüllendiriyoruz. Bunlardan bir tanesini yurtdışına tahsile gönderiyoruz. Tasarımcıların sayısını çoğaltacağız. Elimizde 800'ün üzerinde proje var. Hepsini yarıştıracağız