Perakende satış hacmi yüzde 1.8 arttı

Naki BAKIR

ANKARA - Büyük bölümünü esnaf ve KOBİ niteliğindeki işyerlerinin oluşturduğu, son yıllarda büyük sermayenin de sayıları hızla artan AVM'ler ve zincirler yoluyla yoğun biçimde girmeye başladığı "perakende ticaret" sektöründe işler, mayıs ayında mutedil bir canlılık ortaya koydu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yurt içi talep ile ekonomik ve ticari hayattaki canlılığın durumunu ortaya koyacak nitelikte yeni bir istatistiki veri seti açıklamaya başladı. Avrupa ana ekonomik göstergeleri ile uyumlu Aylık Perakende Satış Hacim ve Ciro Endekslerinin yayımına, Mayıs 2013 sonuçları ile başlandı. Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış endekslere göre mayıs ayında sektörün satışları ve cirosunda, önceki aya ve geçen yılın aynı ayına göre kaydedilen artışlar düşük kaldı.  Gıda, içecek ve tütündeki yüzde 17'ye yakın yıllık ciro artışı bu genel tablonun istisnasını oluşturdu.

Önceki aya göre satışlar yüzde 1.8, ciro yüzde 1.9 arttı

Buna göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla toplam perakende satış hacmi mayıs ayında önceki aya (nisana) göre yüzde 1.8 oranında arttı. Önceki aya göre satışlar, gıda, içecek ve tütünde yüzde 2, otomotiv yakıtı hariç gıda dışı ürünlerde yüzde 2.2 ve otomotiv yakıtında yüzde 0.8 oranında artış gösterdi.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro mayıs ayında önceki aya göre yüzde 1.9 arttı. Bu kapsamda gıda, içecek ve tütünde yüzde 2.1, otomotiv yakıtı hariç gıda dışı ürünlerde yüzde 2 ve otomotiv yakıtında yüzde 1.4 artış yaşandı.
 
Satışlarda yıllık artış yüzde 2.1

Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.1 oranında artış gösterdi. Ana ürün gruplarına göre gıda, içecek ve tütün satışlarında yıllık yüzde 7, otomotiv yakıtı hariç gıda dışı ürünlerde yüzde 2.2 artış olurken, otomotiv yakıtı satışları yüzde 2.7 azaldı.

Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro ise mayıs ayında 2012'nin aynı ayına göre yüzde 6.6 artış gösterdi. Ciro artışı özellikle gıda, içecek ve tütünde yüzde 16.6 ile yüksek çıktı, otomotiv yakıtı hariç gıda dışı ürünlerde yüzde 4.3 ve otomotiv yakıtında yüzde 1.9 oldu.

Yurt içi talep için önemli gösterge

TÜİK'in 2010 temel yıllı olarak yayımlanmaya başladığı Avrupa ana ekonomik göstergeleri ile uyumlu Aylık Perakende Satış Hacim ve Ciro Endeksleri, GSYH büyümesi açısından önemli bir faktör olan yurt içi talep ve ekonomideki canlılığın saptanması açısından büyük önem taşıyor. Endeksler, NACE Rev.2 faaliyet sınıflamasına göre "Perakende Ticaret” (Motorlu Kara Taşıtları ve Motosikletler hariç) sektörünü kapsıyor. Perakende Satış Hacim Endeksi, Perakende Ticaret sektöründe farklı tür ve büyüklükteki girişimlerin satışlarını aylık olarak ölçen, fiyat değişimlerinden arındırılmış bir hacim endeksi niteliği taşıyor. Endeks, tüketici güveninin ve hane halkı talebinin kısa dönemli göstergesi olarak kabul ediliyor.

Cari fiyatlarla üretilen KDV dahil Ciro Endeksleri; Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) sonuçlarının NACE Rev.2 sınıflamasına dönüştürülmesi sonrası elde edilen fiyat hareketleri ile arındırılıyor. Bu şekilde sabit fiyatlarla Perakende Satış Hacim Endeksi hesaplanıyor.

Perakende Satış Hacim Endeksi, uluslararası karşılaştırılabilirliği sağlamak için, AB Kısa Dönemli İş İstatistikleri Mevzuatı'nda tanımlanan faaliyet grupları detayında ve EuroStat ile uyumlu olarak yayımlanacak. Endeksler; "toplam perakende ticaret”, "gıda, içecek ve tütün perakende ticareti”, "gıda dışı ürünlerin perakende ticareti (otomotiv yakıtı hariç)”, "otomotiv yakıtının perakende ticareti” ayrıntılarında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılıyor.