Avrupa 25 yılda Portekiz büyüklüğünde orman yarattı

DİDEM ERYAR ÜNLÜ
DİDEM ERYAR ÜNLÜ YAKIN PLAN didem.eryar@dunya.com

Şehirleşme ve küresel ısınma dünya genelinde ormanların azalmasına, hatta yok olmasına neden oluyor. Fakat, Avrupa’da bu trend tam tersine çevrilmiş durumda.

Bugün Avrupa’nın beşte ikisinden fazlası ormanlarla kaplanmış durumda. 1990- 2015 yılları arasında, ormanların kapladığı alan 90 bin km2 genişledi. Daha net bir şekilde ifade etmek gerekirse; Avrupa, son 25 yıl içinde 92 bin km2'lik Portekiz büyüklüğüne yakın bir ormanlık alan yarattı.

Fransa’nın üçte biri ormanlarla kaplı. Bunun başlıca nedenleri arasında, ormanların korunması ve çiftçiliğin azalması geliyor. Son yüzyılda ise, köyden şehre göç ile boşalan alanlar, ağaçlarla kaplandı. Yoğun tarım uygulamaları da toprak alan ihtiyacını azalttı. Fransa bugün, İsveç, Finlandiya ve İspanya’nın ardından, Avrupa’nın en fazla ormana sahip olan dördüncü ülkesi konumunda. İsveç’te ormansızlaşmaya yönelik önemli koruma uyguları gündemde. Bugün ülkenin yüzde 70’i ağaçlarla kaplı durumda. Finlandiya’da da benzer durum söz konusu; fakat tüm ormanlar doğal ormanlar değil. Avrupa’da ormanların büyük bölümünü endüstriyel ormanlar oluşturuyor. Bunlar da kağıt, kereste ve yakıt ihtiyacını karşılıyor. Bu ormanlarda ağaç sayısı azalmaya başladığında, yenileri dikiliyor. Ağaçlar, atmosferdeki karbondioksiti emiyor; ve böylece iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir rol üstleniyor.

Ağaç sayısının artması, çevre açısından olumlu bir haber; çünkü yeni ekilen ağaçlar aynı zamanda kuşlar, böcekler ve ormanlık alanda yaşayan memelilerin habitatlarının korunmasında fayda sağlıyor. Fakat bunun yanı sıra, biyo çeşitliliğin korunmasında doğal ormanların yerini tutmuyorlar.

Her dakika 27 futbol sahası büyüklüğünde orman yok oluyor Ormansızlaşma ve ormanların bozulması dünyanın bazı bölgelerinde çok ciddi sorunları da beraberinde getiriyor. Ağaçların yasal olmayan bir şekilde kesimi ve tarım amacıyla ormanlık alanların yok edilmesi, Brezilya ve Rusya için önemli bir sorun teşkil ediyor.

Rusya, bir yıl için 5.5 milyon hektardan daha büyük bir ormanlık alanı bu nedenlerden dolayı kaybetmiş durumda.

WWF verilerine göre, dünya genelinde her yıl 18.7 milyon dönüm ormanı kaybediyoruz. Bu, her bir dakikada 27 futbol sahası büyüklüğünde ormanı kaybettiğimiz anlamına geliyor. Ormanlar yok olduğu zaman, bu ormanlarda yaşayan çok sayıda canlının yaşam alanı da yok olmuş oluyor. Filler ve gergedanlar dahil, orman sakinlerinin yüzde 80’i insan faaliyetleri nedeniyle tehdit altında.

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 2012 yılında Latin Amerika, Batı Afrika, Orta Afrika ve Güney Doğu Asya’da 150 ortağın yer aldığı bir oluşumu hayata geçirdi. Tropik Orman İttifakı 2020 adı verilen bu oluşum, küresel bir kamu-özel ortaklığı. Bu ortaklık; iş dünyası, hükümetler, sivil toplum, uluslararası organizasyonlar ve yerli toplumları bir araya getiriyor. Emtia üreticilerine, ticaret yapanlara ve alıcılara destek oluyor; ormansızlaşmadan bağımsız bir tedarik zinciri oluşturmaya çalışıyor.

Emtia ve Ormanlar Gündemi 2020; bu kapsamda bir an önce harekete geçilmesi gereken alanları belirlemiş durumda. Palm yağı, sığır eti, soya ve kağıt üretimine bağlı ormansızlaşma ile mücadelede ise önemli ilerlemeler kaydedilmiş durumda.

Ormansızlaşmayı durdurmak, iklim değişikliğinin kötü etkilerini engellemek açısından da çok büyük önem taşıyor; çünkü bugün geldiğimiz noktada ormanların yok edilmesi, neredeyse küresel karayolu trafiğinin neden olduğu ölçüde karbon emisyonuna yol açıyor.

WRI: 2018, orman kayıpları açısından tarihin en kötü 4'üncü yılı oldu

Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) verilerine göre, 2018 yılında dünya 12 milyon hektar yağmur ormanını kaybetti. Kaybedilen ormanların 3.64 milyon hektarlık kısmının bakir orman olduğunun belirtildiği rapora göre, 2018 yılı, 2016, 2017 ve 2014 yıllarının arkasından orman kayıpları açısından tarihin en kötü 4'üncü yılı oldu. WRI direktörü Frances Seymour, “2016'nın ardından 2017'deki düşüşü alkışlarken 2018'da bu sıkıntıyı yaşadık. Son 18 yıla bakarsak, küresel orman kaybının yükselerek devam ettiği açık” diyor. Bakir yağmur ormanlarının kaybının Belçika'nın yüz ölçümüne eşdeğer olduğunu açıklayan WRI sözcüsü, bu alanlarda hem karbondioksit depolandığını hem de önemli bitki örtülerinin olduğunu hatırlatarak, “Bunlar, karbon emisyonları ve biyolojik çeşitlilik açısından en büyük etkiye sahip ormanlardı” bilgisini veriyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar