Batı Rusyayı yendi

Ömer Faruk ÇOLAK
Ömer Faruk ÇOLAK EKONOMİ ATLASI dunyaweb@dunya.com

Rusya üzerine arka arkaya bu ikinci yazım. Geçen hafta Rusya ekonomisi sallanıyor başlığını atmıştım, bu hafta sallandı. Rusya ekonomisinin bu noktaya geleceği belli idi. Birçok iktisatçı bunu söylüyordu. Ancak Ukrayna ile yaşanan politik kriz, ekonomik krizi öne çekti.

Rusya ekonomisinin durumu kötü. Çünkü ülkenin doğal kaynaklar dışındaki ekonomik gücü 2008 küresel krizi sonrasında hızla zayıfladı. Bunun ilk nedeni ülke içindeki siyasi belirsizlik   para ve hisse senedi piyasasındaki oynaklığın arttırdı. İkincisi Rusya’nın büyümesine ilişkin Batı Ülkelerinin kaygıya sevk etti ve bunun sonrasında sermaye çıkışları başladı. Üçüncüsü ise, ekonomiye olan güvenin aşınması ile tüketim ve yatırımların düşmesi. 

Tüm bu sıraladıklarımız alt alta gelince Rusya’da GSYH’daki büyüme hızı düşmeye başladı. 

Tabloda sıraladığımız veriler Rusya’nın  2013 yılı ile birlikte tüketim ve yatırımda   zorlandığını göstermekte. Tüketimdeki düşüşte enflasyon oranının Kasım 2014 sonunda  %9,1’e kadar yükselmesi ile Ruble’nin son altı ay da dolar karşısındaki değer yitirmesi ana etken oldu. 20 Haziran’da 1 Doları=35,4 Ruble iken, 18 Aralık’da 1 Dolar=67,7 oldu, son 52 haftada Ruble Dolar karşısında öyle gidip geldi ki, marjlarda Ruble’nin değer kaybı  yıl bazında  %142,9’a kadar ulaştı. Yatırım harcamalarındaki düşüşte elbette kur dengesizlikleri önemli faktör,  en az onun kadar önemli olan unsurlar siyasi erke karşı (hükümete) güvensizliğin artmasıdır.  

Rusya ekonomisi her ne kadar yıl bazında 60,3 milyar dolar cari fazla veriyor ise de, bunun nedeni petrol ve doğal gaz ihracından elde ettiği gelirdir. 2013 yılı sonunda elde ettiği ihracat gelirlerinin  %68’i petrol ve doğal gaz satışından gelmekte.  Dolayısıyla petrol fiyatlarındaki düşüş Rusya’nın ihracat gelirini düşürüyor. Bu da bütçe gelirlerinin aşağıya çekiyor. Bütçe dengesi bozulan ülke, kamu harcamalarını (savunmadan eğitime, sağlığa kadar)  kısmak zorunda kaldı. Bu da şu anda çok öne çıkmasa da halk arasında huzursuzluk yaratmakta.

Ukrayna krizi  sonrasında ABD ve AB, Rusya ile sıcak çatışma yerine OPEC ülkeleri üzerindeki güçlerini kullanarak petrol arzını artmasını sağladılar. Petrol fiyatları düştü, hatta beklenenden daha yüksek oranda düştü, Çünkü düşük büyüme oranları nedeni ile başta Çin olmak üzere petrol ithalatçısı ülkelerin petrol talepleri azaldı. Petrol fiyatları bu yıl yaklaşık %46 geriledi. Bu ilişkiler yumağı Rus Rublesini Euro ve Dolar karşısında hızla değer yitirmesine neden oldu.   Hafta başına Rus Merkez Bankası Rubledeki değer kaybını durdurmak için döviz rezervinin %16’sını sattı, yetmedi faiz oranını %6,5 artırdı. Haftalık interbank faiz oranı %21,2’den %27,7’ye yükseltildi. Sermaye kaçışı hızlandı, bu yıl ki sermaye çıkışı 120 milyar doları buldu

Rusya tek adamın oligarşik yönetimi ile Ukrayna’ya (Batının çıkarlarına) askeri saldır da bulundu. Bunun karşısında Batı zor kullanmadan Rusya ekonomisini çökertti.  Daha bitmedi, Rusya bir süre daha süründürülecek, uslandığında yeniden ayağa kalmasına izin verilecek.  Ancak bu arada Rusya’ya da turuncu devrim uğrarsa da şaşmamak gerek.
colak-001.png

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Çin böyle gider mi? 04 Ekim 2019
Yeni parasal ralli 27 Eylül 2019
Trump etkisi 13 Eylül 2019
Kapıyı çalan kimdir? 06 Eylül 2019
Talep mi borç sorunu mu? 30 Ağustos 2019