Büyümeye rağmen moraller-bekleyişler bozuk

Reel kesimin de tüketicinin de güven endekslerinde gerileme ve beklentilerinde bozulma var. Alaattin Aktaş, geçtiğimiz günlerde DÜNYA’da yayınlanan yazısında, güven endekslerinde ve beklentilerdeki bozulmaya dikkat çeliyordu.

-TCMB’nın Reel Kesim Güven Endeksi kasımda 106.3’e geriledi. Şubattan bu yana en düşük seviyede.

-TÜİK’in Sektörel Güven Endeksi, kasımda 99.7’ye geriledi. Perakende Güven Endeksi 99.7’ye, İnşaat Güven Endeksi 82.4’e geriledi.

-TÜİK’in Tüketici Güven Endeksi’nde de kasımda gerileme var. Hanelerin ekonomik durumu ve de genel ekonomik durum hakkındaki beklentiler geriliyor.

Ekonomi hacim olarak beklenenin üzerinde büyürken yatırımcısı, üreticisi, tüketicisi ile halk neden moralsiz? Neden beklentiler iyileşecek yerde kötüleşiyor?

Güven kaybı var, beklentiler kötü ama ekonomide beklenenin üzerinde bir büyüme var. Bu yıl ekonominin yüzde 7 dolayında büyüyeceğini en kötümserler bile kabul eder oldu. Yılın üçüncü 3 aylık döneminde sanayi üretiminde yüzde 13.4 artış gerçekleşti. 2016'da FETÖ belası nedeniyle gerileyen sanayi üretimin baz etkisi son 3 aylık üretim artışını büyüttü ama, yılın ilk 9 ayında geçen yıl yüzde 1.8 olan sanayi üretim endeksi bu yıl yüzde 5.6 oldu. TCMB’nin açıkladığı imalat sanayi kapasite kullanım oranı kasımda 79.9'a ulaşmış durumda. Son 3 aydır 79.0’un üzerinde. 2008’den bu yana böyle yüksek kapasite kullanım oranına hasret kalmıştık. Demek ki sanayide üretim artışı var ve devam ediyor. İşte bu iki gösterge, yılın üçüncü 3 aylık döneminde, büyümenin yüzde 10’un üzerine çıkacağını, yılın tamamında büyümenin yüzde 7 dolayında olacağını işaret ediyor. Hisse senetleri borsada işlem gören şirketlerin durumunu gösteren rakamlar, reel kesimde işlerin iyi olduğuna işaret ediyor. Yılın ilk 9 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre; sanayi şirketlerinin satış gelirleri yüzde 36 oranında, ticaret şirketlerininki yüzde 14 oranında artmış durumda.

Ülkede yaşayanların normal olarak büyümeyi az veya çok hissetmeleri, büyümenin insanların moralini yükseltmesi beklenir.

Ne var ki bizde, beklenmedik büyüme oranları gündeme gelirken “farklı göstergelere” göre sermaye çevrelerinin de halkın da morali bozuk durumda.