“Eğitimli gençlerin işsizliği iş dünyasının katılımıyla çözülebilir”
Esas Sosyal, 2015 yılında, Esas Grubu kurucuları tarafından toplumda sürdürülebilir değer oluşturmayı amaçlayan bir sosyal yatırım birimi olarak hayata geçirildi. Hedefi, Sabancı ailesinin nesiller boyunca hayırseverlik geleneğinin üzerine inşa edilen sosyal yatırımlarının kapsamını genişletmek ve profesyonel olarak yönetmek. Şevket Sabancı, Hayırlı Sabancı, Emine Sabancı Kamışlı (Kurucular Kurulu Başkanı), Ali Sabancı, Can Köseoğlu ve Kazım Köseoğlu tarafından hayata geçirilen Esas Sosyal’in ilk sosyal yatırım alanı ise gençlerin istihdamı olarak belirlendi. Bunun nedeni, gençlerde işsizlik oranının önemli bir sorun olarak karşımıza çıkması. 2017 TÜİK verilerine göre, Türkiye’de üniversite eğitimi almış gençler arasında işsizlik oranı yüzde 34. Esas Sosyal’in yaptığı araştırmaya göre, yatırım yapılmış iş arayan diplomalı gençlerinmezun olduktan sonra karşılaştığı en büyük sorun; deneyim ve referans eksikliği olarak ön plana çıkıyor. Özellikle de az bilinen devlet üniversitelerinden mezun olan gençlerdaha fazla fırsat eşitsizliğine maruz kalıyor ve ortalama 13 ay işsiz kalıyorlar. Esas Sosyal’in hayata geçirdiği programlar da bu noktada devreye giriyor ve fırsat eşitsizliğini ortadan kaldırıp gençlerin okuldan işe geçiş sürecine destek vermeye odaklanıyor.
Yeni bir çözüm modeli
İlk Fırsat programı yenilikçi bir çözüm modeli öneriyor. İş arayan diplomalı gençlere, özelikle de az bilinen üniversitelerden mezun olan gençlere ulaşan program kapsamında, sivil toplum kuruluşları ile birlikte belirlenen gençler 12 ay boyunca STK’larda tam zamanlı istihdam ediliyor. Tüm maaş maliyetleri program tarafından karşılanıyor. Programın 2015-2020 yılları için belirlenen bütçesi 20 milyon TL. İş deneyimi kazandırmanın yanı sıra programa özel tasarlanan İlk Fırsat Akademisi kapsamında da, yıl boyunca profesyonel eğitim ve mentorluk desteği sağlanıyor. İlk Fırsat programının detaylarını dinlemek için biraraya geldiğimiz Esas Sosyal Kurucular Kurulu Başkanı Emine Sabancı Kamışlı, “İşverenler işe alım sürecinde sadece okula bakmasınlar, eşit fırsat versinler, çünkü gençler için umut çok önemli” derken, İlk Fırsat programına katılan gençlerin yaşadıkları ve deneyimleri ile diğer gençlere umut olduklarını ifade ediyor. Sabancı Kamışlı şunları söylüyor: “Araştırmalarda eğitimligençlerin iş bulamamasının en önemli nedenleri fırsat eşitsizliği, deneyimsizlik ve referans eksikliği. Ayrıca, daha az bilinen devlet üniversitelerinden mezun olan gençlerbir fırsat eşitsizliği yaşıyor, çoğu zaman CV’leri bile okunmuyor.” İlk Fırsat Programı, üç yılın sonunda 24 sivil toplum kuruluşunda 60 gence ilk iş deneyimlerini kazanma fırsatını sağlamış durumda. Program kapsamında gençlerin maaşları Esas Sosyal’in STK’lara yaptığı bağış ile karşılanıyor. Aynı zamanda İlk Fırsat Akademi kapsamında yıl boyunca beden dili, sunum becerileri, ilişki yönetimi gibi 21. yüzyıl becerilerine ek, İngilizce ve bilgisayar eğitimi veriliyor. Gençler, kendileri ile bire bir eşleştirilen mentorlardan da destek alıyorlar.
Program nasıl çalışıyor?
İlk Fırsat Programı şöyle çalışıyor: Öncelikle nitelikli insan kaynağına ihtiyaç duyan STK’lardan pozisyon başvuruları alınıyor. Seçilen STK’larla birlikte bu pozisyonların iş ilanlarına başvuran gençler, yeni mezunlara özel bir seçme değerlendirme sürecinden geçiriliyor. Bu güne kadar toplam 13 binin üzerinde başvuru alınan program kapsamında bine yakın mülakat yapılmış. Emine Sabancı Kamışlı programı tamamlayan katılımcıların yüzde 83’ünün henüz programı bitirmeden iş teklifi aldıklarını söylüyor ve şu bilgileri veriyor: “Gençlerin yüzde 97’si programı tamamladıktan sonraki ilk 3 ayda yeni işlerine girdi. Yarısı kariyerlerine STK’larda devam ederken diğer yarısı da BDO, Boyner, Çelik Motor, EY, Ferrero, PriceWaterhouseCoopers, Sanko Holding, Trendyol ve Topkapı Endüstri gibi özel sektör kurumlarına geçiş yaptılar.” Emine Sabancı Kamışlı’nın özellikle altını çizdiği konu ise, STK’larla yaptıkları işbirliğinin çok değerli olduğu. Bu işbirliğini önümüzdeki yıl özel sektör kurumlarına da açmayı planladıklarını söyleyen Sabancı Kamışlı, “İlk Fırsat Programı hepimizin, el ele verilip büyütülmesi gereken bir program. Kurumsal destek programı ile daha fazla genci İlk Fırsat ile buluşturmayı, gençişsizliğinin özel sektör tarafından da sahiplenilmesi ve çözüm ortağı haline getirilmesini amaçlıyoruz. Eğitimli gençlerin işsizliği iş dünyasının katılımıyla çözülebilecek” diyor. Sabancı Kamışlı, 2019’da İlk Fırsat Programı’nın Esas Sosyal’e ek olarak 6 özel sektör kurumu tarafından destekleneceği bilgisini de veriyor.