Finansal piyasalar rahat görünüyor
Bizler son zamanlarda ekonomiyi dolar fiyatına, borsa endeksine ve altın fiyatına bakarak değerlendirmeye başladık.
Erken seçim kararı sonrası da çok kişi erken seçimin getireceklerini tartışmak yerine karar açıklandıktan sonra dolar fiyatındaki, borsa endeksindeki değişimi değerlendirmeyi tercih etti.
Genelde “piyasalar” denilince “finansal piyasalar” öne çıkıyor. “Reel piyasalar” unutuluyor.
Gedik Portföy, Portföy Yönetimi Müdürü Eral Karayazıcı’nın değerlemeleri, “finansal piyasalarda” olan biteni, dolar, borsa penceresinden değerlendireceklere yol gösteriyor.
Eral Karayazıcı diyor ki;
1- Türk varlıkları sürpriz seçim kararına güçlü iskonto ile yakalandı.
Bir varlığın herhangi bir faktör değişikliğinden ne ölçüde etkileneceğine tahmin üretirken haber sırasında fiyatının hangi düzeyde olduğu birinci derecede etkilidir. Sene başını referans alırsak dolar bazında borsa yüzde 15 TL yüzde 7 kadar görece ucuzdu.
2- Dış iklim ABD bilanço sezonunun katkısı ile pozitif ve bu havada yurt içi piyasaların işini kolaylaştırdı.
3- Yeni sistem seçimlerin 2015 benzeri bir siyasi tıkanıklığa neden olması riski içermiyor.
4- Seçimin iki ay sonra yapılacak olması “hele bir seçim geçsin“ diyerek frene basabilecek ekonomik aktörlerin neden olabileceği irtifa kaybının minimum düzeyde kalmasını sağlayacak.
5- Olası bir Menbiç operasyonu ve ABD ile süren pazarlıkların seçim sonrasına kalması muhtemel görünüyor.
“Reel piyasalar”da ise durum farklı.
Sanayicisi, inşaatçısı, yatırımcısı, ithalatçısı için zamanlama bozuldu. İş adamları seçimin zamanında yapılacağına göre “pozisyon” almışlardı. Seçim öne çekilince “pozisyon değiştirme” zorunluluğu ortaya çıktı. Seçim 2 ayda sonuçlanacak, ama daha sonra yeni sisteme uyum süreci var. O süreç tamamlanırken “mahalli idare” seçimleri var. Bütün bunları dikkate alarak her iş adamı kendi imkanlarına göre “pozisyon belirleyecek”.
Yatırımcı projesini tamamlamış, teşvik belgesini almış, arsasını bulmuş, yatırıma başlayacak… Onun için önemli olan dövizin bulunabilirliği ve fiyatı ile faiz oranı. Yatırımcı, yeni seçim takvimi karşısında “Ne olacak? Biraz bekleyeyim” havasına girebilirler. Çünkü piyasa şartlarındaki değişim karlı görülen projeleri riskli hale getirebilir.
Üreticiler, yatırımcılardan daha rahat. Çünkü iç talepte ufak ölçüde daralma olsa da döviz fiyatındaki artış ihracatı teşvik ediyor.
Önceden ekonomide olacakları tahmin etmek çok zor hale geldi. Yaşayacağız, göreceğiz.