Gıda talebi 165 milyar TL, giyim ve ayakkabı talebi 42 milyar TL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2016 yılında hane halkının tüketim harcamaları ile ilgili verileri yayınladı. Aylık hane halkı başı (kişi başı) tüketim harcaması (cari fiyatla) 2015 yılında 1.455 TL iken 2016 yılında yüzde 12.8 artarak 1.641 TL. oldu. (2016 yılında enflasyon yüzde 8.81 arttı. Ekonomi yüzde 2.9 büyüdü)
Aylık hane başı tüketim harcaması 2015 yılında 3.043 TL iken 2016 yılında yüzde 11.9 artarak 3.406 TL oldu.
Aile başı aylık tüketim harcaması rakamlarına göre, 2016 yılında hanelerimizin toplam tüketim harcamaları (cari fiyatla) yılda 931.7 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık tüketim harcaması 2014 yılında 730.4 milyar TL, 2015 yılında 796.9 milyar TL idi.
Hane halkının tüketim harcamaları “iç piyasanın büyüklüğünü” belirler. Cari fiyatla 2016 yılında hanelerin toplam tüketim harcamasındaki artış cari fiyatla yüzde 16.9 oranında gerçekleşti. Halkımızın ana gelir kaynağı, maaş ücret, emekli ödemeleri ve sosyal ödemeler… İşte onun için halkımız devamlı olarak maaş, ücret artı emekli ödeme artışı ve sosyal ödeme artışı bekliyor.
2016 yılında toplam 931.7 milyar TL’lik tüketim harcamasının yüzde 55’ini maaş ve ücret geliriyle yaptı. Emekli geliriyle yapılan harcamaların toplam tüketim harcamasındaki payı yüzde 15.8, diğer karşılıksız gelirlerin payı yüzde 10.7 oranında.
Müteşebbis gelirleri ile yapılan harcamaların payı yüzde 15.8, gayrimenkul ve menkul gelirleri ile yapılan harcamaların payı yüzde 1.3 oranında.
Halkımız için en önemli tüketim harcaması gıda harcaması iken, konut ve kira harcamalarının ağırlığı giderek arttı.
2016 yılında toplam tüketim harcamalarında konut ve kiranın payı yüzde 25.2 iken, gıda ve alkolsüz içkinin payı yüzde 19.5 oldu. Bu iki ana harcama kalemine ulaştırma harcamalarının yüzde 18 .2 olan ağırlığı da eklenince, gıda, konut ve ulaştırmanın toplam tüketim harcamalarındaki ağırlığı yüzde 62.9’a ulaşıyor.
Toplam tüketim harcamalarında giyim ve ayakkabının payı yüzde 52’ye, mobilya, ev aletleri ve bakım hizmetlerinin payı yüzde 6.3’e kadar gerilemiş durumda.
Toplam tüketim harcamalarından gıdaya ayrılan pay, gelir grubuna göre değişiyor. Alt gelir grubundakiler de gıda harcamalarının toplam harcamalardaki payı yüzde 28.9 iken üst gelir grubunda bu oran yarıya iniyor yüzde 14.2 oluyor.
Hane halkını, toplam gelirden aldıkları paya göre yüzde 20’lik gruplara ayırdığımızda, gelirden en az pay alan (en varlıksız) toplam hane halkının yüzde 20’sinin toplam tüketim harcamalarının yüzde 8.9’unu yaptığı görülüyor.
Gelirden en fazla pay alan toplam hane halkının yüzde 20’si (en varlıklı hane halkı) ise toplam tüketim harcamalarının yüzde 37.4’ünü yapıyor.
2002 yılından bu yana, gelir gruplarının tüketim harcamalarındaki ağırlıklarında büyük değişiklik olmadığı görülüyor.
2016 yılında hane başı aylık gıda harcaması 615 TL.. Türkiye’de 22.2 milyon hane var. Demek ki yıllık gıda tüketimi harcaması yaklaşık 165 milyar TL’lik bir büyüklüğe sahip. Buna karşılık giyim ve ayakkabıda aylık hane tüketimi 158 TL, aynı şekilde yıllık tüketimi aile hane sayısıyla çarpıldığında giyim ve ayakkabıda yıllık tüketim harcaması büyüklüğünün yaklaşık milyar 42 milyar TL olduğu anlaşılıyor.