Hava kirliliğinden etkilenmemek için somon yiyin

DİDEM ERYAR ÜNLÜ
DİDEM ERYAR ÜNLÜ YAKIN PLAN didem.eryar@dunya.com

Dünya nüfusunun yüzde 90’ından fazla kirli hava solumak zorunda. Bunun başlıca nedeni fosil yakıtlar. Kirli hava solumak zorunda olan nüfusun büyük bir bölümü, temiz ulaşım sistemlerine ve enerji modellerine geçiş yapmayan ya da geçişin yavaş olduğu kalabalık bölgeler. Bunun başında da Asya ülkeleri geliyor. Hava kirliliğinin neden olduğu sis şehirlerin üzerinde asılı kalırken, insanların evlerine kadar girebiliyor.

Kirli hava, akciğer hastalıklarından diyabete, ve hatta kansere kadar çok sayıda sağlık sorununa neden olabiliyor. Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre, bugün dünya genelinde hava kirliliğinin yol açtığı erken ölümler 7 milyonun üzerinde. DSÖ, hava kirliliğini sağlığa yönelik en büyük çevresel risk olarak değerlendiriyor.

Hava kirliliği ile mücadelede en güvenilir uzun vadeli çözüm düşük karbon ekonomisine geçişi hızlandırmak ve iklim değişikliğini durdurmak. Peki bu süreçte insanlar sağlıklarını korumak için ne yapabilirler?

Yapılan son araştırmalara göre hava kirliliğinin yol açacağı rahatsızlıklardan korumanın tek yolu iyi beslenme. Öyle ki, iyi beslenme kirli havada bulunan zararlı partiküllerin olumsuz etkilerini bile ortadan kaldırabilecek güce sahip. Yani temiz hava solumayı bekleyen milyarlarca insandan biriyseniz, vitamin tüketiminizi artırmanız gerekiyor.

Omega-3, C ve E vitaminleri

PM 2.5 adı verilen zararlı partikülün etkilerini araştıran Çin Fudan Üniversitesi Kamu Sağlığı Bölümü Profesörü Jinzhuo Zhao, iyi beslenmenin önemini ortaya koyuyor. Zhao şu yorumları yapıyor: “İnsanlar üzerinde yapılan bazı araştırmaların sonucu umut verici ve daha ileri aşamada araştırmaları destekler nitelikte. Bazı besinlerin karışımı, bu zararlı maddenin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabiliyor.

Bu besinlerin başında omega-3 geliyor. Olumlu etki yaratan vitaminler ise C ve E vitaminleri. Somon gibi yağlı balıklar, omega-3 açısından son derece zengin. Dolayısıyla, kalp hastalıkları riskini önemli ölçüde azaltıyorlar. Birçok meyve ve sebzede bulunan C ve E vitaminleri, fındık ve bitki yağları da önemli birer antioksidan olarak ön plana çıkıyor. Zhao, besinlerden yeterince vitamin alamayanların ise destekleyici vitaminler kullanmasının faydalı olacağını ifade ediyor.

Tabii ki vitaminler ve omega-3 sadece çözümün bir parçası; havayı kirletenlerin ve ya havayı kirletenleri cezalandırması gereken otoritelerin sorumluluğunu azaltmıyorlar.

Hükümetlerin, bilim insanlarının ve özel sektörün birlikte çalışması ve bu konuda araştırma yapmaya devam etmesi gerekiyor. Çünkü insanların iyi beslenmesini sağlamak çok da zor bir konu değil.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar