“Karabağ’ın Trajedisi”
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki Karabağ bölgesi dünyada en karmaşık sinir uçlarından biri olarak bilinir. Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ı Brüksel’de bir araya getirdi ve Karabağ sorunsalını konuştular.
“Üçlü Zirve”de Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri, Washington müzakereleri ve Azerbaycan-Ermenistan sınırındaki durum ele alındı. Michel önce Paşinyan ile daha sonra da Aliyev ile Brüksel’de ayrı ayrı görüştü. Bir gün sonra da her iki lideri bir araya getirerek Karabağ sorununun çözüme kavuşturulması için barış görüşmelerini Brüksel’de sürdürdü.
Hollanda devlet televizyonu NTR, birkaç yıl önce arayarak “üç hafta içerisinde kendilerine teslim edebileceğim bir belgeselimin olup olmadığını” sordu. Hollanda televizyonuna toplam 16 belgesel çektim o zamanlar… Başka bir belgeselci arkadaş belgeselini yetiştiremediği için akıllarına gelen isimlerden biri de bendim.
Arkadaşlarımızla konuştuk ve üzerinde çalıştığımız “Karabağ’ın Trajedisi” belgeselini televizyona teslim ettik. “Karabağ’ın Trajedisi” belgeseli NTR’in denetim mekanizmalarından çok acele geçirildi ve yayınlandı. Azerbaycan’ın resmi açıklamasına göre “Karabağ’ın Trajedisi”nin yaşandığı gecede 106 kadın ve 83 çocuk olmak üzere toplam 613 Azeri öldürülmüştü 25 Şubat 1992 gecesinde Hocali’de.
Bu trajediyi, insani pencereden bir bakış açısıyla ele aldığımız “Karabağ’ın Trajedisi” belgeselinde, o gece yaşananları anlattırdık geride kalanlara. Elbette belgesel yayınlandıktan sonra küçük çaplı bir “kıyamet” koptu Hollanda devlet televizyon yönetiminde. Sinir uçlarından birine dokunmuştuk anlaşılan “Karabağ’ın Trajedisi”nde…
Brüksel’de “üçlü zirve”
Brüksel’de 14 Mayıs’ta gerçekleşen “üçlü zirve”den sonra Michel, Aliyev ve Paşinyan'ı Brüksel'de 5'inci kez ağırladığını hatırlatarak, görüşmenin Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki normalleşme yolundaki ilerlemeye odaklandığını belirtti. ABD'de barış anlaşması için yapılan görüşmelerin ardından "elde edilen ivmenin sürdürülmesi" gerektiğini ifade eden Michel, “Liderler Güney Kafkasya'da barış için ortak bir iradeyi paylaştı.
Sınır meseleleri konusunda ikili toplantıların devam ettirilmesinde mutabık kaldı” dedi. Bölgede ulaştırma ve ekonomik bağlantılardaki engellerin kaldırılması konusunda açık ilerleme kaydedildiğini vurgulayan Michel, “Bu başlıktaki pozisyonlar, özellikle Nahçıvan’a giden demir yolunun yeniden açılması olmak üzere, artık birbirine çok yakın bir noktaya gelmiştir. Tek amacımız Ermenistan ve Azerbaycan'ın kapsamlı ve adil bir barışa ulaşmasına yardımcı olmaktır” açıklaması yaptı.
Aliyev ile Paşinyan, haziran ayı başında Moldova’da yapılacak “Avrupa Siyasi Topluluğu” toplantısında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir araya gelecekler. Aliyev ve Paşinyan’ın temmuz ayında Brüksel’de yeniden AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile bir “üçlü zirve” daha yapması bekleniyor.
Sıcak çatışma bölgelerinin tam ortasındayız
Su kaynaklarının paylaşımı, toprak paylaşımı, yeraltı zenginliklerinin paylaşımı ve enerji kaynaklarının paylaşımından ortaya çıkan “doğal unsurlar” ile “beşeri ve ekonomik unsurlar”ını oluşturan ekonomik sorunlar, sınır sorunları, siyasi ve ekonomik farklılıklar, geçmişe dayanan sorunlar, bağımsızlık istekleri ve önemli ulaşım yollarının kontrolünün oluşturduğu sıcak çatışma bölgeleri dünyanın en büyük savaş alanı aslında. Ve biz, “coğrafya kaderdir” diyerek, bu sıcak çatışma bölgelerinin tam da ortasındayız…