Rey Dayı

Haftasonu Ray Dalio’nun kitabını okurken aklıma birçok soru geldi. Geçmişi öğrenmek, insanlara büyük avantaj sağlayabilecekken büyük çoğunluk neden ısrarla bundan kaçınır? Cevap, aslında hoşumuza gitmese de insanların kararlarını çoğunlukla duygular ve egonun etkisiyle alması olabilir.

Dalio’nun performansının son senelerde çok başarılı olmadığını biliyorum. Fakat bu nispi başarısızlık bile Dalio’nun ismini zedelemedi. Bunda sadece kısa vadeli performansa odaklanmamanın etkili olduğu bir ortamda çalışıyor olması ve/veya geçmişten gelen güvenilirliğinin etkisi olabilir. Yine de acaba ismi Ray Dalio değil de “Rey Dayı” olsaydı yine Amazon’da kitapları tükenmiş, müşterilerine en fazla parayı kazandırmış, dünyanın sayılı zenginlerinden ve fikir önderlerinden biri olur muydu?

Piyasalara gelecek olursak özellikle büyük resim ve trendler anlamında aslında ekleyecek fazla bir şeyimiz yok. Birkaç haftadan bu yana hem ABD dolarında hem de faizlerde trendlerin yukarı döndüğünü paylaşıyoruz. İlk dile getirdiğimizde aykırı görülen bu fikirler ciddi fiyat hareketleri sonrası, genel kabul gören düşünceler haline geliyor.

Eğer düşüncelerimiz doğru ise bu trendlerin henüz başlangıcındayız ve olası etkilerinin küçümsenmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Zaman içinde piyasalar “faizler yükselecek” temasını daha fazla sahiplenmeye başlayabilir. Bu duruma yeterince hazır olmayan piyasalar için en büyük süpriz ABD enflasyonunun yükselmesi olabilir. Son zamanlarda ABD enflasyonu konusunda iyi tahmin yapana rastlayamadım. Basit sayılabilecek bazı analizlerler sonucunda ulaştığım sonuç; enflasyona yönelik risklerin yukarı yönlü olduğu. Özellikle, petrolde beklediğim hareket gerçekleşti. Dolar değer kazanırken, petrol de yükseldi ki bu 1990’ların ortalarında gördüğümüz bir şeydi.

Bu arada Amerika Merkez Bankası (FED) başkanlığına en güçlü adaylardan biri olarak gördüğüm Warsh’ın adı da son zamanlarda daha fazla anılmaya başlandı. “Piyasalarda süprizler genelde trend yönünde gerçekleşir” diye bir deyim vardır. Tabii başkan kadar diğer üyelerin kimler olacağı da önemli. Ancak her durumda yeni FED, Trump’ın imzasını taşıyacak.

FED’de kimlerin olacağından bağımsız olarak, eğer piyasa teması tahmin ettiğim gibi küresel yükselen büyüme ve enflasyon haline gelirse dolar ve faizlerdeki etkisi ötesinde, ikincil ve dolaylı olarak tarım ürünleri fiyatlarının önemli bir yükseliş gösterebileceğini düşünüyorum.