Sayılarla kuş bakışı: Bangladeş

Ahmet COŞKUNAYDIN
Ahmet COŞKUNAYDIN ahmetcoskunaydin@hotmail.com

Uzaktaki yakın dost Bangladeş, alan olarak ülkemizin neredeyse 6'da biri, ama bizim iki katımız nüfusa sahip. Halen nüfus yaklaşık 163 milyon. Yüzölçümü ise yaklaşık 145 bin kilometrekare. Bu yüzölçümü ile dünyada yüzölçümü sıralamasında 95. sırada yer alıyor.

Yaklaşık 4500 kilometre sınırı var. Bunun 270 kilometresi Burma ve 4200 kilometresi ise Hindistan ile. Burada Ganj ve Brahmaputra ile Himalaya dağlarından gelen akarsuların getirdiği alüvyonlar, denize kavuştukları bölgeleri çok bereketli kılıyorlar. Bu bereketli topraklar, dev bir nüfusun beslenmesini sağlıyor. İklim ağırlıklı olarak muson etkisinde ve tropikal iklim. Bengal Kaplanının simge olduğu kardeş ülkede, bu kaplanların soyunun tükenmesini önlemek için başlatılan çalışmalar son derece başarılı olmuş. Bir dönemler sayısı 1200'lere kadar düşen, erkeklerinin ağırlığının 300 kiloya kadar ulaşabildiği, bu kaplanların sayısının günümüzde 4200'e ulaştığı tahmin ediliyor. Ülkede anadil Bangla. Halkın yüzde 98'i Bangla'yı konuşuyor. Para birimi ise Taka. Başkentin adı da Taka (Thaka).

Parlamenter Demokrasi ile yönetilen ülkede, Cumhurbaşkanı meclis tarafından seçiliyor. Başbakanı, cumhurbaşkanı belirliyor, başbakan da bakanları belirleyip, kabineyi kurarak, cumhurbaşkanının onayına sunuyor. Halen cumhurbaşkanlığı görevini Abdülhamid yürütüyor. Abdülhamid, bundan önce de parlamento başkanlığında bulunmuştu. İlk kez cumhurbaşkanlığı görevine 2013 yılında seçilen, Abdülhamid, 2018 yılının Şubat ayında ikinci kez bu göreve getirildi.

Başbakan ülkenin kurucusu ve atası sayılan Sheikh Mucibur Rahman'ın kızı Sheikh Hasina. Ülkede sevilen ve başbakanlık görevini bir kaç kez üstlenen Hasina'nın karşı partiden rakibi de yine bir kadın. General Ziaur Rahman'ın kızı Halida Ziaur.Bangladeş halkı 10. yüz yılda, Arap ve İranlı tüccarlar sayesinde İslam Dini ile tanışmış ve günümüzde halkının yüzde 89'u Müslüman olarak yaşayan bir halka dönüşmüş.Geri kalan kesim ise Hindu ve Budist. Tamamen Laik bir yönetim sürdüren ülkede, herkes ibadetinde ve giyim kuşamında özgür.

Bağımsızlık Mücadelesi

1971 yılına kadar Pakistan'a bağlı ve Doğu Pakistan olarak tanınan ülke, verdiği büyük mücadeleler ve yaklaşık 2 milyon 500 bin insanın bağımsızlık savaşı sırasında canını vermesi karşılığında, 16 Aralık 1971 yılında, bağımsızlığını kazanmış. Bunun ardından mücadelesini sürdüren Bangladeşliler, 26 Aralık 1971'de zaferlerini ilan etmişler. Bu gün zafer bayramı.
2008 yılında Başbakan seçilen Sheikh Hasina, başlattığı ve kararlılıkla yürüttüğü reformlar sayesine, ülkede ciddi mucizeler yaratmayı başarmış. Seçimler 5 yılda bir yapılıyor. Son seçim 7 Şubat 2018 tarihinde yapıldı. Gelecek seçi tarihi ise 2023 yılı.

Anne, çocuk sağlığı, çocuk ölümlerinin önlenişi, hastalık ve salgınlarla mücadele ile doğum kontrolünün sağlanması sayesinde, ülkede halkın bir dönemler yarısının fakirlik sınırında olduğu ülkede fakirlerin oranı, nüfusun yüzde 50'den, yüzde 30'a düşürülmesi sağlanmış. Nüfus artış oranı kararlı çalışmalar sayesinde yüzde 1’e düşürülmüş. Bu oran ile nüfus artış hızında dünyada 108. sırada. Nüfusun yüzde 35’i kentlerde yaşıyor. Şehirlere göç oranı ise yıllık yüzde 3 ile sınırlı. Ülkede, şu sıralarda 25 milyon kişilik refah düzeyi çok yüksek ve dünya standartlarını yakalamış bir kitle var. Bu kesim dünyayı geziyor, çocuklarını en iyi şekilde eğitiyor. Bu kitleye katılım süratle artıyor.

Bangladeş’in en büyük başarılarından biri de halkın Gıda Güvencesini sağlamış olması. Ülke kendine yetecek gıdayı üretebilir durumda.

Ortalama ömür, 73.4 yıl. Bu rakam erkeklerde 71.3 ve kadınlarda ise 75.6.Kentlerde içme suyu yüzde 86.5 oranında sağlanmış.10 yıllık mecburi eğitim var. İşsizlik oranı yüzde 9.4.Bu oran ile de dünyada 131. Sırada yer alıyor.

Kesintisiz ve düzenli büyüme

Dünya Bankası (World Bank) raporlarına göre Bangladeş, son 20 yıldan bu yana yani 1996’dan beri sürekli ve düzenli olarak yılda yüzde 6 büyüme gösteriyor. İşte bu büyüme, onu 2015 yılında geliş Orta Gelirli olan ülkeler sınıfına yükseltiyor.
Milli gelirin 250 milyar dolar olduğu Bangladeş alım güzü paritesinde dünyada 34. ve milli gelirini artırmada da dünya 8.si.
Kişi başına düşen ortalama gelirde de düzenli artış yaşanıyor ve yine Dünya Bankası verilerine göre 2015 yılında 3700 dolar olan kişi başına milli gelir, 2016 da 4000 ve 2017 yılında da 4200 dolara ulaşmış bulunuyor. Bu alanda da dünyada 176. durumda. 73.4 milyon kişilik bir işgücü kapasitesi var. Suudi Arabistan, Oman, Kuveyt, Malezya, Katar gibi ülkelere çalışmak üzere giden Bangladeşliler bulunuyor.

Enflasyon çok düşük

Bangladeş son yıllarda ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyal başarılarına, enflasyon canavarını dize getirmeyi de eklemiş. Enflasyon oranının sıralamasında, dünyada 178. sırada gelirken, bu oran 2016 yılında yüzde 5.7 ve 2017 yılında da yine yüzde 5.7 olarak gerçekleşmiş. Kendi yağı ile kavrulmayı ve kalkınmayı hedefleyen ülkede, dış borç son derece düşük. Borçlulukta dünya sıralamasında 168. olarak yer alıyor.

İhracat 2016 yılında 34 milyar ve 2017 yılında ise 36 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. İhracatta da dünyada 58. Sırada yer alıyor. İthalat ise 2016 yılında 40 ve 2017 yılında ise 42.3 milyar dolar olmuş.
Bir Amerikan doları 2013 yılında 77.61 taka iken, bir Amerikan doları 2017 yılında 80.69 takaya yükselmiş.
Halkın yüzde 86’sında cep telefonu bulunuyor. Cep telefonunun ülkedeki sayısı 140 milyon. Bangladeş cep telefonu kullanımında dünya 11. si.

Turizm olanakları

Büyüleyici ormanlar ve ağaçlar ile, çok farklı yemekler tatmak, değişik tür ki sayıları 120’ye ulaşıyor, tatmak isteyenler için, bulunmaz ve rakipsiz hedef. Ülkenin Antalya’sı sayılabilecek Cox’s Bazar, başkent Dakka’dan, uçakla 45 dakika uzaklıkta. Burada kendinizi bambaşka bir ortam yani diğer bir deyimle, atmosferde buluyorsunuz. Sahilleri bir dünya rekoruna sahip. Sahil, tertemiz ve 110 kilometre kesintisiz devam ediyor. Burada, birbirinden farklı türde ve lezzette balıkla buluşmanız mümkün. Tam bir tropikal ilkim özelliği taşıyan bu yörede, sükunet de ayrı bir artı yaratıyor.

Uzaktaki yakın dost Bangladeş, sembolü olan Bengal kaplanı gibi, dünya ekonomik ve siyasal alanında önemli bir rol oynama konusunda ciddi adımlar atarken, Bangladeş’in İstanbul Başkonsolosu Münir ül İslam Muhammed, ‘Yakınlık illa fiziki olmak zorunda değildir. Bangladeş ve Türk halkı, aynı duyguları aralarında binlerce kilometre mesafe olmasına karşın, kalplerinde karşılıklı olarak taşımaktadırlar. Bu da fiziki sınırın, komşu olmanın çok önemli olmadığının göstergesidir. Bizler Türkiye’nin başarılarından mutluluk duyuyoruz, aynı duyguları Türklerin de Bangladeşli kardeşleri için taşıdığından eminiz. diyerek, iki ülke hakkında duygu ve düşüncelerini ifade etmektedir.

Yarın: Mülteciler

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar