Siz hâlâ iklim değişikliğine inanmıyor musunuz?

DİDEM ERYAR ÜNLÜ
DİDEM ERYAR ÜNLÜ YAKIN PLAN didem.eryar@dunya.com

İklim değişikliği yangınlar, su taşkınları, kuraklıklar, aşırı sıcaklıklar ile etkisini her geçen gün daha çok hissettiriyor. Geçtiğimiz sene dünya genelinde yaşanan doğal afetler 353 milyar dolar kaybın meydana gelmesine neden oldu. 2017 aynı zamanda, 1880 yılından bu yana dünya tarihinde kaydedilen en sıcak üçüncü yıl olmuştu. Bu yıl da dünya genelinde farklı ülkelerde yaşanan doğal afetlerde çok sayıda insan hayatını kaybetti ve kaybetmeye devam ediyor.

İSVEÇ’TE 25 BİN HEKTAR ORMANLIK ALAN YOK OLDU

İsveç’te aşırı sıcaklar nedeniyle 80 farklı noktada çıkan orman yangınlarında yaklaşık 25 bin hektarlık ormanlık alan yok oldu. İsveç’te yaz aylarında ortalama sıcaklık 23 derece iken, bu sene termometreler ülke tarihinde ilk kez 30 derecenin üzerini gösteriyor. Kuraklık son 74 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda ve İsveç son 66 yılın en sıcak yazını yaşıyor. Aşırı sıcaklar da orman yangınlarına yol açıyor. Yangının yol açtığı zarar, 600 milyon kron yani yaklaşık 300 milyon liraya ulaştı. Yangınlar nedeniyle, Gavleborg, Jamtland ve Dalarna bölgelerindeki binlerce insan evlerini terketmek zorunda kaldı.

STOCKHOLM’DE 260 YILIN EN SICAK YAZI

İsveç’te meteoroloji uzmanları 1756 yılından bu yana hava sıcaklarını kayıt altına alıyorlar. Temmuz ayı için ilk sıcaklık rekoru 1994 yılında 21.5 derece ile kırılmış. 2018 Temmuz ayı sıcaklığı ise ülke tarihinde bir ilk. Stockholm’de son 260 yılın en sıcak yazının yaşandığını söyleyen uzmanlar sıcaklığın artmaya devam edeceğini tahmin ediyorlar. Özellikle de Stockholm ve Uppsala’da hava sıcaklığının 30 derecenin üstünde çıkması bekleniyor. Ülkede hava sıcaklığından en fazla şikayetçi olanlar ise, yaşanan kuraklık nedeniyle hayvanlarını beslemekte zorlanan çiftçiler.

JAPONYA’DA DOĞAL AFET İLAN EDİLDİ

Japonya’yı etkisi altına alan sıcak hava dalgası yüzünden ölenlerin sayısı geçtiğimiz hafta 65’in üzerine ulaştı. Bunun üzerine Japon Meteoroloji Ajansı, ülkede doğal afet ilan etti. Meteoroloji ajansı tarafından yapılan açıklamalarda, bazı alanlarda benzeri görülmemiş sıcaklık derecelerinin gözlemlendiği, sıcak hava dalgasının yaşam için bir tehdit olduğu ifade edildi. Japonya’da aşırı sıcaklıklar nedeniyle geçtiğimiz haftalarda 22 bin kişi hastaneye yatırıldı. Bunların yarısını yaşlı insanlar oluşturuyor. Geçtiğimiz hafta Kumagaya şehrinde sıcaklık 41 dereceye ulaşarak Japonya’da bugüne kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık oldu. Tokyo’da ise şehir tarihinde bir ilk olarak sıcaklık 40 derece olarak kaydedildi. Japon Meteoroloji Ajansı, sıcaklıkların azalacağına dair hiçbir belirti olmadığını söylüyor. Yetkililer, sıcaklıkların Ağustos ayı boyunda 35 derece ya da daha üzerinde seyredeceği konusunda uyarıda bulunuyorlar. Bu arada Temmuz ayı başında da ülkenin batısı ile orta kesimini etkisi altına alan şiddetli yağışların yol açtığı sel ve toprak kaymalarında 80 kişi yaşamını yitirmiş, 40'tan fazla kişi de kaybolmuştu. Sel ve toprak kaymalarında yaşanan can kayıpları Hiroşima, Ehime, Okayama, Yamaguçi, Kyoto, Gifu, Şiga, Hyogo, Koçi ve Fukuoka bölgelerinde meydana gelmişti. Ülkede yağışlardan etkilenen 19 bölgede tahliye emri veya önerisi verilen kişi sayısı 5,9 milyona ulaşmış durumda.

YUNANİSTAN’DA YANGIN FELAKETİ

Yunanistan'da Doğu Attika'da çıkan orman yangınları binlerce dönümlük ormanlık araziyi, sayısız ev ve arabayı kül etmekle kalmadı, şimdiye kadar en az 74 kişinin yaşamını yitirmesine neden oldu. Atinalıların yazlık evlerinin, otel ve turistik tesislerin bulunduğu Mati semtindeki ormanlık arazide bilinmeyen nedenlerle başlayan yangın, kısa sürede yayıldı ve yerleşim merkezlerine sıçradı.

İSTANBUL’DA ŞİDDETLİ YAĞIŞLAR

İstanbul'daki şiddetli yağışlar da iklim değişikliğinin bir sonucu. Türkiye iklim değişikliğinin etkilerinden en fazla etkilenecek ülkelerin başında geliyor. Bu değişiklikten en çok etkilenecek bölgeler de Akdeniz Havzası ve Marmara'ya doğru çıkan kısımlar. Bugün İstanbul'daki yeşil alan oranı şehir merkezinde yüzde 3-4 civarında. Bu da yağmurun hemen akışa geçerek sele neden olmasına yol açıyor. Uzmanlar, iklim değişikliğinin önümüzdeki günlerde "ani ve şiddetli yağışlar, aşırı sıcaklar, aşırı soğuk veya aşırı kuraklıklar" olarak kendini gösterebileceğini; sıcaklıkların Türkiye için 2-3, dünya için 4-5 derece artacağını ifade ediyorlar. Bu da şüphesiz sonuçlarını kestiremeyeceğimiz yeni doğa olaylarını beraberinde getirecek. İklim değişikliğine uyum konusunun herkesin ana gündemi olmasının vakti geldi de geçiyor…

330 doğal afet

AON’un Hava, 2017 İklim ve Doğal Afet Değerlendirmesi Raporu 2017 yılında dünyada en az 330 farklı doğal afetin yaşandığı belirtiliyor. Bu doğal afetlerin yol açtığı ekonomik kayıpların coğrafi dağılımları ise şöyle:
✓Amerika’daki Harvey Kasırgası ve kötü hava koşulları toplamda yaklaşık 100 milyar dolar.
✓ Karayipler’deki Maria ve Irma Kasırgaları toplamda yaklaşık 120 milyar dolar.
✓ Amerika’daki orman yangınları yaklaşık 13 milyar dolar
✓ Çin’de meydana gelen sel felaketleri ve Hato Tayfunu toplamda yaklaşık 15,5 milyar dolar.
✓ Güney Avrupa’daki kuraklık yaklaşık 6,6 milyar dolar.
✓ Meksika’daki depremler yaklaşık 4,5 milyar dolar İspanya, İtalya ve Portekiz’de kuraklıktan kaynaklanan toplam zarar 6.6 milyar dolar.
✓Portekiz ve Güney Afrika’da etkili olan orman yangınlarının yol açtığı kayıp yaklaşık 250 milyon euro.

2017’de Türkiye’de 147 ayrı yerde orman yangını çıktı

2017 yılında Türkiye’de de birçok doğal afet yaşandı. Bunlarda ülke gündemini en çok meşgul edenler, Ege ve Akdeniz Bölgesinde yaşanan orman yangınları ile Marmara Bölgesi’ndeki dolu ve sel felaketleri oldu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı verilerine göre 2017’de 147 ayrı noktada orman yangını meydana geldi. İzmir, Çanakkale, Kaş, Alanya ve Mersin’deki orman yangınları doğal hayatı yok etmesinin yanı sıra, bölgedeki tarım, turizm, hayvancılık gibi ekonomik faaliyetlere de darbe vurdu. 2017 Temmuz ayının sonunda Marmara Bölgesi ve özellikle İstanbul’da bir hafta arayla gerçekleşen dolu yağışı ve sel felaketlerinin toplam zararı 700 milyon TL’yi buldu.

Limitimizi yine erken aştık

Araştırma şirketi Global Footprint Network geçtiğimiz günlerde, doğanın bir yıl içinde yerine koyabileceği kaynakların 212 gün içinde tüketilmesi ile yeni bir rekor kırıldığını açıkladı. Açıklamada bu yıl Dünya Limit Aşımı Günü'nün iki gün öne alınarak 1 Ağustos tarihine çekildiği belirtildi. Bu da insanların yeryüzünün karbon, gıda, su, toprak ve ağaç gibi kaynaklarını yıkıcı miktarlarda tükettiği anlamına geliyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar