Tekno-feodal yönetim dönemi başladı

Yanis VAROUFAKIS
Yanis VAROUFAKIS info@dunyaeko.com

Elon Musk, Twitter’ı devraldıktan ve kendisini Tweet Başkanı ilan ettikten hemen sonra, platformu her şeyin tartışıldığı ‘kamu meydanı’ olarak koruma taahhüdünü teyit etti. Bu akıllıca bir taktikti. Çünkü Elon Musk, halkın dikkatini dağıtmayı başarmış ve asıl amacını gizlemenin önünü açmıştı. Evet belki Musk Twitter’ı 44 milyar dolara satın aldı fakat bu onu yeterince tatmin edecek bir ayrıntı değildi. Dolayısıyla çevrimiçi ödemelere öncülük etti. Araba endüstrisini alt üst eden, uzay yolculuğunda devrim yaratan hatta iddialı beyin-bilgisayar arayüzleri üzerinde deneyler yapan Musk için Twitter büyük resmin en büyük tuvaliydi. Bu zamana kadar sağladığı teknolojik başarılarla dünyanın en zenginleri arasında yer alan Musk’ın ne yazık ki başarıları ve serveti, ona bulut tabanlı sermayedarlar arasına dahil etmeye yetmedi. Musk’ın yeni yönetici sınıfına girip, bulut tabanlı sermayenin gücünden yararlanması için Twitter şüphesiz vazgeçilmez bir hedefti.

Kapitalizmde gücün adı bulut tabanlı sermayeler
Kapitalizmin şafağından beri güç, sermaye mallarına sahip olmaktan kaynaklandı. Buhar motorları, Bessemer Fırınları, endüstriyel robotlar bu gücün simgeleriydi. Bugün ise sahiplerine şimdiye kadar hayal bile edilemeyen güçler veren şey bulut tabanlı sermayenin ta kendisi. Tüketicilerin istediği şeyleri imal etmek için üretilmiş araçlara indirgenen eski moda karasal veya analog sermayenin aksine bulut sermaye; davranışlarımızı sahiplerinin çıkarları doğrultusunda değiştirmek için üretilmiş bir araç olarak işlev görür. Aynı sunucu çiftlikleri, fiber optik kablolar ve cep telefonu kulelerinden oluşan aynı labirentte çalışan aynı algoritma, aynı anda birden çok mucize gerçekleştirir.

Teknoloji lordu, muzaffer yürüyüşü kenardan izlemedi
Sonuç olarak Elon Musk, tekno-feodalistlerin muzaffer yürüyüşünü kenardan çaresizce izleyen tek teknoloji lordu olmayı bir bakıma reddetti. Tesla otomobil şirketi, arabalarını büyük veri üreten ve sürücüleri Musk’ın sistemlerine bağlayan dijital bir ağ üzerindeki düğümlere dönüştürmek için bulutu akıllıca kullanıyordu. SpaceX roket şirketi ve şu anda gezegenimizin çevresini kirleten düşük yörüngeli uydu sürüsü ile bulut sermayesinin gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Fakat Musk, iş dünyasının korkunç çocukları için sinir bozucu bir şekilde, bulut sermayesinin sağlayabileceği devasa ödüllere açılan bir kapıdan yoksundu. Twitter ile eksik ağ geçidi de tamamlanmış oldu. 

Musk, açıklayıcı bir tweet ile Twitter’ı bir “her şey uygulamasına”  dönüştürme tutkusunu itiraf etti. Benim tanımıma göre bir “her şey uygulaması”, sahibinin tüketici davranışını değiştirmesine, bulut serflerine dönüşen kullanıcılardan ücretsiz iş gücü elde etmesine ve son olarak satıcılardan ücret almasına izin veren bulut sermayesine açılan bir ağ geçidinden başka bir şey değil. Yani mallarını satmak için bulut kiralama biçimi. Şimdiye kadar Musk, bir “her şey uygulamasına” dönüşebilecek hiçbir  şeye sahip olmadı ve sıfırdan bir uygulama yaratmanın da hiçbir yolu yoktu. İşte Twitter ile bunun önünü açmış oldu.

Bot ve trolleri ayıklayıp, kimlikleri belirleyecek
Kitlesel olarak üretilen elektrikli arabaları nasıl cazip hale getirebileceği ve uzayı fethetmekten kâr elde edeceği üzerinde çalışırken, Amazon, Google, Alibaba, Facebook ve Tencent’in WeChat’i, “her şey uygulaması” potansiyeline sahip platformlar ve arayüzler etrafında dokunaçlarını sıkıcasarıyordu. Yalnızca böyle bir arayüz satın alınabilirdi. Musk’ın şu anki mücadelesi, Twitter’ın kendi bulut sermayesini geliştirmek ve onu mevcut Büyük Veri ağına bağlarken, bu ağı dünyanın yollarında çapraz geçiş yapan Tesla arabaları ve gökyüzünde çapraz geçiş yapan sayısız uydu tarafındantoplanan verilerle sürekli olarak zenginleştirmek. Twitter’ın geri kalan iş gücünün sinirlerini yatıştırabileceğini varsayarsak, bir sonraki görevi, yeni Twitter’ın kullanıcılarının kimliklerini bilmesi ve sahiplenmesi için botları ortadan kaldırmak ve trolleri ayıklamak olacak.

Reklam verenlere yazdığı bir mektupta Musk, alakasız reklamların spam olduğunu, ancak alakalı olanların içerik olduğunu doğru bir şekilde belirtti. Bu tekno-feodal zamanlarda, bu davranışı değiştiremeyen mesajların spam olduğu, ancak insanların ne düşündüğünü ve ne yaptığını etkileyen mesajların önemli olan tek içerik olduğu anlamına gelir. Yani gerçek güç bu. Özel bir tımarhane olarak Twitter, asla dünyanın kamusal meydanı olamaz. Konu asla bu değildi. Asıl soru, yeni sahibine yeni tekno-feodal yönetici sınıf içinde güvenli bir üyelik sağlayıp sağlayamayacağıyla ilgili.