THY'nin yeni rotası 'adam adama markaj'
2016'da zor bir yılı geride bırakan Türk Hava Yolları, bu yıldan umutlu. THY Yönetim Kurulu ve İcra Kurulu Başkanı İlker Aycı, "Yerde uçağımız kalmadı. Nisan-mayıs iyi gidiyor. Yıl sonuna kadar rezervasyonlar artıda görünüyor. Bu yıl 69 milyon yolcuyu yakalarız" diyor. "Finansallarımızda da yukarı çıkış başladı" açıklamasını yapan Aycı, online satış dahil, yeni döneme ilişkin planlarını DÜNYA'ya anlattı. Geçen hafta bir günlüğüne, "Turkey Expo By Katar" fuarındaydım. Simit Sarayı'nın patronu Haluk Okutur ile birlikte Doha'dan sabahın erken saatlerinde döndük. Atatürk Havalimanı adeta uçak tarlası gibiydi… Uçakların yerde olması tercih edilmez. Havada olmalılar ki, para kazansınlar. Yerde olmaları acaba sabahın erken saatlerinden mi kaynaklanıyor, yoksa talep mi yok diye konuşurken, gazetede THY Yönetim Kurulu ve İcra Kurulu Başkanı İlker Aycı'nın "Toparlanma ve iyileşme başladı, güzel bir yaz bizi bekliyor" demeciyle karşılaştım…
***
Ertesi akşam buluştuk. Sordum durumu…
"Hepsi havada maşallah" dedi THY'nin patronu, "Yerde bekleyen uçağımız kalmadı. Öyle ki, sadece 3 tane back-up uçağımız var."
2016 zor bir yıldı. Herkes gibi Türk Hava Yolları için de zor bir yıl oldu. 30 uçağı parka çekmek zorunda kaldılar. Şimdi ne değişti de, uçaklar havalandı? Turist gelişlerinde de bir iyileşme yok. TÜİK'in rakamlarına göre ilk çeyrekte düşüş bile var…
***
THY'de ise ikinci çeyrekte durum pozitife dönmüş… "Bizim transit dahil yolcu sayımızda artış var" bilgisini paylaştı Aycı ve şunları söyledi: "Nisan-mayıs iyi gidiyor. Finansallarımızda yukarı çıkış başladı. Yeniden nakit girişi var şirkete. Yıl sonuna kadar rezervasyonlar artıda görünüyor. Yeni uçuş noktalarını devreye sokmaya başladık. Puket'i ekliyoruz bu yaz örneğin. Dünya 'leaisure' pazarının en önemli destinasyonlarından biri. Geçen yıl
63 milyon yolcu taşıdık. Bu yıl 69 milyon yolcuyu yakalarız." THY, yolcu sayısı ile birlikte gelirlerini de artırmayı hedefliyor. Önde gelen rakiplerin bilet fiyatlarının ortalaması 195 euro. THY'nin ise 135
euro dolayında… "Aradaki fark kapanacak" diyor Aycı, "Böylece, dünya havayolu liginde daha üst sıralara çıkacağız. Şu anda kimi kriterlere göre 10' uncu, kimilerine göre 13' üncü sıradayız. Çok önemli bir büyüme gösterdi THY. Şimdi bu tabloyu daha da lehimize çevirmeye kararlıyız..."
***
2016'yı sorduk. Malum zararla kapattılar. Nasıl bir etkisi oldu THY'ye?
"Bizim için kritik ama bir o kadar da derslerle dolu yıldı" diyor THY Yönetim ve İcra Kurulu Başkanı, "Yeni dönemde, dünyadaki yeni eğilimlere göre, THY'yi yeniliyoruz…"
Örnek istedik. Çağımızın gelişen trendi dijital ortamı daha etkin kullanma çalışmalarına değindi Aycı, "Geçen yıl ve bu yıl verimlilikte önemli adımlar attık. Şimdi online tarafımızı hızla güçlendireceğiz. THY olarak yolcuya doğrudan online sattığımız bilet, toplamın yüzde
16' sı düzeyinde. 2023' te bu oranı en az yüzde 40' a çıkarmayı planlıyoruz. Yolcularımıza bu yolla önemli avantajlar getiriyoruz. Bu şekilde, maliyetlerimizi de düşüreceğiz. Teknolojiyi kullanarak, dönüşümü sağlayacağız…"
***
Ancak, Aycı'nın online tarafı güçlendirmekten muradı sadece 'maliyet' meselesi ile sınırlı değil. Doğrudan bilet satılan yolcuyu yakından tanıma şansının olduğunu vurguluyor. "Yolcunun uçuş sıklığını, nerelere uçtuğunu, beklentilerini daha iyi anlamak mümkün olabiliyor. Memnuniyet artırıcı hizmet ayrıntıları oluşturabiliyoruz. Müşteriyi biz iyi tanıyorsak, örneğin bir uçuş iptalinde kendisine ulaşmamız ve en iyi şekilde hizmet vermemiz mümkün. Müşteriyi tanımıyorsak, acente bilgileri genellikle yeterli olmuyor. Bazen telefonu bile yanlış çıkabiliyor…"
"Artık ürün odaklı değil, müşteri odaklı çalışmak lazım" diyor Aycı, "Müşteriyi tanıdıkça, ona vereceğim hizmetler hem artacak hem çeşitlenecek. Yolcumuzun lehine olacak şekilde çapraz satış yöntemleri uygulayabileceğiz. Tanıtım dönemi geride kaldı. Şimdi iletişim dönemi. Müşteri ile direkt komünikasyon dönemi…"
THY'nin yeni rotasıyla ilgili anlattıklarını, sponsoru oldukları Turkish Airlines Euroleague'den bir basketbol terimiyle özetledi:
"Kısacası, bundan böyle yolcuya hizmette, 'adam adama markaj' modeli uygulayacağız."
***
Sohbetimizde bir konunun daha altını çizdi Aycı. THY'nin birinci önceliği yolcu… Teknolojiyi daha etkin kullanarak, hem yolculara daha iyi hizmet vermeyi hedefliyor hem de THY'nin gelirlerini ve karını artırmayı…
Ancak, yolcunun yanı sıra kargo taşımacılığında iddialı. 2023'te havayolu kargoda ilk 5' e girmeyi hedeflediklerini açıkladı THY Yönetim Kurulu Başkanı ve şöyle dedi:
"Kargoda önemli bir yükseliş yakaladık. Çift haneli büyüyoruz. 2016'da kargo ciromuz 1 milyar do
ları aştı. Afrika'dan Avrupa'ya çiçek taşıyoruz. Balık taşıyoruz. Şu anda havayolu kargo liginde 12 ila
13' üncü sıradayız. Önümüzdeki 5 yılda ciro içinde yüzde 10' dan yüz
de 15' e yükseltmek istiyoruz kargonun payını. İlk hedefimiz kargo ciromuzu 2 milyar dolara ulaştırmak. İnşallah, bu rakamı 2020' de yakalayacağımızı düşünüyorum. "
***
Sıra şikayetlere geldi… Havaalanında yaşanan sıkıntılar anlaşılan tüm tedbirlere rağmen bir süre daha devam edecek. Aycı,
2018' de devreye girmesi planlanan 3' üncü havalimanından önce sıkıntıların tam istedikleri gibi çözülmesini beklemiyor. İhtiyaçlar da kapasite de belli… "Ayrıca" diyor Aycı, "Artıştan kaynaklı sıkıntılarımızı özledik. Yolcularımızı mağdur etmeyiz..."
Peki ya kabin içi sorunlar? Özellikle de, "koltuk" şikayetleri… Arkaya yatmayan, bazen bir yerlerine takılıp ceketinizi yırtan koltuklar…
THY Teknik'e bağlı yeni bir birim oluşturduklarının altını çizdi Aycı, "Koltuk ve Kabin Bakım Hizmet
leri Başkanlığı kurduk. 250 kişilik ekip, şikayet beklemeden kabinde iyileştirmeler yapacak…"
***
Söz koltuktan açılmışken, THY Yönetim Kurulu Başkanı Aycı, THY'nin koltuk ihraç etmek üzere çalışmalarını sürdürdüğünü kaydetti.
"Sadece koltuk değil, iştiraklerimizin hepsinin ihracatçı olmalarını istiyoruz" dedi ve şu bilgileri verdi: "Mart ayında Hintli havayolu şirketi Jet Airways'in ihalesini kazandık. Galley üreten şirketimiz TCİ, Jet Airways'e 75 adet uçak içi mutfak satacak. Yaklaşık 300 galleylik bir paket sunacağız. THY ile kıyaslanınca miktar küçük. 7-8 milyon dolar
lık bir iş. Ama bizim için çok önemli. Biz ihracat kapısını aralamak istiyoruz. Bütün iştiraklerimiz ihracatçı olmalı."
***
İlker Aycı, International Air Transport As
sociation'ın ( IATA) bir girişiminden de söz etti:
"Dünya havayolu sektöründe inovasyon sağlayacak, iyileştirmelere yol açacak start-up'lara destek olmak üzere bir fon oluşturuluyor. Biz de bu fona giriyoruz. IATA'nın paydaşı olarak inovatif Türk girişimcilerini desteklemek için elimizden geleni yaparız. Ayrıca THY olarak da havayolu sektöründe inovasyon sağlayacak Türk start-up'lara destek veririz."
***
THY, son dönemde önemli bir atılım gerçekleştirdi. Global bir oyuncu oldu. THY yönetiminin işi şimdi daha da zor. Çıtayı daha da yükseğe koyarken, pek çok sorunla da mücadele etmek durumunda…
O listede sadece yolcu memnuniyeti filan da yer almıyor…
O akşam İlker Aycı'nın anlattıklarına baktım da, sorunlar adeta dipsiz kuyu…
Önde gelen rakip havayollarının ülkelerini arkalarına alarak çeşitli politikalarla yükselen havayollarını yavaşlatma çabaları gibi 'derin' konular da üstesinden gelinmesi gerekenler arasında…
Ama ne demişler, "derin olan kuyu değil, kısa olan iptir…"
Öyle ya, "durgun havada herkes kaptan…"