TİSK: Göstergeler, enflasyonda artışa ve zayıf büyümeye işaret ediyor
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) her ay yayınladığı ekonomi bülteninin temmuz sayısında yılın ikinci yarısı için uyarıcı nitelikte öngörülerde bulunuyor. Bültende vurgu yapılan ana noktalar özetle şöyle:
“Krizin yükselen ekonomilere yöneldiğine ilişkin bulgular arttı. Yükselen ekonomiler krize girerse, bunun sebebi sermaye hareketleri ve cari açık olacak. Ancak her ülke makroekonomik yapısının kırılganlıkları ölçüsünde farklı etkilenecek.
OECD ve IMF verileri Krizin üçüncü evresinin başladığını gösteriyor. IMF dünya için büyüme oranı tahminini binde 2 geriye çekerek yüzde 3.1 olarak belirlerken, gelişmekte olan ülkeler için yaptığı tahmini gelişmiş ülkelere göre daha fazla geriletti. Uzun dönemde yükselen ekonomilerde faiz oranları yükselecek ve sermaye hareketleri gelişmiş ülkelere yönelecek.
Mayısta Sanayi Üretim Endeksi aylık bazda yüzde 0.6 düştü, imalat sanayii endeksi de yüzde 0.5 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayii üretimi açısından alt sektörler itibariyle genel eğilim düşüş yönünde oldu.
Mayıs ayında Sanayi Ciro Endeksi beklenenin üzerinde bir performans göstererek yıllık bazda yüzde 5.3 arttı. En yüksek ciro artışı dayanıksız tüketim malı imalatında görüldü. Temmuzda kapasite kullanım oranı yıllık bazda yüzde 0.7 arttı. Ancak dayanıklı ve dayanıksız tüketim malı imalatı sektörlerinde geriledi. Bu sektörlerdeki gerileme izleyen aylarda kapasite kullanımının artmasını engelleyebilir.
Haziran 2013’te ihracat yüçde 6 azalırken, ithalat yüzde 2.8, dış ticaret açığı yüzde 18.9 arttı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 59.2’ye geriledi. AB’nin ihracattaki payı arttı.
İthalatta mineral yakıtlar ve yağlar faslında ortaya çıkan gerileme, önümüzdeki dönemde büyüme oranını olumsuz etkileyebilir. Altın ithalatındaki artış dış ticaret dengesini ciddi biçimde bozuyor.
Bütçe gerçekleşmeleri makroekonomik politikanın hedefe en uyumlu alanını oluşturuyor. Bütçe Haziran 2013’te 1.2 milyar TL açık verdi. Bütçe gelirleri yüzde 26.6 arttı. İlk 6 ayda da bütçe dengesi geçen yıla kıyasla olumlu bir tablo çizdi.
TCMB, döviz kurlarındaki artışı engellemeye devam ediyor. Bu nedenle TCMB’nin 49 günlük döviz rezervi kaybı 7.9 milyar dolar oldu. TCMB, önceki TİSK Bültenlerinde öngörüldüğü gibi faiz oranlarını artırmak zorunda kaldı, böylece döviz kurlarında göreli olarak istikrar sağlandı. Ancak TCMB’nin artık hedef enflasyon oranını yakalaması mümkün görünmüyor. Henüz kur artışları enflasyona tümüyle yansımadı.
ÜFE’deki gelişmeler enflasyon üzerindeki maliyet baskısının arttığını ve enflasyonun maliyet enflasyonuna dönüşmeye eğilim gösterdiğini, bunun da büyüme üzerinde olumsuz yönde bir baskı yaratacağını ifade edebiliriz.
Gelişmelere bakıldığında 2013 yılının üçüncü ve son çeyreğinde büyüme oranının düşük seyredeceği söylenebilir. Türkiye’ye yönelik sermaye akımlarının yavaşlamaya devam etmesi halinde kredi büyümesi de düşecek ve büyüme oranını zayıflatacak”.
TİSK’in enflasyonun maliyet enflasyonuna dönüşmesi tespiti önemli. Çünkü bu sadece enflasyon oranını değil, büyümeyi dolayısıyla işsizliği de etkileyecek bir olgu. Bu gelişme üzerine biraz düşünmek gerekir.