Tüm ticareti bitirecek ticaret
Bu hafta okurlardan oldukça olumlu tepki alan şirket yönetimi konusundaki analizlere bir ara vererek beni şu yaşımda bile endişelendiren bir konuya değinmek istiyorum. O konu dünyada özellikle çevremizde uluslararası enerji arenasında olup bitenler ve olması olası şeyler.
Yazının başlığını ilgilenerek okuduğum ‘A peace that will end all peace-Tüm barışları bitirecek barış’ başlıklı kitaptan aldım. Bilirsiniz birinci Dünya savaşına ‘A war that will end all wars-Tüm savaşları bitirecek savaş’ demişler, savaşın bitiminden çok kısa bir süre sonra İkinci Dünya Savaşı başlamıştı.
Tüm ticareti bitirecek ticaretten kastım enerji ticareti ve bu alanda olup bitenler. Hemen belirteyim ben açtığım bu konunun uzmanı değilim. Konunun uzmanlarının şu kritik yıllarda seslerini çıkararak yol göstermelerini candan gönülden dilerim.
Bazı gelişmeler ve olasılıklar Türkiye’nin ihracatını arttırıp arttıramayacağı, tüketim bazlı bir kalkınma modelinden üretime dayalı bir ekonomiye ne zaman geçeceği, merkez bankasının faizleri indirip indiremeyeceği, doların 2.20 TL sınırını geçip geçemeyeceği gibi her gün bilenin bilmeyenin tartıştığı konuları çok gerilere itecek önemde. Türkiye devleti, özel sektörü ve tüm düşünen örgütlerinin işbirliği ile önümüzdeki senelerde çok dikkatli bir ekonomi- politik strateji tasarlamak ve izlemek zorundadır.
Nükleer füzyon veya Con Ahmed’in devr-i daim makinası (*) bulunamazsa dünyanın enerji gereksinimi artarak devam edecek. Enerji ve enerji kaynakları ihracatı ve ithalatı rakamları diğer her türlü ticaret rakamını komik kılacak kadar büyüktür. Günlük petrol ve petrol türevleri ihracatı 62 bin varil civarındadır. Bu da eğer yanılmıyorsam bugünkü fiyatlarla aşağı yukarı $2,250,635,296,500 ABD doları eder. Bu rakamın günde 43 bin varilini ham petrol oluşturur. Bu toplamın 35 bin varilini sadece 17 ülke ihraç eder.
Suudi Arabistan ve Rusya ikilisi üçte birini. ABD, Çin, Japonya, Hindistan, G. Kore, Almanya, İtalya, Fransa, Hollanda, Singapur, İspanya, İngiltere, Tayvan, Kanada ve Belçika günde 36 bin varil petrol ithal eder. Bu rakamlara doğal gaz, kaya gazı, nükleer enerji, güneş- su-hava kullanılarak üretilen enerji filan gibi kaynaklar dahil değil. Rakamları size enerji ticaretinin boyutlarını anlatmak için veriyorum.
Ham petrolün bugünlerdeki varil fiyatı 100 ABD doları seviyelerinde. Çarpın bölün olayın boyutları ortaya çıkacaktır.
“Bu hep böyleydi bugün ne oldu ki hocanın uykusu kaçmış?” diye soruyorsunuzdur anlatmaya çalışayım ama bu hafta bitmez, maalesef konu hem önemli hem de anlatması uzun. İlerisi için aklınızda kalması gereken birkaç noktayı sıralayarak başlayalım.
● Enerjinin üretilmesi ve üretim alanlarından tüketim alanlarına nakliyesi bağlantılı ancak ayrı ayrı irdelenmelidir
● Petrol tüketimi ve dolayısıyla gereksinimi en yüksek ülkeler ABD ve Çin haricinde petrol üretmeyen Avrupa ülkeleridir
● Petrol üretiminin neredeyse yarısını sırasıyla Suudi Arabistan, Rusya, İran, Nijerya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Angola yapar.
● Satılan petrolün neredeyse üçte birini sırasıyla ABD, Çin, Japonya ve Hindistan ithal eder, ve de, ve de:
● Bu ticaretin bir kaç istisna hariç hemen hemen tamamı 1970’li senelerden beri altın standardından ayrılan ABD Doları ile yapılır.
Bu beş noktayı unutmamanız dileği ile haftaya bu alanda olup bitenlere bakmak istiyorum.
Sağlıcakla kalın.
(*) Bir zamanlar Con Ahmet diye biri fizik kanunlarına ters “bir aküyle bir motoru çalıştırır, bu motorla da bir dinamoyu ve dinamodan alacağı elektiriğin bir kısmını da yine akü ve motora vererek geri kalan enerjiyi ben kullanırım” iddiasıyla ortaya çıkmış ve dilimize olmayacak uğraşlara yakıştırılan bu deyimi kazandırmıştır.