Ürdün’den Türkiye’ye yüzde 30 gümrük vergisi

Katar’ın Körfez Ülkeleri tarafından ablukaya alınması, Irak-Suriye siyaseti, Mısır’la devam eden gerilim Arap dünyasında Türkiye’nin ekonomik bağlantılarını olumsuz etkiledi. Şimdi de bu olumsuzluğa Ürdün’de devreye giren bir karar da ekleniyor. Ürdün Hükümeti’ne bağlı Gümrük İdaresi Başkanlığı, Türk mallarına gümrük tarifesi koymaya başladığını duyurdu. Bölgenin etkin yayınlarından Asharq Al-Aswad’da da yer alan bilgilere göre Türkiye ile Ürdün arasında var olan serbest ticaret anlaşması 22 Kasım 2017’de sona erdi. Başkent Amman yönetimi, sürecin yıl sonuna kadar devam etmesi kararını aldı. Ancak önceki gün Gümrük Dairesi Başkanlığı, sürecin tamamlandığını, Türk mallarına yüzde 15 ile yüzde 30 arasında tarife uygulayacağını açıkladı.

Ticaretin büyük kısmı Türkiye’den

2009 yılında Amman ve Ankara yönetimi iki ülke arasında ticaret anlaşması imzalamış ve 1 Mart 2011’de yürürlülüğe girmişti. Ürdün, 2018’in ilk 10 ayında 72 milyon dolarlık malı Türkiye’ye satmıştı. 2017’nin ilk 10 ayına göre bu rakam yüzde 15’lik bir düşüş anlamına geliyor. Zira 2017’nin 10 aylık sürecinde Ürdün’ün Türkiye’ye satışları 85 milyon dolardı. Türkiye’nin Ürdün’e ihracatı ise 2018’in ilk 10 ayında 637 milyon dolardı. 2017’nin aynı dönemine göre yüzde 4.1’lik bir artış ve 566 milyon dolarlık bir satış söz konusuydu.

Bir diğer anlamda iki ülke arasındaki ticaretin neredeyse yüzde 70-80’i Türkiye’nin sattığı ürünlerden oluşuyordu.

5 ülkede 3 milyar dolarlık kayıp var

Türk şirketleri son dönemde MENA yani Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine ticaret köprüsü kurarken, geçmişe göre daha zorlanıyorlar. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin açıkladığı 2018 rakamlarına baktım. Ürdün’e 2017’de 672 milyon dolarlık mal satmışız. 2018’de bu rakam yüzde 15.3 artarak 775 milyon dolara çıkmış.

Geçen yıl bölgede Katar ve Kuveyt dışında ticaret yaptığımız ülkelere ihracatımız düşüş göstermiş. Örneğin Birleşik Arap Emirlikleri’nde düşüş yüzde 37.5, Irak’ta yüzde 10, İran’da yüzde 25.3, Lübnan’da yüzde 4.1, Suudi arabistan’da ise düşüş yüzde 5.5 olmuş. Bu saydığım 5 ülkeye ihracatımız 18.1 milyar dolardan 15.1 milyar dolara gerilemiş. Kayıp bir senede 3 milyar dolar. Bir de buna bu yıl Ürdün eklenirse durum daha da vahim hale gelecek.

2023 yılı hedeflerine az kaldı. Şunun şurasında 4 yıl sonra hedeflenen 500 milyar dolara ulaşılacak mı?

Sanmıyorum...

Özellikle de bu tür haberler geldikçe...

2016’da 142.5, 2017’de 157, 2018’de de 168 milyar dolarlık ihracat yakalanmış. 2018’deki artış sadece 11 milyar dolar olarak gerçekleşirken, 250 milyar doları bile hayal olarak görüyorum.