VW’nin yatırım planı Balkanlar'ı karıştırdı

Kerim ÜLKER
Kerim ÜLKER Perde Arkası kerim.ulker@dunya.com

Volkswagen'in Manisa'ya yapacağı 1.4 milyar euroluk yatırımı, Suriye operasyonunu gerekçe göstererek dondurma kararı alması rakip ülkeleri yeniden harekete geçirdi. Alman devi, yatırımın Türkiye’de yapılacağına yönelik ısrarlı açıklama yapsa da özellikle Balkan ülkeleri projeyi kapmak için devreye girdi. Sırbistan, Romanya, Bulgaristan’ın ardından bu kez Bosna-Hersek ve Yunanistan VW’nin yatırımına talip olduklarını açıkladı. ABD’li medya şirketi Crain Group’un Almanya’daki yayın organı Automobilwoche ise Passat için VW'nin Slovakya'yı radarına aldığını öne sürdü. Türk otomotiv sektörü son 15 yılda bir çok yatırımı Avrupa’nın doğu ülkelerine kaptırdı. Ford, Hyundai gibi devlerin yapacağı toplam 7 milyar euroluk bu tesisler, Türkiye yerine Slovakya, Çekya, Romanya’ya yapıldı. Son 20 yılda yapılacak olan ilk otomobil fabrikası olmaya hazırlanan Alman devi Volkswagen’in Manisa’da yapacağı yatırım Türkiye için oldukça önemli. Uzun süredir masada olan bu yatırım bu yıl netlik kazandı ve Romanya, Sırbistan ile Bulgaristan’ın olduğu yarışta Türkiye kazanan oldu. Alman devi kararını verdi ve ilk adım olarak geçtiğimiz ay Manisa’da şirket kurulumunu gerçekleştirdi.

Ancak her şey yolunda giderken Suriye’nin kuzeyine yapılan Barış Pınarı Harekatı, bir anda uluslararası arenada siyasi tepkilere neden oldu. Siyasetin de etkisiyle, Alman devi Volkswagen, Türkiye’deki yatırım kararını dondurma kararı aldı. İşte bu kararın ardından Romanya, Sırbistan ve Bulgaristan tekrar devreye girdi. Yatırımın Türkiye yerine kendi ülkelerinde yapılmasını talep etti ve teşvikleri artırdıklarını açıkladılar.

ALMAN YÖNETİCİ: “YENİ YER ARAMIYORUZ”

Volkswagen tarafında ise sürecin Türkiye lehine devam ettiği en üst ağızdan dile getirildi. Volkswagen’in Üretim Sözcüsü Leslie Bothge “Gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Türkiye’ye kurulması planlanan üretim tesisi beklemede. Aktif olarak alternatif bir yer arayışı içinde de değiliz” açıklamasında bulundu. VW’nin üst düzey yetkilisi tarafından açıklamasına rağmen Romanya, Sırbistan ve Bulgaristan’ın yanı sıra yeni yeni ülkeler lobi faaliyetlerine başladı ve yatırımın kendi ülkelerinde yapılmasını talep etti.

Bunlardan en ilginci ise Türkiye’nin kardeş ülke olarak nitelediği Bosna-Hersek oldu. 1.4 milyar euroluk yatırım için devreye giren Bosna-Hersek Başbakanlık Ofisi, Volkswagen’e tesisin kendi ülkelerinde yapılmasını talep etti. Bunun için de Bosna-Hersek, tesis için başkent Saray Bosna sınırları içerisinde iki araziyi bile gösterdi.

YUNANİSTAN DA DEVREYE GİRDİ

VW’nin yatırımı için ortalığı karıştıran son ülke ise komşu Yunanistan. Neredeyse otomotiv sanayisine yönelik yatırım sahibi olmayan Yunanistan, Volkswagen'in Türkiye'de üretmeyi planladığı Passat modeli için devreye girdi. Yunanistan Kalkınma ve Yatırımlar Bakanı Adonis Georgiadis, yaptığı açıklamada, VW’nin yeni fabrikasıyla ilgilendiklerini duyurdu. Georgiadis, “Size tek söyleyebileceğim şey Yunan Hükümeti'nin, Başbakanın ve Kalkınma Bakanı olarak benim ve Bakan Yardımcım Kostas Fragogiannis’in bu konuya yoğun bir ilgi gösterdiğimizdir. Ancak açıklama yapabilmem için somut sonuçlar elde etmemiz gerekiyor. Yunanistan’ın da yeni fabrikaya talip olduğunu söyleyebilirim” dedi.

VW’nin yatırım için resmi açıklamada bulunmayan ancak adı ABD medyası tarafından çıkarılan ülke ise Slovakya. Küresel otomotiv sanayisinin üssü olarak bilinen Detroit merkezli Crain Grubu’nun Almanya’daki yayın organı Automobilwoche, Türkiye'de üretilmesi beklenen Passat için VW'nin Slovakya'yı radarına aldığını öne sürdü. Automobilwoche'ye göre, VW Yönetim Kurulu'nun bu hafta içi toplanarak yeni kuracağı fabrika için nihai kararını açıklaması bekleniyor.

TÜRK YÖNETİCİ EN ÖNEMLİ SİNYAL

VW’nin Türkiye’deki yatırımında ciddi olduğu ve kararını değiştirmeyeceği aşikar. Bununla ilgili gelişmeleri Türkiye’de ilk kez Dünya Gazetesi duyurmuştu. Gazetemizin İstihbarat Servisi Şefi ve Otomotiv Yazarı Aysel Yücel’in duyurduğu bu konudaki gelişmeleri arasında yer alan son haber ise VW’nin son transferi ile ilgili. Alman otomotiv devinin, rakipleri BMW'nin ABD Tedarik ve Satın Alma Direktör Yardımcısı Murat Aksel'i transfer etme hazırlığında olması Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Slovakya, Yunanistan ve Bosna-Hersek’te de yakından takip ediliyordur umarım.

ABD’nin Ermeni kararı fonları da etkileyecek

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün partisinin Grup Toplantısı'nda konuştu. Erdoğan, ABD Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen ekonomik yaptırımlar ve soykırım tasarılarına tepki göstererek şunları söyledi: "Tarihleri soykırım lekeleriyle dolu bir ülkenin Türkiye'ye ne söz söyleme ne ders verme hakkı olamaz. Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen tasarı Barış Pınarı Harekatı bahanesiyle ve ipe sapa gelmez iddialarla şahsıma, aileme, bakanlarıma yaptırım uygulanması talebiyle ilgilidir. FETÖ'nün yıllarca piyasada dolaştırıldığı iddialara dayandırılan ve hiçbir tutarı olmayan bu tasarıyı şiddetle reddediyoruz." Erdoğan, 13 Kasım'daki ABD ziyaretinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konusunda ise "Şu anda henüz kararımı vermedim. Ama soru işareti" dedi. Türkiye ile ABD arasında her yıl 24 Nisan öncesinde yaşanan sözde Ermeni Soykırımı iddiaları Washington ile Ankara arasında yeni bir krize neden oldu. ABD Temsilciler Meclisi Ermeni soykırımı iddialarını resmen tanıyan bir karar tasarısını önceki gün kabul etti. Tasarı 11'e karşı 405 oyla Temsilciler Meclisi'nden geçti. Washington’un “Demokles’in Kılıcı” olarak Türkiye üzerinde tehdit olarak kullandığı bu kararı protesto eden Türkiye’nin bundan sonraki adımı ne olacak merak konusu.

CALIFORNIA, EYLÜLDE TASARIYI ONAYLADI

Ancak bu sürecin ekonomik yansımaları da olacak. Uzun zamandır Türkiye’ye yönelik kampanyalarını yoğunlaştıran, lobi faaliyetlerini artıran Ermeni diyasporası yatırım süreçlerine de etkili olmayı sürdürüyor. Bunlar arasında en dikkat çekeni ise Ermeni nüfusunun yoğun olduğu Californiya’da 5 yıldır devam eden bir kararın hayata geçmesi oldu. Eylül ayının sonunda California Eyaleti Yasama Meclisi, devlet emekli fonlarının Türkiye’de yatırımlarını geri çekmesi için sessiz sedasız düğmeye bastı. Bununla ilgili yasayı hayata geçiren California Eyaleti Yasama Meclisi, ülkenin en büyük kamu fonlarından olan California Kamu Çalışanları Emeklilik Sistemi'ni (CalPERS) ve California Devlet Öğretmenleri Emekli Sistemi’ni (CalSTRS) 2025 Ocak ayına kadar Türkiye’deki varlıklarını çekmesini talep etti.

Türkiye’ye karşı karar alan bu fonlardan CalPERS, 1.6 milyon kişinin 360 milyar dolarını yönetiyor. Türkiye’de ise bir dönem 185 milyon dolarlık parası vardı. Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin borsadaki hisselerine yatırım yapan fon, önemli miktarda devlet tahviline sahip. CalSTRS'in 950 bin üyesi ve 238 milyar doları var.


Türkiye, Washington ile ipleri iyice koparmak üzere. Bunun siyasi olduğu kadar ekonomik etkileri de olacak. Ancak burada asıl güç lobicilik faaliyetlerinde. Ermenistan bu konuda daha kararlı görünüyor.!

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar