Bankalara şube harcında indirim

ANKARA - Hükümetin kamuoyuna daha önce açıkladığı, emekli maaşları artışından ödünç işçiliğe, bankalara ek şube harcı uygulamasından teşviklerin uzatılmasına kadar bir dizi düzenlemeyi içeren "torba yasa" dün TBMM'de görüşülmeye başlandı.

Kriz dönemi için başta istihdam teşvikleri olmak üzere, kısa çalışma ödeneğinin süresinin uzatılmasının da yer aldığı yasa tasarısı, iş dünyasına "kriz önlemleri bir süre daha devam edecek" mesajı veriyor. Buna karşılık, Hükümet, başta bankalara getirilen ek harç uygulaması olmak üzere "mali disipline yönelik" dengeyi de koruyacağını torba yasayla göstermiş oldu. İncelendiğinde, iş dünyası ve çalışma hayatıyla ilgili kritik düzenlemelerin bulunduğu torba yasada öngörülen düzenlemeler şöyle:

Kısa çalışma ödeneğinin süresi uzatıldı

Kriz döneminde Hükümet tarafından en etkin istihdamı koruma uygulamalarından biri olarak kullanılan ödeme süresi ve miktarı iyileştirilmiş kısa çalışma ödeneğinin kriz nedeniyle kullanılabilmesine ilişkin düzenlemenin süresi de torba yasa tasarısında düzenleniyor. Buna göre, ödeme süresi 3 aydan 6 aya çıkarılmış ve ödeme miktarı işsizlik sigortası ödemesinin 1.5 katına yükseltilmiş biçimde işletmeler kriz gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğine Haziran 2010 sonuna kadar başvurabilecekler. Bakanlar Kurulu uygulamanın süresini 6 ay daha uzatma hakkına sahip olacak. Ayrıca, kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak isteyen işletmelere yönelik yapılan müfettiş denetimlerinin ücretleri de işsizlik sigortası fonu tarafından karşılanacak.

İstihdam teşviğine devam

Hükümetin kriz öncesi düzenlemeleri arasında yer alan "istihdam paketi"ndeki, mevcuda ek olarak alınan işçilerin SGK işveren primlerinin bir kısmının Hazine tarafından ödenmesi uygulaması da tasarıyla uzatılıyor. Buna göre, Ekim 2009 bildirgesinde yer alan işçilere ilave olarak 2010 yılında yapılan ek işe alımlarda asgari ücretteki işveren SGK primi kadar kısmı altı ay süreyle Hazine tarafından ödenecek. Bu altı aylık süreyi Bakanlar Kurulu altı ay daha uzatabilecek.

5084 sayılı teşvik kanunu "kısmen" 2012’ye uzatıldı

Tasarıyla, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, daha önce bütün unsurlarıyla uzatılması üzerinde çalışıldığını açıkladığı ve süresi 2009 sonunda biten 5084 sayılı teşvik kanunununda enerji teşviği dışındaki istihdam teşvikleri 2012 yılına kadar uzatılıyor. Buna göre, 2004 sonuna kadar yatırımlarını tamamlayanlar için 2012 yılına kadar sigorta prim teşviğinden yararlanma hakkı veriliyor. Diğer taraftan, 1 Nisan 2005'ten itibaren işe başlayan işletmeler en az 10 işçi çalıştırıyorlarsa ve bu tarihten önce işe başlamış işletmeler ise en az 10 işçi çalıştırıyorlarsa, 2012 yılına kadar, SGK işveren hissesinin yüzde 80'i, organize sanayi bölgelerindeki işletmelerin tamamı Hazine tarafından ödenmeye devam edecek. Hazine tarafından ödenecek kısım, prime esas kazancın alt sınırından hesaplanacak.

Yabancıların çalışma izinleri alma süreci kolaylaştı

Taslakta, yabancıların çalışma izinlerinin verilmesine ilişkin olarak Çalışma Bakanlığı yetkisindeki işlerin süresi kısaltılıyor. Buna göre, yabancılar çalışma izin başvurularını kendi ülkelerindeki Türkiye'nin temsilciliklerine (Büyükelçilik ve konsolosluk) yapabilecekler. Verilen çalışma izinlerinin mkesinlik kazanması çalışma vizesi ve ikamet izninin de alınmasıyla gerçekleşecek. Çalışma izin belgesini alan yabancılar, belgeyi aldıkları tarihten itibaren en geç 90 gün içinde Türkiye'ye giriş yapma vizesi başvurusu yapmakla yükümlü olacaklar. Türkiye'ye girdikten sonra da en geç 30 gün içinde ikamet izni için başvurmak zorunda olacaklar. Bakanlık 1 yıl süreyle, akademik denklik araştırması yapılanlar için geçici çalışma izni verebilecek.

Emeklilere 60 TL ek zam

Bağ Kur ve SSK emeklilerine, Ocak  2010'dan itibaren 60 TL zam yapılmasına yönelik düzenleme de taslakta yer aldı. Yasada öngörülen enflasyon kadar artırılmaya yönelik düzenlemenin dışında ek bir artış olduğu için kanun maddesi olarak yapılan artış, Başbakan Erdoğan tarafından düşük emekli maaşlarında oransal olarak yüzde 20'nin üzerinde artış olarak duyurulmuştu.

Mesleki eğitim faaliyetlerine denetim kurulu

Taslakta, yıllık 500 milyon TL büyüklüğe ulaşan mesleki eğitim faaliyetlerine ilişkin bir denetim mekanizması etkinleştiriliyor. Sosyal tarafların il bazındaki denetim kuruluna üye verememesi halinde İl İstihdam Kuruluna üye diğer kurum ve kuruluşların ek üye bildirmesine imkan sağlanıyor. Ayrıca bu kurullarda görev yapanlara huzur hakkı ödenmesine de imkan sağlanıyor.

Belediyelerin yeni borçları için kesinti oranı düşürüldü

Tasarıda, son dönemde sıklıkla gündeme gelen "belediye borçlarına" ilişkin de düzenleme yer aldı. Belediyelerin oluşan borçlarına karşılık, vergi paylarından doğrudan kesinti yapılması uygulamasında "kısmi esneklik" sağlanarak, Mart 2010 öncesi doğan borçlara ilişkin vergi paylarından en fazla yüzde 40 oranında kesinti yapılabileceği tasarıda düzenleniyor. Ayrıca, belediyelerin kamu alacağına konu olan her türlü borcunun tek hesapta izlenmesine ilişkin düzenleme de yer alıyor. Bu arada, işsizlik sigortasından yararlananlardan damga vergisi kesilmesine yönelik uygulama da netleştiriliyor. Daha önce hata sonucu kesilmeyen damga vergilerinin, yararlanan sigortalılardan geri istenmemesine ilişkin düzenleme yapılırken, alacaktan vazgeçilen dönemde kesinti yapılanlar var ise bunlara geri ödemenin yapılmaması esası benimseniyor. Öte yandan, taslakla, devletin kamu alacağına karşılık olarak borçluların gayrimenkullerinin Maliye Bakanlığı tarafından alacağa mahsuben satın alınabilmesine ilişkin düzenlemenin süresi uzatıldı.