Reklam savaşları başlıyor mu?

Bilindiği üzere 28 Mayıs 2014 tarihinde 6502 sayılı yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (“Yeni Tüketici Kanunu”) yürürlüğe girdi. 

Söz konusu Kanun, birçok yenilik getirmekle birlikte, bu yazımızda, şirketleri ve reklam ajanslarını ilgililendiren hususların başında gelen karşılaştırmalı ticari reklam düzenlemesini inceleyeceğiz.

Yeni Tüketici Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile birlikte yazılı ve görsel medyada, artık karşılaştırmalı reklamlarda karşı tarafın markasının açıkça belirtilebileceğine ilişkin birçok habere yer verildi. 

Peki Yeni Tüketici Kanunu ve mevcut yönetmelikler buna gerçekten izin veriyor mu? Bu sorunun cevabını verebilmek için öncelikle eski kanunun düzenlemesini inceleyelim.

Eski 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 16. maddesinin 3. bendi “Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları yapılabilir.” hükmünü içermekteydi. Yeni Tüketici Kanunu’nda ise karşılaştırmalı reklam “Ticari Reklam” başlıklı 61. maddesinin 5. bendinde düzenlenmiş ve eski Kanun’un 16. maddesinin 3. bendinde yer alan hükmün birebir aynısına yer verilmiştir. Bu açıdan, iki kanunun karşılaştırmalı reklama ilişkin uygulamasında bir farklılık gözükmüyor.

Ancak; Eski Kanun’a istinaden çıkartılmış olan Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler Ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik’in 11. maddesi  ile karşılaştırmalı reklamda karşı tarafın markasının kullanılması açıkça yasaklanmıştır. Söz konusu Yönetmelik halen yürürlükte olup henüz Yeni Tüketici Kanunu’na istinaden Yönetmelik çıkmamıştır. Dolayısıyla, hali hazırda, karşılaştırmalı reklamlarda karşı tarafın markasının kullanılması hala yasaktır. 

Her ne kadar mevcut Yönetmelik nedeniyle karşılaştırılan markanın reklamda belirtilmesi halen yasaksa da Yeni Tüketici Kanunu’na istinaden çıkartılacak Yönetmelik ile buna izin verilmesi ve gerekli hukuki düzenlemelerin yapılması bekleniyor. 

Yeni çıkartılacak yönetmelik ile karşılaştırmalı reklamda karşılaştırılan markanın açıkça belirtilmesine izin verilecek olması, elbette ki, bu hakkın sonsuz kullanılabileceği anlamına gelmeyecektir. Henüz yönetmelik yürürlüğe girmediğinden uygulanacak kurallar belli değil fakat bu hususta AB mevzuatını (2006/114/EC  sayılı AB Direktifi ) örnek alırsak en azından aşağıdaki düzenlemelere uygun karşılaştırılmalı reklam  yapılması gerekeceğini söyleyebiliriz:

Karşılaştırmalı reklamlar;

a. Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca hizmet eden mal ve hizmetlere ilişkin olmalıdır.

b. Aynı menşeili ürünlere ilişkin olmalıdır.

c. Tarafsız bir şekilde, söz konusu mal ve hizmetlerin maddi, ilgili, doğrulanabilir ve tipik özelliklerine ilişkin olmalıdır.

d. Tacirler arasında karışıklığa sebep olmamalı; rakibin markasından ya da ticari unvanından yararlanmamalı ve rakibin markasını/ticari unvanını karalamamalı, taklit etmemelidir. 

Netice itibariyle, halen yürürlükte olan Yönetmelik, karşılaştırmalı reklamda rakibin marka ya da ticari unvanının belirtilemesini yasaklamaktadır. Ancak, yeni Tüketici Kanunu’na istinaden çıkartılacak ticari reklam yönetmeliği ile karşılaştırmalı reklamlarda rakiplerin  markalarının kullanılmasına izin verilmesi beklenmektedir. Yeni getirilecek bu düzenleme ile Türk reklam dünyasında yeni bir sayfa açılacağını ve bizleri oldukça yaratıcı reklamların beklediğini söyleyebiliriz.