Ar-Ge desteği ve fonlara erişim kritik öneme sahip

Ziya İPEK

Orta Doğu Teknik Üni­versitesi, Güneş Enerji­si Araştırma ve Uygula­ma Merkezi (ODTÜ-GÜNAM) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Raşit Turan, Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyelinin oldukça yüksek olduğunu, bu potansiyelin değerlendirilmesi kapsamında uzun vadeli ener­ji politikaları ve yerli üretimin teşvik edilmesi için daha fazla Ar-Ge faaliyetine destek veril­mesini önerdi.

Enerji sektöründe sürdü­rülebilirlik ve çevre dostu çö­zümler giderek daha fazla önem kazanırken, çevresel etkilerin azaltılması ve iklim değişikliği konularında temiz, sınırsız ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak kabul edilen güneş ener­jisinin önemi artıyor.

Güneş enerjisinden elektrik ve ısı elde edilmesine yönelik uygulamalı araştırmalara ön­cülük eden ODTÜ- GÜNAM’ın 2009 yılında kurulduğunu ve 2021 yılında 6550 sayılı kanun çerçevesinde güneş enerjisi alanında Tematik Araştırma Altyapısı statüsü kazandığı­nı anımsatan ODTÜ-GÜNAM Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Raşit Turan, merkezde si­lisyum fotovoltaik teknolojile­ri, gelişen fotovoltaik teknolo­jileri, modül teknolojileri, güç elektroniği şebeke ve entegras­yon teknolojileri, yoğunlaştı­rılmış ısıl güneş enerjisi tekno­lojileri ve test - karakterizas­yon teknolojileri birimlerinde; fizik, kimya, metalurji ve mal­zeme mühendisliği, elekt­rik ve elektronik mühendisli­ği ve makine mühendisliğin­den araştırmacı, akademisyen, idari ve teknik personel olmak üzere toplamda 136 personelin bilimsel araştırma ve proje yü­rüttüğünü söyledi.

“Güneş enerjisi teknolojilerine katkıda bulunuyoruz”

Prof. Turan, 2024 yılına ka­dar 150 lisansüstü öğrenci­nin yer aldığı ve 100’den fazla ulusal ve uluslararası destekli projeyi başarı ile yürüten mer­kezin, araştırma altyapısı sta­tüsü kazandıktan sonra 7 ulu­sal patent ve 3 PCT başvurusu bulunduğunu vurguladı. Prof. Turan, “ODTÜ-GÜNAM, TÜ­BİTAK ve diğer kamu destekli 15’ten fazla projeye sahiptir ve yenilikçi PV modül teknolojile­ri, yeni nesil tandem güneş hüc­relerinin geliştirilmesi, PV sis­temlerinin güvenilirliğinin ve uzun ömürlülüğünün iyileşti­rilmesi, yoğunlaştırılmış güneş enerjisi sistemlerinin geliştiril­mesi, güneş enerjisi çözümleri­nin yaygınlaştırılması ve koor­dinasyonu, araştırma altyapısı sağlama konularında 12 Avrupa Birliği Ufuk Avrupa projesinde yer almaktadır” dedi.

Merkezin birçok ulusal ve uluslararası projede önemli rol oynadığına dikkat çeken Prof. Turan, Türkiye’nin ilk güneş enerjisi mükemmeliyet mer­kezi olan ODTÜ- GÜNAM’ın koordinatörlüğünde yürütü­len Ufuk Avrupa Projesi ‘So­larHub’ın, Avrupa Yeşil Muta­bakatı çerçevesinde 4.8 milyon eurodan fazla bütçe ile des­teklendiğini; ayrıca, ‘UP2030: Sürdürülebilir Kentsel Planla­ma 2030’ ve ‘TRIUMPH: Dö­nüştürücü Yenilikler için Fo­tovoltaik Araştırma ve Uy­gulamalar’ gibi Ufuk Avrupa projeleriyle güneş enerjisi tek­nolojilerinin gelişimine katkı­da bulunduklarını aktardı.

“Sürekli ve sürdürülebilir destek gerekiyor”

Prof. Turan, TÜBİTAK 1004 Mükemmeliyet Merkezi Prog­ramı desteği ile kurulan Tür­kiye Fotovoltaik Teknolojileri Platformu (TFTP) kapsamın­da ise 17 alt projenin yürütül­düğüne dikkat çekti. RISEnergy projesinde ODTÜ-GÜNAM’ın altyapı sağlayıcı olarak konsor­siyumda yer aldığını ve Avru­pa’daki tüm araştırmacılara eri­şim imkânı sağladığını belirtti. Ayrıca, NATO DIANA platfor­muna test merkezi olarak dahil olduklarını da vurguladı.

Uluslararası rekabetin yoğun olduğu enerji sektöründe daha etkin çalışabilmek için sürek­li ve sürdürülebilir finansman desteğinin önemli olduğunu di­le getiren Turan, sanayi iş bir­liklerinin güçlendirilmesi, Ar- Ge harcamalarının artırılması ve uluslararası fonlara erişim kolaylığı gibi mekanizmaların, merkezdeki araştırma faaliyet­lerinin sürdürülmesi ve geniş­letilmesi için kritik öneme sa­hip olduğunu belirtti.

ODTÜ-GÜNAM’ın enerji ve­rimliliği ve fotovoltaik panel­lerin entegrasyonuna yönelik çalışmalar yaptığını da vurgu­layan Prof. Dr. Turan, Merke­zin bu konularda hem eğitim hem de danışmanlık hizmetle­ri sunarak farkındalık yarattı­ğına işaret etti. Prof. Dr. Turan, “Türkiye’nin güneş enerjisi po­tansiyeli oldukça yüksek ve bu potansiyelin değerlendirilme­si için uzun vadeli enerji poli­tikaları ve yerli üretimin teşvik edilmesi için daha fazla Ar-Ge faaliyetine destek verilmesini öneriyoruz” dedi.

ODTÜ-GÜNAM Müdürü Şebnem Doğan: PV panellerin geri dönüşümü çalışmalarına öncülük ediyoruz

ODTÜ-GÜ­NAM Müdü­rü Şebnem Doğan ise PV panellerin geri dönü­şümü konu­sundaki çalışmalara da öncülük ettiklerini; Hazi­ran 2024’te Ahiler Kalkın­ma Ajansı tarafından desteklen proje kapsamın­da düzenlenen çalıştay ile bu konuyu ele alarak PV panellerin geri dönüşüm süreçlerinin geliştirilmesi­ne yönelik katkı sağladık­larını söyledi.

İki yılda bir düzenlenen, ‘Uluslararası Fotovoltaik Bilimi ve Teknolojileri (PVCON)’ Konferansı ile güneş enerjisi sektöründeki en son gelişmeleri ve yenilikleri paylaştıklarını ifade eden Doğan, Temmuz 2024’te düzenlenen PVCON 2024’te yüksek verimli PV hücre ve modül geliştirme, güneş enerjisi sistemlerinin entegrasyonu ve optimizasyonu, güneş enerjisi kullanımında toplumsal kabul edilebilirlik ve sosyoekonomik etkiler gibi çeşitli konuların ele alındığını dile getirdi. Doğan, merkezin Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmasına katkı sağlamak amacıyla ulusal ve uluslararası iş birliklerini artırmayı ve enerji alanında inovasyonu teşvik etmeyi hedeflediklerini, ayrıca kamuoyunu bilinçlendirme ve eğitim faaliyetlerine de büyük önem verdiklerini sözlerine ekledi.