Kentsel dönüşümün yerine depremsel dönüşüm geliyor

Leyla İLHAN

Bundan 5 yıl önce çıkarılan kentsel dönüşüm yasası kapsamında 1 milyon binanın dönüşümünü yetersiz bulan hükümet harekete geçti. Bu amaçla Depreme Hazırlık Yasası adlı yeni bir çalışma için düğmeye bastı. Yasa ile özellikle kentsel dönüşüm kelimesinin yarattığı negatif algının ortadan kaldırılması ve 10 -15 yılda 7.5 milyon konutun dönüştürülmesi hedefleniyor.

Dubai’deki Cityscape Global 2017 Fuarı’nı ziyaret eden Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, 2012’de çıkarılan kentsel dönüşüm yasasının ‘Depreme Hazırlık Yasası’ olarak yeniden yasalaşacağını söyledi. Kendisinin bu yasanın Kanun Hükmünde Kararname olarak yayınlanmasından yana olduğunu da belirten Özhaseki, yasa ile bugüne kadar 1 milyon civarında dönüşen riskli binanın bundan sonra faizsiz krediler ve rezerv konut alanları gibi ayrıcalıkları içeren yasa ile birlikte belediyelerin de işin içine girmesiyle 7.5 milyona yükseleceğini söyledi. Özhaseki “Bu dönüşümü önümüzdeki 10-15 yılda gerçekleştirmemiz gerekiyor. Deprem parti dinlemiyor, hepimizin yakınlarını alabiliyor” dedi.

Faiz yükü devlette

Bundan sonra yasaya kentsel dönüşüm ismini vermek istemediklerini, bu ismin rant ile beraber anıldığını ifade eden Bakan Özhaseki, Cityscape’te gazetecilerle yaptığı toplantıda, yeni yasa ile yılda 500 bin konutun yenileneceğini ifade etti. İstanbul’da depremin Avrupa Yakası’nın sahil bölümü olmak üzere etkili olacağının öngörüldüğünü belirten Özhaseki, dönüşümün de buralardan başlayacağını ifade etti.

Özhaseki, şunları söyledi: “İstanbul’da büyük bir depremin meydana gelmesinden sonra yapılan hesaplamalara göre bina ve altyapı zararı 100 milyar dolar olacak. Şu an İstanbul’da ilk etapta ele alınması gereken 600 bin riskli yapı var. Depreme Hazırlık Yasası’nı Bakanlar Kurulu’na sunduk, ardından Meclis’ten geçmesini bekliyoruz. KHK ile de bu yasa çıkabilir. Yasa ile bina bazlı değil alan bazlı dönüşüm planlıyoruz. İller Bankası ve Dünya Bankası’ndan ilk yılda 20 milyar TL kredi açacağız. Bu kredi, üç yıl geri ödemesiz ve faizsiz olacak. Belediyeler proje üretecek. Biz de belediyelere binaları yaptığı süre boyunca, faizsiz kredi sağlayacağız. Vatandaş da müteahhitle anlaşıp gelirse, aynı imkanı sağlayacağız. Bina tamamlanınca da parayı geri alacağız. Burada devlet, faiz yükünü üstlenecek.”

200 milyar TL’lik ekonomi

Bu dönüşümün kullanılan inşaat malzemeleri, mobilya ve tekstil sektörü ile birlikte 200 milyar TL’lik ekonomi yaratacağını belirten Özhaseki, rezerv alanlarının da tespit edildiğini ve daha sonra bu alanların basın toplantısı ile anlatılacağını söyledi. Genellikle yerinde dönüşüm yapılacağını ama buna müsait olmayan alanlarda rezerv alanların kullanılacağını belirten Özhaseki, “Vatandaş yerinde dönüşüm yapacak, en fazla ona 500 metre, 1 kilometre öteye taşınabilirsin diyeceğiz. Örneğin Esenler ve Güngören’de bu tarz bir dönüşüme gideceğiz. Fatih gibi yerlerde yerinde dönüşüm yapacağız. Sadece Avrupa Yakası’nda 25 milyon metrekare rezerv alanı var. Bu da 250 bin yeni konut demek” dedi. Bakan Özhaseki, öte yandan tapuda yığılmaları bitirecek bir yasal çalışmayı Başbakanlık’a sunduklarını, çalışma ile tapu dairesindeki aracıların ortadan kalkacağını ifade etti.

Yabancı 77 bin taşınmaz aldı

Ctiyscape’de Türk stantlarını gezen Bakan Mehmet Özhaseki, Emlak Konut standında Genel Müdür Murat Kurum, Artaş İnşaat standında ise Süleyman Çetinsaya’dan çalışmalar hakkında bilgi aldı. Fuara katılan yabancı şirketlerin yöneticileri tarafından da yoğun ilgiyle karşılanan Bakan Özhaseki, “Buraya Türk firmalarının çalışmalarını yakından görmeye geldik.

Mütekabiliyet yasasının çıktığı 2012 yılından itibaren, yabancı uyruklu gayrimenkul alan kişi sayısı 160 bin civarında. 77 bin 750 ev, iş yeri ve arsa satın aldılar.

Körfez ülkelerinden Türkiye’ye gelenler ise 32 bin 300 kişi, 16 bin taşınmaz aldılar” dedi. Gayrimenkul alarak vatandaşlığa müracaatta bir artış olduğunu dile getiren Bakan Özhaseki, “İçişleri Bakanlığı bunu inceliyor. Yurt dışından gelecek tahsilli, bilgili insanları alma gayreti var dünyada, bu gayret bizde de var” dedi.

Mega projeleri soruyorlar

Emlak Konut GYO, Dubai’de gerçekleştirilen Cityscape Global 2017’ye 50 projesi ile çıkartma yaptı. Fuarda Türkiye’nin tanıtım ofisi gibi çalışan Emlak Konut GYO, Arap yatırımcıların en çok Türkiye’deki çılgın projelerle ilgili sorularına muhatap oluyor. Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum fuara gelen yabancı yatırımcıların özellikle üçüncü havalimanını merak ettiğini belirterek, “Türkiye konumu itibarıyla bölgesinde cazibe merkezi. Yabancılara Türkiye’deki projeleri anlatıyoruz. Kanal İstanbul’u Çanakkale Köprüsünü, hastane yatırımlarını soruyorlar. Özellikle de üçüncü havalimanı ile ilgili çok sayıda soru geliyor. Ne zaman açılacağını merak ediyorlar. Konut alırken sadece binaya bakmıyorlar çevredeki alt yapı yatırımlarını da önemsiyorlar” dedi.

Dubai’ye satış ofisi kuracak

Kurum, konut satışlarının yüzde 10- 15’ini yabancılara gerçekleştirdiklerini, Ortadoğu ve Avrupa ülkelerinde iletişim ofisleri açarak direk satış yapacaklarını kaydetti. Bu konuda Başbakanlık Yatırım Ajansı ile birlikte çalışacaklarını ifade eden Kurum, “İlk olarak Dubai’den başlamayı planlıyoruz” diye konuştu.

Riva’da karar günü

Türkiye’deki projeler hakkında da bilgi veren Kurum şunları söyledi: “Kayabaşı’nda 380 bin metrekare alan üzerinde Kuzey Yakası projemizi hayata geçiriyoruz. Arsa maliyeti ile birlikte 700 milyon liralık bir yatırım. Bu yıl 15 milyarlık ihale hedefimiz vardı. Bunun 13 milyar liralık kısmını gerçekleştirdik. 2 ihaleyi mahalle konseptiyle hayata gerçekleştireceğiz. Bizim Mahalle projemizde bu ihaleler doğrultusunda önemli bir yere sahip. Ayrıca Florya’da, Nişantaşı’nda ve Ankara’da yerlerimiz var. Riva’da ise imza için son gün 13 Eylül. 3 teklif de hâlâ bizim için geçerli.”

Tabanlıoğlu’nun tasarladığı kuleyi Rixos işletiyor

Küresel mimarlık ofisi Tabanlıoğlu Mimarlık, Cityscape’de Dubai’de inşaatı tamamlanan, yatırımcısı Al Fattan Properties olan Crystal Towers projesini tanıttı. Jumeirah Beach bölgesinde, Al Mamsha Street üzerinde sembol yapılardan biri olarak yükselen karma kullanımlı proje, 35 katlı konut ve 30 katlı otel olmak üzere iki kuleden oluşuyor. Yapımı Temmuz 2017’de tamamlanan projenin otel kısmında temmuz ayından bu yana Rixos Premium, Dubai hizmet veriyor. Crystal Towers’ın Dubai’deki öncü projelerden biri olduğunu belirten Tabanlıoğlu Mimarlık’ın ortağı Murat Tabanlıoğlu, projede kullanılan malzemeleri Türkiye’den getirildiğini söyledi.

Rixos, Abu Dabi’de otel açacak

Birleşik Arap Emirliklerinde toplam 3 farklı projesi bulunan Rixos’un projelerinin ikisi Dubai’de yer alıyor. Dubai’deki otellerden biri Palm İsland’da yer alıyor. 24 Haziran’da Crystal Towers’ta hizmet vermeye başlayan Rixos ayrıca ultra her şey dahil sitemini Dubai’ye getiren ilk şirket. Rixos yetkililerinin verdiği bilgilere göre bundan sonraki hedef Abu Dabi. Firma 2018 yılında buradaki ilk otelini hayata geçirmeyi planlıyor.