Elektrik dağıtımına yabancı ilgisi
Serbest tüketici limitinin düşmesi, devlet tarafından garantili kar marjı ve geniş müşteri portföyü yabancıların da gözünü bu alana çevirmesini sağladı.
Uluslararası Denetim ve Danışmanlık şirketi KPMG Türkiye Enerji Sektörü Grup Başkanı Onur, "Elektrik dağıtım alanı büyük yabancı grupların takibinde. Çeşitli yabancı gruplar, elektrik dağıtım şirketlerinde ortaklık ve satın alma konularını değerlendiriyor. Zorlu Enerji’nin Osmangazi EDAŞ’ı satın almasıyla başlangıcını gördüğümüz bu tür birleşme ve satın almaların devamı gelebilir" dedi.
Bu duruma serbest tüketici limitinin 3 bin 600 kilovatsaatten 2 bin 400 kilovatsaate düşürülmesinin de etki ettiği biliniyor. Yeni uygulamaya göre, 82 liranın üzerinde elektrik tüketimi yapan vatandaş kendi tedarikçisini seçebiliyor. Bu da sektördeki şirketler arasındaki rekabeti kızıştırdı ve tüketiciye kampanyalardan fayda sağlama imkanı getirdi.
'Bir aylık fatura bedavaya gelebilir'
Okutur, KPMG Türkiye 2017 Enerji Sektörü Raporu'na ilişkin yaptığı değerlendirmede, 2017'nin sektörde büyük yatırımların yılı olmasının beklendiğini dile getirdi.
Yenilenebilir enerji projelerinin bu yıl önemli yatırım çekeceğini belirten Okutur, şunları kaydetti:
"Bu yıl yenilenebilir enerji kaynakları da yatırım çekecek ama elektrik dağıtım alanı büyük yabancı grupların takibinde. 2011'de elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesiyle devlet kasasına 12 milyar dolardan fazla kaynak aktarıldı. Firmalar ciddi miktarda altyapı yatırımı ve müşteri memnuniyetini artırıcı yatırımlar gerçekleştirdi. Son zamanlarda işlem gerçekleşmese de çeşitli yabancı gruplar, elektrik dağıtım şirketlerinde ortaklık ve satın alma konularını değerlendiriyor. Elektrik dağıtım sektöründe devlet tarafından garantili kar marjı, elektrik dağıtım şirketlerinin geniş müşteri portföyüne ve düzgün nakit akışına sahip olması bu varlıkları yeni ortaklıkları açık hale getiriyor. 2016 sonunda Zorlu Enerji’nin Osmangazi EDAŞ’ı satın almasıyla başlangıcını gördüğümüz bu tür birleşme ve satın almaların devamı gelebilir.”
Kömür, Asya finansmanını çekecek
KPMG raporuna göre, özellikle yenilenebilir enerji santralleri, yerli kömür sahaları, doğalgaz santralleri ve elektrik dağıtım varlıklarında şirket birleşme ve satın alma işlemlerinin beklendiği 2017'de, yenilenebilir enerjiyi, yerli üretimi, enerji bağımsızlığını ve cari açığı düşürme yolundaki politikalar da devam edecek.
Söz konusu satın alma ve birleşmelere ek büyük yatırımların da beklendiği bu dönemde, Petrol Ofisi'nin satışının 2017'nin ilk yarısında tamamlanması, nisanda gerçekleşecek rüzgar enerjisi ihaleleri ve Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihaleleri öne çıkan başlıklar arasında yer alacak.
Birleşme ve satın alma hızlanacak
Aynı zamanda, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması'na (YEKDEM) bağlı olarak 2017'de jeotermal, rüzgar ve güneş enerjisinde de yatırımlar artacağı için birleşme ve satın alma işlemleri ivme kazanacak.
Yerli kömürde 30 Ocak'ta teklifleri alınacak Çayırhan B termik santrali ve Çayırhan B sahası dışında, 2017'de yeni yerli kömür sahalarının kullanıma açılması ve buralardan üretilen elektrik için sağlanan sabit fiyatlı alım garantisi sayesinde Asya kökenli finans kaynakları da Türkiye'ye çekilecek.
Bu arada, Dicle Nehri üzerinde 10 yıl önce yapımına başlanan ve bu yıl faaliyete geçmesi planlanan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali büyüklük olarak Atatürk Barajı’ndan sonra ikinci sırada yer alacak. Baraj tamamlandığında yılda yaklaşık 4 milyar 120 milyon kilovatsaat enerji üretecek.
Nükleer için kritik yıl
Nükleer enerjide ise toplam yatırım tutarı 42 milyar doları bulan Akkuyu ve Sinop nükleer santralleri bakımından 2017 kritik bir yıl olabilir. Rusya ile normalleşen siyasi ilişkiler ve ülkelerin bu konudaki kararlılıklarını sürdürmesiyle birlikte Akkuyu nükleer santralinin inşaatına 2018 yılı sonuna kadar başlanması öngörülürken, ilk ünitesinin 2023’te diğer ünitelerin de birer yıl arayla 2026 sonuna kadar işletmeye alınması planlanıyor.
Akkuyu Nükleer Santrali devreye girdiğinde toplam elektrik enerjisi ihtiyacının yüzde 9’unu karşılayacak.
Mayıs 2013’te Japonya ile imzalanan anlaşmaya göre Sinop’ta kurulacak dört ünite nükleer santralin inşasına 2019 yılı sonuna kadar başlanması bekleniyor. Türkiye'nin üçüncü nükleer santral projesinin geliştirilmesi için de Kırklareli başta olmak üzere farklı bölgelerde de yer tespit çalışmaları sürüyor.
Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ile Westinghouse EC ve SNPTC şirketleri arasında 2014'te bir mutabakat zaptı imzalanmış, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak da üçüncü nükleer santralinin yeri ile ilgili çalışmaların en kısa sürede tamamlanacağını dile getirmişti.