Gigavat gücünde Türkiye rüzgarı!

Mehmet KARA

Türkiye rüzgar enerjisi yatırımları alanında kritik bir adım atıyor. Geçtiğimiz ay gerçekleştirilen 710 MW'lik rüzgar santrali kapasite tahsis ihalelerinden sonra önümüzdeki ay içinde gerçekleştirilmesi beklenen 1000 megvat'lık (MegaWatt-MW) yenilenebilir kaynak alanı (YEKA) rüzgar enerji santrali (RES) lisans ihalesi için başvuru süresi bugün doluyor.

Tek kalemde 1000 MW'lik bir yatırımı içermesi, dünyaca ünlü rüzgar ekipmanı üreticilerinin ihaleye ilgi göstermesini beraberinde getirdi. Sürece dahil olan oyuncular arasında Avrupa'dan Enercon, Nordex, Vestas ve Siemens Gamesa'nın yanı sıra ABD'li General Electric (GE) ile MingYang ile Goldwind yer alıyor.

GE, Fina ve Özgül Holding

Yabancı türbin üreticileri, ihaleye katılmak üzere yerli partnerlerle konsorsiyumlar oluşturuyor. Bunlar arasında ilk açıklanan, GE, Borusan EnBW, Fina Enerji ve Özgül Holding konsorsiyumu olmuştu. Borusan daha sonra bu konsorsiyumdan çekilerek YEKA rüzgar ihalesi sürecinde yer almamayı tercih etti.

Siemens, Kalyon ve Türkerler

Alman türbin üreticisi Siemens Gamesa'nın içinde yer aldığı konsorsiyumdaki yerli oyuncular ise Kalyon Grubu ve Türkerler Holding. Bir diğer Alman oyuncu Nordex'in Eksim Holding ile birlikte ihale sürecinde boy göstermesi bekleniyor. Nordex ile birlikte hareket etmek isteyen başka yerli adaylar bulunduğu da belirtiliyor. Son dakikada bu konsorsiyuma başka oyuncular da dahil olabilir.

Sabancı-Vestas işbirliği

Danimarkalı türbin üreticisi Vestas ise Türkiye'nin en büyük özel sektör elektrik oyuncusu unvanına sahip Sabancı Holding Alman E.ON Ortaklığı Enerjisa ile birlikte hareket edecek. Konsorsiyuma yerli ekipman üretmeye talip bir üyenin daha girebileceği konuşuluyor. Enerjisa geçtiğimiz ay TEİAŞ tarafından gerçekleştirilen 710 MW'lik rüzgar santrali ihalesinde Kayseri Bölgesi'nde 65 MW'lik kapasite almaya hak kazanmıştı.

Enercon, Limak ve Polat

Bir başka Alman türbin üreticisi, Türkiye pazarında kurulu türbinlerde önemli pay sahibi Enercon da 1000 MW'lik YEKA rüzgar ihalesine sektörün güçlü oyuncularıyla girecek. Enercon'un içinde yer alacağı konsorsiyumun diğer üyeleri Limak Enerji ve Polat Enerji olacak.

Goldwind, Akfen ve Gestamp

Çinli türbin üreticisi GoldWind de rüzgar YEKA ihalesine ilgi gösteren bir başka oyuncu. GoldWind'in Akfen Holding ile birlikte hareket etmesi bekleniyor. Hatta bu iki oyuncunun Türk-İspanyol ortaklı türbin kulesi üreticisi Bursa merkezli Beyçelik'i de yanlarına alarak hareket etmeleri şaşırtıcı olmayacak. Öte yandan, GoldWind'in, Akfen'in yanı sıra yurt içinden başka istekli yerli yatırımcılarla da son dakikaya kadar görüşmeler yaptıkları biliniyor.

Türk inşaat devi, Çinlilerle

YEKA rüzgar lisans ihalesiyle ilgilenen tek çinli GoldWind değil. MyWind markasıyla türbin üreten bir başka Çinli dev MingYang da ihale sürecinde yer almaya istekli. MingYang, dünyanın 250 büyük müteahhitlik firması listesinde yer alan Türk şirketi İlk İnşaat ile birlikte hareket etmesi bekleniyor. MingYang ve İlk İnşaat'ın da bir başka yerli yatırımcıyı yanlarına almaları olasılık dahilinde. İlk İnşaat'ın, Türkiye enerji sektörüne bu ihaleyle hızlı bir giriş yapmayı istemesi de ihtimallerden bir diğeri.

Senvion son dakikada katılabilir

Öte yandan, bir başka Alman türbin üreticisi Senvion'un da YEKA rüzgar lisans ihale süreciyle yakından ilgilenen oyuncular arasında yer aldığı öğrenildi. Enerji Günlüğü'ne ulaşan bilgilere göre şartname alan oyuncular arasında yer alan Senvion diğer Alman markalarına göre Türkiye pazarında pek tanınmıyor. Senvion'un Türkiye'de halen sadece tek bir 3 MW'lik türbini dönüyor. Son dakikada bir terslik olmadığı takdirde yerli bir partnerle anlaşarak ihale sürecine teklif sunabilir.

Güriş ve Borusan EnBW eldeki projeleri yatırıma dönüştürecek

Türkiye rüzgar enerjisi sektöründe önemli yeri bulunan bazı yatırımcıların YEKA rüzgar lisans ihalesine katılmamaları dikkat çekiyor. Bunlardan biri son dakikada GE'nin de içinde yer aldığı konsorsiyumdan ayrılan Borusan EnBW Enerji. Borusan'ın bu kararında 710 MW'lik RES kapasite tahsis ihalesinden 180 MW'lik bölümü kazanmasının etkili olduğu söylenebilir. Bir diğer RES oyuncusu Güriş Holding de rüzgar YEKA'sında boy göstermemeyi tercih etti. Güriş'in de, gerek kendi geliştirdiği gerekse diğer oyunculardan satın aldığı lisanslar kapsamındaki oldukça büyük yatırım portföyünü hataya geçirmeye odaklandığını söylemek yanlış olmaz.

YEKA Türkiye'ye neler kazandıracak?

Yerli ekipman kullanımı, üretimi ve yurt içinde ar-ge yatırımı yapma şartlı yenilenebilir kaynak alanı (YEKA) rüzgar lisans ihalesiyle Türkiye rüzgar endüstrisi gelişmiş bir ülke haline gelmeyi amaçlıyor. 1000 MW'lik bu ilk ihaleden sonra en az dört YEKA rüzgar lisans ihalesi daha yapılması hedefleniyor. Yüzde 65-70 yerli ekipman kullanımı şartı nedeniyle istekliler ya yurt içinde ekipman üretimine yatırım yapacak ya da mevcut yatırımcılarla işbirliğine gidecek. Yurt içindeki mevcut ve yeni yatırımlar, uluslararası standartlarda girdi temin edebilecekleri kendi alt tedarikçilerini de yaratacak.

Ayrıca rüzgar YEKA lisans ihalesini kazanacak isteklinin, yüzde 80'i yerli olmak üzere asgari 50 mühendisin çalışacağı ar-ge merkezi kurması da gerekecek. Sonraki ihalelerle birlikte en az rüzgar enerji santrali ekipmanı alanında en az 200 Türk mühendis yetişmiş olacak. Gerek yerli ana ve alt ekipman üreticilerinin çoğalması gerekse bilgili rüzgar Ar-Ge mühendisi varlığının ortaya çıkması, Türkiye'de bilgi birikimi olmadığı için yerli rüzgar türbini markası yatırımına yönelemeyen finansal açıdan güçlü oyuncuları böylesi bir noktaya yöneltebilir. Yani Türkiye TEİAŞ'ın rüzgar kapasite tahsis ihaleleriyle yenilenebilir kaynaklara dayalı elektriği daha ucuza maletmeyi sağlarken, YEKA ihaleleriyle de güçlü bir yerli rüzgar endüstrisine sahip olabilecek.