Küçük enerji yatırımınıza Danimarka’dan teklif var

MEHMET KARA

Danimarka İklim, Enerji ve Yapı Bakanı Rasmus Helveg Petersen, ülkesinde devletin ve emeklilik fonlarının katkısıyla oluşturulan Danimarka İklim Fonu’nun (KIF) 2-15 milyon euro arasındaki yenilenebilir enerji yatırımlarını azınlık hisse alarak destekleyeceğini söyledi. Fon’un hedeflediği ülkeler arasında Türkiye de var. Danimarka İklim, Enerji ve Yapı Bakanı Rasmus Helveg Petersen geçtiğimiz hafta 5-6 Kasım günlerinde gerçekleştirilen Türkiye Rüzgâr Enerjisi Kongresi TÜREK 2014’ün baş konuğuydu. Petersen, TÜREK’in ilk günü, DÜNYA Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hakan Güldağ’ın yönettiği bir oturumda da konuşmacıydı. Helveg Petersen 6 Kasım’ da ise beraberindeki bir heyetle birlikte bir gün süren çeşitli tesis ziyaretlerinde bulundu. İlk durak, Siemens türbinlerinin kullanıldığı Borusan EnBW Enerji’ ye ait, Tekirdağ’daki Balabanlı Rüzgâr Enerji Santrali idi. İkinci durak Balıkesir Gönen yakınlarındaki Altaca Biyogaz tesisleri, son durak ise Balıkesir yakınlarında Vestas marka türbinlerin kullanıldığı Erciyas Grubu’na ait Kavaklı RES oldu. 

Bu ziyaretleri bizzat izledikten sonra, Rasmus Helveg Petersen’e İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan ülkesine dönmek üzere uçmadan önce birkaç soru yönelttik. 

►Petrol fiyatlarındaki düşüş yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımları nasıl etkiler? 
Bence birebir etkilemez. Bunun iki nedeni var. Bir kere petrol fiyatlarında dalgalanma hep olur. Ve uzun vadede trend hep yukarıyı gösteriyor. Son hareket de bir dalgalanmadan ibaret. Bir de enerji sektöründe yatırımcılar 10-20 yıl gibi uzun vadeli beklentilerle davranıyor. Bu yüzden dönemsel dalgalanmalar yenilenebilir kaynaklara yönelik yatırımları etkilemez. 
►Ama kaya gazı çıktıktan sonra bu konuda bazı etkileri oldu… 
Evet, ABD’de kaya gazının (shale gas) yenilenebilir kaynaklara rakip olduğu doğru. Aslında kaya gazı bir bakıma iyi oldu, çünkü bu daha az kömür kullanımı demek. Kötü oldu, çünkü daha az rüzgâr ve güneş yatırımı demek. Fosil yakıtlardaki fiyatın düşmesi tabii ki rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir kaynaklar için rekabet yaratacaktır ancak Danimarka’nın hedefl eri değişmez. Bir yenilenebilir kaynaklara daha fazla ağırlık vermeye devam edeceğiz. 
►Ülkenizin 2030’da kömürden tümüyle vazgeçme hedefini öne çekip 2025’te bunu gerçekleştireceğinizi söylemişsiniz... 
Evet, bu doğru... Çünkü iklim değişikliği dünyanın geleceği için çok önemli. En yeni iklim raporuyla eldeki diğer bilimsel bulgulara göre bir an önce kömür kullanımından vazgeçilmesi gerekiyor. 
►Ama Danimarka küçük bir ülke, tek başınıza sizin vazgeçmeniz neye yarar ki? 
Tabii ki sadece Danimarka’nın vazgeçmesi yetmez. Bugün kullanılan rüzgâr teknolojilerini yarattık. Bu yöndeki çalışmalara, daha yenilerini eklemeye de devam edeceğiz. Ve geliştirilen bu teknolojilerden, iklim değişikliğini önleme konusunda başkalarının da yararlanmasını bekliyoruz. Tek başımıza değiliz, görevimiz paylaşmak.
►Türkiye’deki tesis ziyaretlerinde en çok dikkatinizi çeken neydi? 
Bir kere Altaca Biyogaz Tesisleri’ndeki geri dönüşüm teknolojisi en enteresanıydı. Rüzgâr santrallerindeki Danimarka menşeli türbinleri görmekten de mutluyum. Bu alanda büyük ölçekli projeleri görmek çok sevindirici... Ve bu tesislerde her şey çok düzenli ve çok organizeydi. ►Ülkenizin, Türkiye’deki yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik destekleri var mı? 
Evet var. Danimarka ürünlerinin kullanıldığı projeleri çeşitli finansman mekanizmaları ile destekliyoruz. Örneğin, Danimarka İhracat Kredi Ajansı EKF, yatırımcılara daha uygun şartlarda finansman bulunması konusunda önemli imkânlar sağlıyor. 
►Ne gibi imkânlar bunlar? 
Gelişmekte olan ülkelerde yatırım yapmak isteyen Danimarkalı şirketlere risk sermayesi ve danışmanlık hizmetleri veren IFU’nun yönetimini üstlendiği Danimarka İklim Yatırım Fonu (KIF) da Türkiye’de kullanılabilecek bir diğer mekanizma. Bu fon aracılığıyla enerji projelerine doğrudan yatırım yapılma imkânı bulunuyor. 
►KIF’in ne kadarlık bir büyüklüğü var? 
IFU’nun yönetiminden sorumlu olduğu İklim Yatırım Fonunun(KIF) ilk etapta tüm pazarlar için toplamda 190 milyon Euroluk bir yatırım yapması planlanıyor. Önümüzdeki dönemde yapılacak yatırımlar doğrultusunda, ek fonların oluşturulması ve toplam fon büyüklüklerinin 380 milyon Euro noktasına yaklaşması ihtimali bulunmaktadır. 
►İklim Fonu’nun para kaynakları nedir ve ne gibi kullandırma şartları var? 
Bu fonun arkasında devlet ve emeklilik fonları var. Desteklenen projeler, ihtiyaçlara göre, uzun vadeli bir yatırım stratejisi ışığında da değerlendirilebiliyor. Danimarka ürünlerini kullananlara pozitif ayrımcılık var. 
►Evet, rüzgâr endüstriniz gelişmiş, peki güneşle ilgili durum nedir? Güneş enerjisine yönelik teknolojiler konusunda duruma bakarsak, bu alanda fazla gelişmiş bir endüstrimiz olduğunu söyleyemeyiz. Ancak belirli özel teknolojilere sahibiz. 
►Rüzgâr endüstrisi alanında Danimarkalı şirketlerin Türkiye’de üretim yapması mümkün mü? 
Ticari fayda sağladığı sürece bazı parçaları burada üretmek anlamlı olabilir, desteklenebilir.

Danimarka İklim Fonu, azınlık hisseyle tesisinize ortak olabilir

Danimarka İklim Yatırım Fonu, küresel ısınmanın azaltılmasına katkı sağlayacak projelerde, azınlık hisse alacak şekilde, özsermaye yatırımları yapıyor. Yatırım yapılabilecek ülkeler listesinde Türkiye’nin de bulunduğu fon, projelerde Danimarkalı ürünlerin ya da yatırımcıların bulunması şartını arıyor. Genelde 2 milyon ile 15 milyon euro arası yatırımlar yapmak için Türkiye’de de aktif olarak proje arayan fon, yapılacak yatırımlardan çıkış konusunda da hissedarlarla proje öncesi ortak bir strateji geliştiriyor. Toplamda 190 milyon euro civarında bir yatırım yapması planlanan fon sadece azınlık hisse alacak şekilde yatırım yaptığı için, yatırım yapacağı projelerin toplam büyüklüğünün 1.2 milyar euro civarında olması bekleniyor.