50 milyar dolarlık pazarda Türkiye'nin şansı azaldı

İSTANBUL - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, denizcilik şirketlerini bir yıl içinde yürürlüğe girmesi beklenen 'Balast Suyu Yönetimi' sistemine hazırlamak için üç günlük panel düzenledi. Toplantıda üretim pastasından pay alma şansı azalan Türkiye'nin montaj kısmında pay alabileceği vurgulandı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, bir yıl içinde yürürlüğe girmesi beklenen 'Balast Suyu Yönetimi' ile ilgili sektörü bilgilendirme toplantısı düzenledi. Toplantının açılış konuşmasını yapan Deniz ve İç Sular Genel Müdürü Cemalettin Şevli, Balast
Suyu Sözleşmesi'ni imzalayan ülke sayısının 35'e ulaştığını belirterek "Türkiye de bu konuda oldukça aktif. Balast Suyu Yönetimi Sözleşmesi, TBMM Genel Kurulu'nda. Birkaç ay içinde onaylanarak taraf olacağımızı düşünüyoruz" dedi. Balast Suyu Yönetimi Sözleşmesi'nin yürürlüğe girmesi için dünya deniz ticaret filosunun kapasite olarak yüzde 35'inin taraf olması gerekiyor. Son olarak yüzde 30'luk bir tonaja ulaşıldığı belirtiliyor. Bir yıl için de gerekli olan yüzde 5'lik kısmın da taraf olacağının altı çiziliyor. Gerekli olan tonaja ulaşıldığında Balast Suyu Yönetimi Sözleşmesi otomatikman yürürlüğe girmiş olacak ve 2016 yılına kadar bütün gemilerin sisteme uyarlanması zorunlu olacak.

50 milyar dolarlık pazar oluşacak

Balast arıtma cihazının dünya genelinde 50 binin üstünde gemiye uyarlanacağına dikkat çeken Şevli, bir milyon dolar civarında maliyeti olan bu sistemin tersanelerde gemilere monte edileceğini söyledi. 50 milyar dolarlık bir pazarın söz konusu olduğu balast konusunda Türk tersanelerinin bir fırsat ile karşı karşıya olduğunun altını çizen Şevli, bu cihazların Türk bayraklı 800 civarında gemiye de uyarlanacağını bilgisini verdi.

Fiyatın yarısı montaj maliyeti

Şevli'nin ardından Bakanlık uzmanları Balast Suyu Yönetimi ile ilgili teknik gelişmeleri katılımcılarla paylaştı. Şirketleri temsilen toplantıya katılan yöneticiler, bu sistemlerin Türkiye'de üretilip üretilemediğini sordu. Bakanlık Uzmanı Murat Korçak, Türkiye'de bu sistemi üretmek için bir firmanın çalışmaya başladığını fakat finansal sorunlardan dolayı projeyi tamamlayamadığını söyledi. Korçak, 1 milyon dolar civarında olan sistemlerin fiyatlarının yüzde 50'sinin cihaz, yüzde 50'sinin ise montaj maliyetinden oluştuğuna dikkat çekti. Bakanlık Müşaviri Kaptan Cahit Yalçın ise bu sistemleri üretmede artık geç kalındığını belirterek "Bugün yapmaya kalksanız, cihazın IMO'dan onaylanması, test süreci ve tip onay sertifikası alabilmeniz için 3-4 seneye ihtiyacınız var. Bu cihazların Türk tersanelerinde gemilere monte edilmesi ve cihazların Türk gemiler için toptan alınarak fiyat avantajı sağlanabilmesi için bir yapı oluşturulabilir" diye konuştu.

Sektör yöneticileri ilgilenmedi Bakanlık uzmanları, bu sistemlerin Türkiye'de de üretilmesi için Deniz Ticaret Odası, GİSBİR gibi sektörel kurumlara başvurduklarını ve TÜBİTAK'ın bu projeleri ciddi finanse edeceğini söylemesine rağmen yöneticilerin ilgi göstermediğini vurguladı. Bu konuda sektörü suçlama niyetinde olmadıklarının altını çizen uzmanlar, özel sektörün doğal olarak kısa sürede geri dönüş alabileceği projelere yatırım yapmayı istediklerini ve arge'nin göz ardı edilmesinin Türkiye'nin bir eksikliği olduğunu dile getirdi.

Balast suyu arıtma cihazını üreten Ak Gemi Genel Müdürü Hayri Demirel:

Balast suyu arıtma cihazını üreten Ak Gemi Genel Müdürü Hayri Demirel:

Yerli cihazımız test aşamasında, finansör arıyoruz

Balast suyu arıtma cihazlarının Türkiye'de üretilmediği iddialarını doğru bulmayan Ak Gemi Genel Müdürü Hayri Demirel, TÜBİTAK desteğiyle yabancı firmalardan daha gelişmiş arıtma cihazı imal ettiklerini ve cihazın bütün testleri başarıyla geçtiğini vurguladı. Perşembe Rotası'na konuşan Demirel, ürettikleri cihazlara uluslararası bir klas kuruluşundan sertifika alma aşamasında olduklarını belirterek “TÜBİTAK'tan 400 bin TL'lik hibe kredisiyle bu cihazı ürettik. 2011'de Türkiye'de yapılan uluslararası balast konferansında yanımızda Hyundai dahil 7-8 tane yabancı üretici vardı. Bizim cihazımızın Hyundai'den daha iyi olduğunu gördük. 8 farklı modelimiz var. Mali gücümüzün el verdiği ölçüde sertifika alma sürecine devam ediyoruz" dedi. Balast suyu arıtma cihazı pazarının 50 milyar doların çok daha üstünde olacağını iddia eden Demirel, şunları söyledi: “80 milyar euroluk bir pazar oluşacağına inanıyoruz. Türkiye'de de 2 bin 500 civarında bu cihazı takmak zorunda olan gemi var. Biz dünya pazarını da hedef alarak 8 farklı model
ürettik. Bu cihazların fiyatları 200 bin dolar ile 1.5 milyon dolar arasında değişiyor."

'Projede ortaklığa açığız'

Balast Suyu yönetim sözleşmesi yürürlüğe girmeden cihazların sertifikalarını alarak satışa başlamayı hedeflediklerini söyleyen Hayri Demirel, “Balast suyu yönetmeliği Türkiye'ye ciddi döviz girdisi kazandıracak potansiyele sahip. Bu süreçte projemize finansör olacak kurum arıyoruz. Ortaklıklara da açığız. Bir an önce sertifikaları alıp dövizin yurtdışına gitmesine engel olmak istiyoruz" dedi.

Türkiye Akdeniz'de bölge liderliği yapıyor

Türkiye, Globallast Partnership projesinin Akdeniz bölgesi için lider ülkesi konumunda. Akdeniz ülkeleri tarafından oluşturulan Bölgesel Görev Gücü'nün oturum başkanlığını Türkiye yapıyor ve bu kapsamda Akdeniz ülkeleri için çalıştaylar ve eğitimler düzenliyor.

Türkiye'ye gemilerle 19 istilacı tür geldi

Gemiler dengelerini sağlamak için sadece bu amaçla ayrılmış tanklarına balast suyu olarak adlandırılan temiz deniz suyunu alırlar. Taşınan balast suyu yaklaşık geminin taşıma kapasitesinin yüzde 30-35'ini oluşturuyor. Tanklardaki bu deniz suyuyla binlerce mikro organizma bir ekosistemden bir başkasına taşınabiliyor. Yılda yaklaşık 7 milyon ton balast suyunun gemiler tarafından taşındığı tahmin ediliyor. Bu da 7 binden farklı türün gemilerin balast suyu tanklarında her gün farklı limanlar arasında taşınması demek. Türkiye limanlarında ise yılda 23 milyon ton balast suyunun deşarj edildiği tahmin ediliyor. Türk denizlerine 19 istilacı türün
yerleştiği tespit edildi.

IMEAK DENİZ TİCARET ODASI GENEL SEKRETER YARDIMCISI HÜSEYİN ERTAN:

Armatörlerin yaşadığı finansal sıkıntılar izin vermedi

Gemi başına maliyetleri bir milyon dolar olduğu belirtilen ve 60 milyar dolarlık bir pazar oluşturacak konunun DTO meslek komiteleri toplantısında da gündeme geldiğini söyleyen Ertan, bunun yeni bir konu olmadığını fakat finansal sıkıntılar yaşayan armatörler ve tersanecilerin böyle bir ar-ge'yi yürütmesinin mümkün olmadığını belirtti.

GEMİ İNŞA SANAYİCİLERİ BİRLİĞİ ESKİ BAŞKAN YARDIMCISI MEHMET TAYLAN:

Bu cihazı üretmek tersanelerin işi değil

Balast suyu arıtma cihazlarının üretilmesinin tersanecilerin işi olmadığını söyleyen Taylan, bunun yan sanayicilerin üretmesi gerektiğini kaydetti. 2008'e kadar yoğun iş alan tersanelerin bu konuya zaman harcamadığını dile getiren Taylan, krizden sonra da tersanelerde finansal güç olmadığını kaydetti.