Arktik'te yeni ticaret hatları açılıyor
Küresel ısınma denizcilere yeni ticaret rotaları açtı. Kutuplarda lojistik faaliyetlerin artırılmasını destekleyen AB'ye göre, kuzey denizinden geçen gemi sayısı bir önceki yıla göre ikiye katlandı.
Murat ERDOĞAN
DÜNYA - Arktik bölgesinde, küresel ısınmanın etkisi ile eriyen buzullar, ortaya gemiler için yeni bir ticaret rotası fikrini çıkarıyor. Buz oranının her 10 yılda yüzde 3-4 arasında azaldığı göz önüne alındığında bu deniz yolunun yakın gelecekte ticaret rotası olarak kullanılabileceği beklentisini artırıyor. Yeni Arktik deniz yollarının açılması, Kanada-Rusya, Asya-Kuzey, Amerika-Avrupa arasındaki mesafeleri önemli ölçüde kısaltacak. 2050 yılına kadar Asya ve Avrupa arasındaki toplam konteyner ticaretinin yüzde 10’unun bu rota üzerinden yapılacağı tahmin ediliyor.
Avrupa Birliği'nin bir Arktik politikası bulunuyor. AB, Arktik'te yeni yeni rotaların açılması ve lojistik faaliyetlerinin artması için Barent Denizi'nde son 5 yılda 1.14 milyar euro yatırım yaptı. Bunun sonucunu da aldı. Atlantik ile Pasifik okyanuslarını bağlayan kuzey deniz rotasında, 2010'da sadece 6 gemi geçmişken, 2011'de bu sayı 34'e çıktı. 2012'de geçen gemi sayısı ise 65 civarındaydı.
Sahnede yine Çin var
Diğer yandan bölgenin gemi trafiğinde beklenen yüksek artış bölgeye ciddi çevresel zararlara sebep olabileceği dolayısıyla, güvenlik ve çevresel konuları kapsamak üzere uluslararası alanda düzenlemeler yapılması ile ilgili çalışmalar sürdürülüyor. Danimarka Kuzey Kutbunda (Arktik Bölgesi) yapılacak operasyonların en yüksek standartlarda gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyor. Bu konuda, büyük petrol şirketlerinin aktivitelerinden endişe duyan, yeni yerel Grönland Hükumeti de Danimarka’yı destekliyor. Grönland, Danimarka Krallığı’nın önemli bir parçası olup, her iki ülke de Kutup Kodu’nın ve diğer Arktik kurallarının mümkün olan en yüksek güvenlik standartlarını yakalaması için çalışıyor.
Arktik bölgesindeki doğal kaynaklara hücum çoğunlukla Rusya ve Kuzey Amerika bölgelerinde yoğunlaşmış durumda. Çin ise Kuzey Amerika ve Rusya’nın yanı sıra, buz tabakasının incelemesi ve maden kaynaklarına kolay erişilebilir olması nedeniyle Grönland’daki maden arama çalışmalarına katılıyor. Eğer gerçekleşirse bölgede yılda 15 milyon ton demir cevheri üretilecek ve böylece gemilere yeni bir rota açılmış olacak. Ada'da 1 milyar ton demir cevheri rezervi çıkartacak maden inşa etmek için 2.3 milyar dolar yatırım yapılacak ve bu parayı Çin'den almayı umuyorlar. Çin'in Kuzey Kutbuyla ilgili hedefleri arasında balıkçılık hakları, doğal kaynaklar ve taşımacılık rotaları yer alıyor.
Yeni hükümet daha kontrollü
Çin haricinde, İngiliz – Hollanda ortaklığı olan Shell, batı Grönland kıyılarında faaliyetlerde bulunmakta olup, İngiltere’de faaliyet gösteren Cairn Enerji Şirketi de aynı bölgede aktivitelerini sürdürüyor. Grönland hükümetinin, daha önce bölgede maden, petrol ve gaz arama faaliyetlerini desteklemiş olmasına rağmen, yeni koalisyon hükümeti tarafından yeni verilen açık deniz arama izinlerine, yeni güvenlik tedbirleri etraflı bir şekilde araştırılıncaya dek moratoryum koydu. Yeni hükümet, maden çıkarma faaliyetlerine izin verecek, eski planları ve antlaşmaları yürürlükten kaldırmayacak, yeni izinleri uzun vadede sağlayacak. Ayrıca, anılan manifestoda, denetim, dünya piyasaları temelli kullanım ücretleri, daha çok parlamento kontrolü ve halka açık çevre emniyeti önlemlerinin yürürlüğe gireceği bildirildi.
GÜNEY KORE KUTUPLARDA SERVİSE BAŞLIYOR
Güney Kore de Kutuplardan yeni deniz rotaları belirleyerek ticaret yapma planı yapan ülkelerden. Denizcilik Bakanı Yoon Jin-sook’a göre ülkenin bazı denizcilik firmaları Ağustos’ta pilot bir servise başlayacak. Devletin Kuzey Kutbu’nda başlatılacak pilot nakliye servisine destek vereceği de belirtildi. Uzmanlara göre eğer belirlenen rotada ticaret başlarsa, Güney Kore’nin Busan limanı ve Japonya’nın batı kıyılarındaki limanların birer ticaret üssü olma potansiyeline sahip.