BES'teki değişiklikler sektörü büyütür ama..
İSTANBUL - Dünyanın en büyük danışmanlık şirketlerinden Towers Watson, Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) yapılacak değişiklikler ve küresel uygulamalar konusunda sektörü bilgilendiren bir seminer düzenledi. Seminere katılan BES şirketlerinin üst düzey yöneticileri, değişikliklerle birlikte önümüzdeki beş yıl içinde BES'in katılımcı sayısı açısından her yıl ortalama yüzde 20-50 arasında büyüyeceğini ancak karlılıkta düşme olacağını öngördüler.
Türkiye'de yaklaşık 3 milyon kişinin dahil olduğu ve 18,6 milyar TL'lik fon tutarına ulaşan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) geçtiğimiz haziran ayı sonunda çıkan kanunla getirilen değişikliklere adapte olmaya çalışıyor.
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, BES'te önemli değişiklikler getiriyor. Buna göre, özel emeklilik şirketleri katılımcıların katkı paylarından ve fonlarından daha az kesinti yapabilecekler, giriş aidatlarını aşağıya indirecekler. Bununla birlikte devlet de sisteme dahil olan her katılımcının yatırdığı her 100 TL katkı payı için kendiliğinden 25 TL para yatıracak.
Dünyanın en büyük danışmanlık şirketlerinden Towers Watson'ın Türkiye ofisi, "Sigorta Yönetim Danışmanlığı" faaliyetleri kapsamında "Bireysel Emeklilik Sistemi'nde Yeni Düzenlemeler" başlıklı bir seminer düzenledi. Geçtiğimiz Ekim ayında İstanbul Le Meridien Otel'de gerçekleşen seminere sektörün önde gelen firmalarından 60 üst düzey yönetici katıldı.
"Çalışanlar, işveren katkılı bireysel emeklilik planları sunan şirketleri tercih ediyor"
Seminerin açılışında konuşan Towers Watson Türkiye Genel Müdürü Süha Alıcı, işveren katkılı bireysel emeklilik planlarının, çalışanların tercih ettiği şirket olabilme kıstasları arasında üst sıralara çıktığını vurguladı.
Towers Watson Türkiye Sigorta Yönetim Danışmanlığı Yöneticisi Volkan Terzioğlu ise düzenlemelerin, özel emeklilik şirketlerine gelecek dönemde çeşitli fırsatlar yarattığını söyledi. Şirketlerin yeni katılımcılara ulaşma konusunda, stratejilerinde ve dağıtım kanalı yapılarında değişiklikler yapması gerektiğini kaydeden Terzioğlu, operasyonel verimliliklerini ve performanslarını arttırmaya yönelik önemli adımlar atmaları gerektiğini vurguladı.
İngiltere ve İspanya'daki uygulamalardan alınacak dersler
Towers Watson Londra ofisinden Keith Linsday "İngiltere Emeklilik Sistemi'nden Alınacak Dersler" başlıklı sunumunda, İngiltere emeklilik sisteminde gerçekleşen önemli değişiklikleri ve bunların Türkiye emeklilik sistemi ile benzer ve farklılaşan yanlarını anlattı. İngiltere'de 2001 yılında yürürlüğe giren çalışanlara yönelik özel emeklilik sisteminin başarısızlıkla sonuçlandığını söyledi.
Lindsay "Bu başarısızlığın nedeni işverenlerin çalışanlara ait emeklilik hesabına para yatırmak zorunda olmamalarında yatıyor. Bu nedenle İngiliz hükümeti Ekim 2012 başında yeni bir özel emeklilik sistemi kurdu. İşverenler artık çalışanlara ait emeklilik hesaplarına para yatırmak zorunda. Türkiye'deki uygulama uygulama ve pazarlama ile dağıtım kanalı stratejilerinde atılacak adımlar, sistemi derinleştirip yaygınlaştıracak" dedi.
Towers Watson İspanya ofisinden Yaiza Holgado'nun sunumu emeklilik şirketleri tarafından büyük ilgi gördü. Holdago, İspanya Emeklilik Sistemi'nin Türkiye ile benzerlikler gösterdiğini vurgulayarak İspanya'daki sistemin en önemli avantajının sistemden ölüm, sakatlık ve hastalık dışında erken çıkışa imkan sağlamadığını, halkın emeklilik için yatırımlarını erken yaşta kullanmayı düşünmediklerini söyledi. Sistemi sürdürebilir hale getirmek ve maliyetleri düşürebilmek için erken çıkışların önleminin alınmasının büyük etkisinin olacağını belirtti.
"Değişikliklerin etkisi bir anda değil zamanla görülecek"
Towars Watson İstanbul ofisinden Risk ve Yazılım Danışmanı Evrim Köksal Arkut, sunumunda, beklenen vergi ve mevzuat değişikliklerin finansal etkisinden bahsetti. Şirketlerin nasıl bir strateji kuracağının önemli olduğunu söyleyen Arkut, "Önemli olan burada oyunu baştan nasıl oynayacağımız. Bütün topları bir arada nasıl idare edeceğimizi bilmemiz gerekiyor. Bu yeni gelişmelerin yaratacağı fırsatları değerlendirip avantajlı çıkacak şirketler olduğu gibi, zararlı çıkacak şirketler de olacaktır" diye konuştu.
Sunumunda farklı senaryolara göre ürün karlılıklarında doğacak etkileri anlatan Arkut, iyimser senaryoya göre, hem devamlılık oranlarının yükseldiği hem de masrafların düştüğü varsayıldığında, kar marjının neredeyse şimdiki seviyelerinde tutulabileceğini söyledi. Bu değişikliğin bir anda olamayacağını belirten Arkut, "Değişikliklerin etkisinin bir anda görüleceği düşünülüyor ama değişiklikler etkisini zamanla gösterecek" dedi.
Sektörü yönetenler değişiklikler hakkında ne düşünüyor?
Seminer katılımcıları arasında yapılan anket, BES'teki değişikliklerinin sektör tarafından nasıl algılandığını ortaya koydu. Anket sonuçlarına göre; emeklilik şirketlerinin yöneticilerinin yüzde 93'ü, gerçekleşmekte olan değişikliklerle sektörün önümüzdeki beş yıl içinde katılımcı sayısı açısından her yıl yüzde 20-50 arasında büyüyeceğini, 5 yıl içerisinde ortalama katkı paylarının aynı oranlarda artacağını düşünüyor.
Yöneticilerin yüzde 75'i şirket karlılıklarının değişikliklerden olumsuz yönde etkileneceği, sistemden erken çıkışlar ve katkı payı ödemeye ara verme oranlarının azalacağını belirtiyor. Yöneticiler, şirketlerin yeni sisteme ayak uydurabilmek için edinme ve bakım masraflarını azaltacaklarını, satış kanalı ve satış kanalı komisyon yapılarında değişikliğe gideceklerini söylüyorlar.