Startuplara altı ayda 587 milyon dolar yatırım

Yılın ilk yarısında Türkiye’de bulunan startuplara ya­pılan yatırımlar 587 mil­yon dolara yaklaşarak, önceki yı­lın toplam yatırım miktarını geride bıraktı. StartupCentrum tarafın­dan hazırlanan “Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu”n­dan derlenen bilgilere göre, yı­lın ilk 6 aylık döneminde, toplam 254 yatırım turunda girişimlere 586,8 milyon dolar yatırım yapıldı. Bu miktar, 2023’teki toplam yatı­rım miktarını geride bırakırken, en çok yatırım alan startup, 250 mil­yon dolarla Getir oldu.

Getir’i, 65 milyon dolarlık yatırımla Co­lendi ve Intenseye, 50 milyon do­larlık yatırım ile Spyke Games, 45 milyon dolarlık yatırımla Midas, 20 milyon dolar ile ikas, 15 mil­yon dolar ile Sipay, 10 milyon dolar ile Upstash, 5 milyon dolarlık yatı­rımla Roamless ve 4 milyon dolar­lık yatırımla Getmobil takip etti.

İlk yarıda tek mega yatırım gerçekleşti

Raporda, Türkiye’de yatırım­ların daha önce milyar dolar se­viyesini aştığı ancak bu tutarların %70-80’inin 100 milyon dolar ve üzeri olan mega yatırımlardan kay­naklandığı, bu yılın ilk yarısında ise mega yatırım olarak sadece bir ya­tırım gerçekleştiği belirtildi.

Getir, aldığı yatırım miktarıyla mega yatı­rım alan tek startup olurken, söz ko­nusu dönemdeki yatırımların yakla­şık %42’sini oluşturdu. Öte yandan, 6 aylık dönemde 100 milyon do­lar altındaki yatırımlar toplamı 336 milyon dolara ulaşırken, bu ra­kam geçen yılın tamamında yapılan 313 milyon dolarlık yatırımı aşmış durumda. Raporda, 100 milyon do­lar altı yatırımlar açısından bakıl­dığında, bu yılın, zirve yıllar olarak nitelendirilen 2021 ve 2022’yi ya­kalayabileceği öngörülüyor.

Sağlık ve biyoteknoloji lider sektörler oldu

Rapora göre, yılın ilk yarısında, sayıca en çok yatırım alan sektör sağlık ve biyoteknoloji oldu. Ancak bu dönemde gerçekleşen toplam 49 yatırımın 40’ı, TÜBİTAK BiGG (1812 Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destekleme Programı) kapsamın­da yapılan yatırımlar olarak öne çı­kıyor. BiGG programının etkileri­nin ayrıştırılması ile daha net bir görünüm sunulacağı kaydedilen raporda, BiGG yatırımları hariç tutulduğunda, yapay zekâ ve ma­kine öğrenimi sektörü 31 yatırımla en aktif sektör haline gelirken, bu sektörü 14 yatırım ile oyun ve on­ları sırasıyla 11 yatırım ile sürdü­rülebilirlik ve çevre, 10 yatırım ile fintek sektörleri izledi.

Yatırım miktarlarına bakıldığın­da, ulaşım ve lojistik sektörü, Ge­tir’in 250 milyon dolarlık yatırımı sayesinde en çok fon toplayan sek­tör oldu. Bu yatırım miktarı toplam­da 254,6 milyon dolar ile sektörün liderliğini pekiştirdi. Fintek sek­törü ise 130,8 milyon dolar ile ikin­ci sırada yer alırken, yapay zekâ ve makine öğrenimi 94,2 milyon do­lar ile üçüncü, blokzincir ve web3 ise 67,5 milyon dolar ile dördüncü sırada bulunuyor. Özellikle blok­zincir teknolojileri sektöründeki bu yüksek yatırım miktarının büyük bir kısmı, fintek alanında hizmet veren Colendi’nin aldığı 65 milyon dolarlık yatırımdan kaynaklanıyor.

Yerli yatırımcı oranı ikiye katladı

Rapora göre, 2023’te 10-100 mil­yon dolar arasındaki yatırımlarda yerli yatırımcı katılım oranı %16 iken, bu yılın ilk yarısında bu oran %30’a yükseldi. Kuzey Amerika ve Avrupa kıtasından gelen yatırım­cıların oranı sabit kalırken, MENA ve Asya’dan bu yatırım aralığın­da aktif bir yatırımcı bulunamadı. 100 milyon doların üzerindeki ya­tırımlarda, son üç yıl içinde Avrupa merkezli hiçbir yatırımcının katı­lım göstermediğine dikkati çekilen raporda, daha düşük tutarlı yatı­rımlarda ise Avrupalı yatırımcıla­rın oldukça aktif olduğu kaydedildi. Avrupa İmar ve Kalkınma Banka­sı'nın (EBRD), geçen üç yılda 10- 100 milyon dolar arasında gerçek­leşen 32 yatırımın 6’sına katkıda bulunduğu kaydedildi.

Anadolu girişimleri yaygınlığı artırdı

 Raporda, yatırım alan girişimlerin merkezlerinin 37 farklı şehirde yer aldığı ve bunlardan bazılarının yurt dışında ABD, İngiltere ve Estonya gibi tanınmış ekosistemlerde konumlandığı bilgisi verildi. Türkiye'de yer alan girişimler açısından dikkate değer bir gelişmeye vurgu yapılan rapora göre, ilk kez 29 farklı kentteki girişimler aynı dönemde yatırım almayı başardı. Raporda, bu artışın Anadolu’daki girişimlerin değişimine vurgu yaptığı ifade edildi. Geçen yıl yalnızca 17 şehirdeki girişim yatırım alırken, 2024’ün ilk yarısında bu sayı 29’a ulaştı.

Kadın girişimci oranı yükselişte

Rapora göre, yılın ilk yarısında, en az bir kadın kurucu ortağa sahip girişimlerin oranı yüzde 30,5 oldu. Buna göre, bu girişimlerin yarısında yalnızca kadın kurucular bulunurken, diğer yarısında hem kadın hem erkek kurucular yer alıyor. Önceki yıllarda yalnızca kadın kuruculara sahip girişimlerin oranı yüzde 5-7 arasında değişirken, 2024'te bu oran yüzde 15'e ulaştı. Bu artışın başlıca nedeni olarak BiGG Fonu’ndan yatırım alan girişimler gösteriliyor. BiGG yatırımı alan 133 girişimin yüzde 21'inde sadece kadın kurucular, yüzde 10'unda ise hem kadın hem erkek kurucular bulunuyor.