Afetzede çiftçinin borcu erteleniyor

Kuraklık, don, dolu ve diğer afetlerden zarar gören çiftçilerin tarım kredileri 1 yıl süreyle ertelenecek. Bakanlar Kurulu çeşitli afetlerden zarar gören ve bu zararlarının en az yüzde 30 olduğu tespit edilen çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifl erine olan kredi borcunun 1 yıl süreyle ertelenmesine karar verdi.

Resmi Gazete’nin 13 Mayıs 2014 tarihli sayısında yayınlanan karara göre, 23 Ağustos 2013 tarihinden 31 Aralık 2014 tarihine kadar Türkiye genelinde meydana gelen yangın, aşırı sıcak zararı, samyeli, çığ, heyelan, taban suyu yükselmesi, selsu baskını, fırtına, aşırı yağış, aşırı kar yağışı, kar fırtınası, dolu, kırağı, don, kuraklık, yıldırım düşmesi ve hortum afetlerine maruz kalan ve bu afetlerden dolayı ekilişleri, ürünleri, hayvan varlıkları, tesisleri veya seraları zarar gören çiftçilerin tarımsal kredi borcu 1 yıl süreyle erteleniyor. 

Çiftçilerin kredi borç ertelemesinden yararlanabilmeleri için Çiftçi Kayıt Sistemi›ne veya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın diğer kayıt sistemlerine kayıtlı olması gerekiyor. Ayrıca il ve ilçelerde oluşturulacak hasar tespit komisyonları çiftçilerin zararını tespit edecek. Komisyon tarafından en az yüzde 30 zarara uğradığı tespit edilen gerçek veya tüzel kişiler ertelemeden yararlanabilecek. Zararı yüzde 30’un altında olanlar yararlanamayacak. Kredi ertelemesinden yararlanacak çiftçilerin, hasar tespit komisyonunun raporunu açıkladıktan sonra 1 ay içerisinde başvurmaları gerekiyor. 

Yüzde 3 faiz uygulanacak 

Bakanlar Kurulu Kararı ile çeşitli afetlerden en az yüzde 30 zarar gören çiftçilerin borçları erteleme dönemi süresince yüzde 3 faiz uygulanacak. Böylece sıfır faizli kredi alan çiftçiler, erteleme nedeniyle yüzde 3 faiz ödeyecekler. Ertelenen krediler ile ilgili erteleme süresi sonuna kadar yasal takip yapılmayacak. 

Ülke genelinde uygulanacak

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker daha önce yaptığı açıklamada kuraklık, don ve dolu gibi zararlarla ilgili 60 ili kapsayacak bir kredi erteleme çalışması yaptıklarını açıklamıştı. Ancak, Bakanlar Kurulu’nun resmi Gazete’de yayınlanan kararı ülke genelini kapsıyor. Türkiye’nin her yerinde kuraklık, don, dolu, aşırı yağış, aşırı sıcaklardan ve diğer afetlerden zarar gören üreticiler veya tüzel kişilerin zararı en az yüzde 30 oranında ise kredi borçları ertelenecek. 

Bakanlar Kurulu Kararı sadece Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatifl eri’nin kullandırdığı kredilerin ertelenmesini öngörüyor. Özel bankalara olan borçlarla ilgili herhangi bir düzenleme yok. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre ülke genelinde 37.5 milyar lira tarım kredisi kullandırıldı. Bu kredinin 23.9 milyar lirası kamu bankalarına, 22 milyar liradan fazlası ise Ziraat Bankası’na ait. Bu kapsamda tahminen 860 bin çiftçinin 6.5 milyar liralık kredisinin ertelenmesi bekleniyor.

Kuraklığın özellikle Çukurova, İç Anadolu ve Güneydoğu’da etkili olduğu bu bölgedeki zararın genel olarak yüzde 30’un çok üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Don felaketinden ise kayısı üretim merkezi Malatya, fındık üretiminin yaygın olduğu Doğu Karadeniz Bölgesi özellikle Ordu, Giresun ve Trabzon en çok zarar gören iller oldu. Malatya’da zararın yüzde 90’lara ulaştığı fındıkta ise yüzde 60-70 zarar olan yerler olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca ceviz ve meyve yetiştiricileri de bazı bölgelerde don felaketinden olumsuz etkilendi. Dolu zararı ise daha çok İzmir Kemalpaşa’da kiraz üreticilerini büyük zarara uğrattı. 

DÜNYA’nın görüştüğü üreticiler; Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifl eri borçlarının 1 yıl süreyle ertelenmesinin doğru ancak yetersiz bir adım olduğunu söyledi. Özel banka borçlarının da ertelenmesini isteyen üreticiler, özellikle yüzde 100’e yakın zarar gören üreticilerin borçlarının ertelenmesinin yanı sıra yaşamlarını sürdürecek, üretim yaparak 1 yıl sonra borcunu ödeyebilecek çözümlerin üretilmesi gerektiğini dile getirdi. 

Hükümet, 2014 bütçesinde öngörülen tarım desteklerinin bir bölümünü daha ödüyor. Bu kapsamda Maliye Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Destekleme bütçesinde yer alan 1 milyar 548 milyon liralık ödeneği serbest bıraktı. Bu desteğin önemli bölümünü prim (fark ödemesi) destekleri oluşturuyor. Bu kapsamda, pamuk üreticilerine 600 milyon lira, ayçiçeği üreticilerine 148 milyon lira, soya üretenlere 30 milyon lira ve kanola üreticilerine 22 milyon lira olmak üzere toplamda 800 milyon lira ödeme yapılacak.

Ayrıca hayvancılık destekleri kapsamında ıslah amaçlı küçükbaş hayvan yetiştiricilerine 420 milyon lira, süt desteği için 190 milyon lira, buzağı desteği için 80 milyon lira, büyükbaş hayvan hastalıkları tazminat desteği için 17 milyon lira, biyolojik mücadele desteği için 3 milyon lira, hastalıktan ari işletme desteği için 2 milyon lira, aşı desteği için de 1 milyon lira olmak üzere toplam 713 milyon lira ödeme yapılacak. Diğer tarımsal amaçlı destekler kapsamında ise üreticilere 20 milyon lira sertifikalı tohum üretim desteği, sertifikalı fidan kullanımı için 10 milyon lira, sertifikalı tohum kullanımı için 5 milyon lira destek ödenecek.