İthalatta devlete vergi ayrıcalığı

Ali Ekber YILDIRIM

Bakanlar Kurulu Kararları ile tarım ürünleri ithalatında devlet kurumlarına ayrıcalık sağlandı. Resmi Gazete’nin 27 Haziran 2017 ve 29 Temmuz 2017 tarihli sayılarında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararları ile canlı hayvan, kırmızı et, mısır, buğday, arpa ve pirinç ithalatında vergi oranları yeniden belirlendi. Buna göre, Bakanlar Kurulu Kararları ile canlı hayvan, et, mısır, buğday, arpa ve pirinç ithalatında devlet kurumlarına sıfır gümrükle ithalat yetkisi verilirken, özel sektör aynı ürünleri ithal etmek için yüzde 25 ile yüzde 45 oranında gümrük vergisi ödemek zorunda.

Resmi Gazete’nin 29 Temmuz 2017 tarihli sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Et ve Süt Kurumu’na 975 bin baş canlı hayvan ve 95 bin ton kırmızı et ithalatı için yetki verilirken, Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) 750 bin ton buğday, 700 bin ton arpa, 700 bin ton mısır ve 100 bin ton pirinç için sıfır gümrükle ithalat yetkisi verildi.

Özel sektör daha yüksek fiyata ithal edecek

Bakanlar Kurulu’nun 27 Haziran 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararı ile canlı büyükbaş hayvanların ithalat gümrük vergisi yüzde 135’ten yüzde 26’ya düşürmüştü.

Karkas et ithalatında ise yüzde 100 ile yüzde 225 arasında olan gümrük vergisi yüzde 40’a indirildi. Gümrük vergisi düşürülen bir başka ürün grubu ise hububat ürünleri oldu. Hasadı yapılan buğdayın ithalat gümrük vergisi yüzde 130’dan yüzde 45’e,arpada yüzde 130’dan yüzde 35’e, hasat için hazırlıkları devam eden mısırda ise vergi yüzde 130’dan yüzde 25’e düşürüldü.

Böylece Bakanlar Kurulu’nun 1 ay ara ile aldığı iki karar Et ve Süt Kurumu (ESK) ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne gümrük vergisi ödemeden ithalat yapma yetkisi sağlanırken özel sektörün aynı ürünleri ithal etmesi için yüzde 25 ile yüzde 40 oranında değişen vergiler ödemek zorunda.

İthalat 2019’a kadar devam edecek

Resmi Gazete’nin 29 Temmuz 2017 tarihli sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Et ve Süt Kurumu’na 31 Aralık 2018 tarihine kadar 500 bin baş canlı büyükbaş hayvan,475 bin canlı koyun ve keçi ithalat yetkisi verildi. Aynı karar kapsamında 31 Aralık 2018 tarihine kadar 75 bin ton taze veya soğutulmuş et ile 31 Aralık 2017 tarihine kadar ise 20 bin ton karkas et ithalatı için yetki verildi. Et ve Süt Kurumu bu ithalatı sıfır gümrükle yapacak.

Sıfır gümrükle buğday, arpa mısır ve pirinç ithal edilecek

Bakanlar Kurulu’nun aynı Resmi Gazete’de yayımlanan başka bir kararı ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne buğday, arpa, mısır ve pirinç ithalatı için yetki verildi. Söz konusu karar ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne 31 Mayıs 2018 tarihine kadar 750 bin ton buğday ve mahlut, yine aynı tarihe kadar 700 bin ton arpa, 31 Temmuz 2018 tarihine kadar 700 bin ton mısır ve 31 Ağustos 2018 tarihine kadar ise 100 bin ton pirinç ithalat kotası tahsis edildi. TMO belirtilen miktarlardaki bu ürünleri sıfır gümrükle ithal edecek.

TMO’ya doğrudan ithalat yetkisi

Resmi Gazete’nin 28 Temmuz 2017 tarihli sayısında yayımlanan bir başka Bakanlar Kurulu Kararı ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne doğrudan ithalat yetkisi getirildi. Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı ile Hububat Ürünü Alımı ve Satımı Hakkında Kararda değişiklik yapılarak “Toprak Mahsulleri Ofisi, gerektiğinde peşin ve/veya kredili olarak hububat ithalatı yapmaya yetkilidir” maddesi eklendi.

Hububat Ürünü Alımı ve Satımı Hakkında Karar’da yapılan bir başka değişiklikle yapılan ithalat işleminden doğan zararın görev zararı kabul edilmesi için Hazine Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu bakanlık ile Maliye Baklanlığı’nın uygun görüşü alınması şartı getirildi. Bakanlar Kurulu Kararı ile Hububat Ürünü Alımı ve Satımı Hakkında Karar’ında yapılan değişiklik şöyle ifade edildi:

“Hazine Müsteşarlığı’nın bağlı bulunduğu Bakanlık ile Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapılan ithalat ve/veya ihracat görevlendirmeleri kapsamındaki ödemelerden veya faaliyetlerden doğan zararlar görev zararı sayılır ve Hazine Müsteşarlığınca karşılanır.”

ESK'dan açıklama: İhtiyaç duyulduğunda kullanılacak

Et ve Süt Kurumu’ndan Bakanlar Kurulu Kararı ile sağlanan ithalat yetkisinin kullanılması ile ilgili açıklama yapıldı. Yapılan açıklamada özeyle şu bilgilere yer verildi:

“Kurumumuza verilen bu yetkiyle alakalı olarak bazı medya organlarında yer alan haberlerde, bu yetkinin üreticilerimizin aleyhine sonuçlar doğuracağı yönünde değerlendirmelerin yapıldığı görülmektedir.

Et Süt ve Kurumu’na verilen bu yetki, her zaman olduğu gibi üretimde sürdürülebilirliği sağlamak ve spekülatif girişimlerle üretici ve tüketici aleyhine oluşabilecek fiyat dalgalanmalarını önlemek amacıyla ihtiyaç duyulduğunda kullanılacaktır. Et ve süt ürünleriyle ilgili piyasa düzenleme görevini yürüten kurumumuz, piyasayı bozmaya ve buradan menfaat temin etmeye dönük girişimlere hiçbir zaman fırsat vermeyecektir.

Üretici ve tüketici lehine işleyecek bir piyasanın temini için gerekli adımları zamanında ve kararlılıkla atmaya devam edecektir.”