Genişbant internet yatırım maliyetleri azaltılmalı

YASED, Türkiye'de genişbant internet arz ve talebinin artırılması yönünde 72 öneriyi içeren Ulusal Genişbant Planı başlıklı bir rapor yayımladı.

Rapor, Kalkınma Bakanlığı tarafından yayınlanan 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı çerçevesinde ulusal genişbant hedeflerine ulaşabilmek için atılması gereken adımların belirlenmesini, bu kapsamda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanacak olan Ulusal Genişbant Planı'na bir girdi sağlanmasını amaçlıyor.

Telekomünikasyon sektörünün de tam destek verdiği raporda, genişbant internet yatırım maliyetlerinin azaltılması ve rekabeti zorlaştıran unsurların ortadan kaldırılarak sektörde sürdürülebilir büyüme sağlanması önerildi.

Rapor, rekabet, inovasyon, yatırım maliyetleri, erişim ücretleri, cihaz erişilebilirliği ve talep artırıcı önlemler olmak üzere 6 kategoride atılması gereken adımların altını çiziyor.

2018'de hedef "bilgi toplumu"

Raporda yer alan bilgilere göre, Türkiye'deki sabit genişbant yaygınlığını daha da artırabilmek ve mobil altyapıyı yeni teknolojilere uygun hale getirmek için mevcut ve alternatif altyapıların geliştirilmesi, yeni altyapı yatırımlarının pazarın tüm oyuncuları tarafından artırılarak devam etmesi ve talep artırmaya yönelik düzenlemelerin yapılması gerekiyor.

Kalkınma Bakanlığı'nın 2018 genişbant hedefleri arasında, fiber abone sayısının 4 milyona ulaşması ve alternatif DSL işletmecilerinin sabit genişbant pazar paylarının yüzde 25 olması yer alıyor.

Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu'nun (BTK) 2017 yılı birinci çeyrek pazar verileri raporuna göre, henüz Türkiye'de fiber abone sayısı 2 milyon, alternatif DSL işletmecilerinin sabit genişbant pazar payları ise yüzde 18 seviyesinde bulunuyor.

Öte yandan, ulusal genişbant planında bulunması gereken özellikler, Avrupa Birliği (AB) tarafından hazırlanan Dijital Ajanda'da belirlendi. Dijital Ajanda'ya göre, tüm üye ülkelerin kendi ulusal genişbant planını geliştirmeleri gerekiyor.

Bu karar çerçevesinde İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya gibi 28 ülke ulusal genişbant planı hazırladı. Benzer şekilde OECD ülkelerinin de büyük bir kısmının ulusal genişbant strateji ve planları bulunuyor.

YASED'in önerileri

YASED'in Ulusal Genişbant Planı Raporu'nda öne çıkan başlıklar şöyle sıralandı:

"Genişbant altyapısının yaygınlaşması için sektörün ekosistemi ile sürdürülebilir şekilde büyümesine olanak sağlayacak yatırım ortamı oluşturulmalı. Fibere erişim kolay, hızlı ve maliyet esaslı fiyatlandırma modelleri ile makul fiyatlarda olmalı. Mevcut şebekeler paylaşıma açılmalı, tesis paylaşımı ve ortak yerleşim koşulları, kolay, hızlı, yatırım yapma arzusundaki işletmecileri teşvik edecek şekilde düzenlenmeli. Geçiş hakkı ücretleri ve belediyelere ödenen kazı maliyetleri makul seviyelere çekilmeli. Ortak altyapı kullanımı ve tesis paylaşımı işlevsel hale getirilmeli, tesis paylaşımı başvurusu zorunluluk olmaktan çıkarılmalı. Baz istasyonlarından alınan telsiz kullanım ücretleri farklı bir hesaplama yöntemi belirlenerek makul seviyeye indirilmeli. Mevzuat, bütüncül bakış açısıyla ve pazarın, teknolojinin ve tüketici tercihlerinin değişen ve gelişen dinamiklerine uyum sağlayacak şekilde gözden geçirilmeli ve sadeleştirilmeli.

Türkiye’de genişbant penetrasyonunun her ilde aynı seviyelere ulaşması için kamu-özel sektör işbirliğiyle gerekli destekler sağlanmalı. Teknokentler gibi teknoloji üreten/ geliştiren merkezlere vergiden muaf genişbant vesaire sağlanmalı. e-eğitim, e-sağlık, akıllı şehirler gibi yeni hizmet alanları ile bilgi iletişim teknolojileri ekosisteminin gelişimi ve katma değerinin artırılmasının önünü açacak düzenlemeler yapılmalı. IPTV gibi içerik üreten yeni hizmet alanlarının sürdürebilir gelişimini sağlayacak düzenleme ortamı oluşturulmalı. Dijital uçurumun olduğu yerlerde, internete erişimin, internet okuryazarlığı eğitimleri ve cihaz sahipliği evrensel hizmet fonundan desteklenmeli. Ayrıca, Devlet Yardımcıları Yasası çıkarılarak AB'de olduğu gibi ilave kaynak tahsisi yapılmalı. Yeni yapılacak apartman, ev ve binaların fiber altyapıyı destekleyecek şekilde inşa edilmesi ya da binaların/dairelerin fiber hatlarının servise hazır halde satışa sunulması önerilmeli. KOBİ'lerin genişbant kurulum ve kullanım maliyetlerini karşılayacak, genişbant kullanımını özendirecek destek mekanizmaları oluşturulmalı."

Raporda, bilgi toplumu stratejisi kapsamında mobil telefon üzerindeki özel tüketim vergilerinin makul seviyelere indirilmesi gerektiği belirtilerek, e-devlet için gerekli altyapının oluşturulması ve uygulamaların yaygınlaştırılması tavsiye edildi.

Raporda, üniversitelere mobil uygulamalar geliştirmeye yönelik destek sağlanması gerektiği de vurgulandı.