KOSGEB, KOBİ'lere ulaşamıyor

KOBİ temsilcileri, KOSGEB imkanlarından KOBİ'lerin çok küçük bir kısmının yararlanabildiğini kaydediyorlar ve  finansmana erişimin hala çok büyük bir sorun olduğunu ifade ediyorlar. Temsilcilerdan bazıları TÜBİTAK'ın bile KOBİ'lere erişimde daha başarılı olduğunu belirtiyor.

Canan SAKARYA - Özüm ÖRS

ANKARA - 2011 yılında uygulamaya başlanan KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı'nın (KSEP) süresi 2013 sonunda bitecek. Planın genel amacı, küçük işletme ihtiyaçlarına duyarlı iş ortamında, erişilebilir ve niteliği yüksek hizmet ve desteklerle KOBİ'lerin üretim, yatırım miktarı ile katma değerini arttırmak ve büyümelerini sağlamak. Bu amaçla, 2013 yılı sonuna kadar 5 stratejik alanda toplam 83 eylem ve projenin sonuçlandırılması öngörülüyor.
Ayrıca, kalkınma ajansları ve KOSGEB Hizmet Merkezleri aracılığıyla bölge, sektör ve ölçek detayında spesifik müdahale alanları belirlenerek proje esaslı destek programları uygulanacak. Kamu idarelerinin KOBİ'lerin özellik ve ihtiyaçlarına daha duyarlı olması sağlanacak.
KOBİ Strateji Belgesi ve Eylem Planları 2003 yılından beri uygulanıyor. İlki 2003-2005, ikincisi 2007-2009 (1 yıl da uzatılmıştı) dönemlerini kapsadı. Süresi bu yıl bitecek olan  2011-2013 Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile birlikte toplam 10 yıldır  uygulanan düzenleme, destek ve tedbir hedefleri, başta sanayi KOBİ'leri olmak üzere, ne ölçüde gerçekleştirilebildi? Hedefler, eylemler ve uygulamalar, gelinen noktada sektörler ve firmalar ölçeğinde hissedilir etki ve değişikliklere yol açtı mı? Ne gibi somut  gelişmeler oldu?
KOBİ dünyası temsilcileri, üç stratejik plan dönemini değerlendirdi. KOSGEB'den şikâyetler var; bazı destekler işlemiyor, KOSGEB KOBİ'lere ulaşamıyor.... Eylem planlarının bazı hedeflerine erişilemedi. Finansmana erişim hâlâ büyük sorun. Kalkınma ajansları etkin olamıyor. Kadın girişimcinin sorunları sahipsiz. Girişimcilik eğitimleri sahaya yansımıyor....

Banka uygulamaları bezdirici

[PAGE]

Banka uygulamaları bezdirici

Adnan Keskin
OSTİM Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı

Hükümet, bu belgelerle KOBİ'leri önemsediğini ve  ciddiye aldığını gösterdi. Türkiye'nin girmeye çalıştığı Avrupa'da da önce küçük olanlar düşünülmesi öngörülüyor.  İyi niyetle atılmış adımları takdir etmekle birlikte arzu ettiğimiz seviyeye ulaştığımızı söyleyemeyiz. Stratejik  Belge'nin 1'inci maddesi, girişimci ruh kazandırılması ve girişimci sayısının artırılmasının önemine işaret ediyor. Uygulamalı girişimcilik kapsamında 115 binden fazla girişimci eğitim aldı. Ancak, eğitimden geçenlerin sadece 6 bini yeni işletme kurdu.
Eğitim alanlarla girişimci olanlar arasında bu kadar açık bir makas,  destek mekanizmalarında bazı halkaların kopuk olduğunu gösteriyor. İşyeri mekânı teminini de içeren başlangıç dönemi destekleri yetersiz ki eğitim aşamasını geçenler işletmelerini faaliyete başlatamıyorlar.
KOSGEB'in destek kredilerinde de geç ödeme sorunu var. 2002'de KOSGEB Veri Tabanına kayıtlı KOBİ sayısı 120 bin iken bugün 650 bini geçti. KOSGEB'in kredi destekleri artan taleple paralellik göstermediği için pek çok girişimci yararlanamıyor. Bankaların uygulamaları can bezdirici. KOBİ'lerin kredilere erişiminde büyük sorunlar mevcut. 
Kalkınma ajansları ödenek problemlerini aşamadı. Özellikle belediyeler ajanslara ödemeleri gereken payları yatırmıyor. Ajansların çalışması şu ana kadar çalıştay düzenlemek, fuarlarda tanıtım, eğitim. Bugüne kadar kamuoyunun dikkatini çeken bir projeyi hatırlamıyorum.

Eylem planları farkındalık yarattı

[PAGE]

Eylem planları farkındalık yarattı

Rahmi Aktepe
Türkiye Küçük ve Orta ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı /TOSYÖV/ Başkanı

2003'ten bu yana uygulanan eylem planlarının önemli bir farkındalık yarattığını söyleyebiliriz. Bu gün KOBİ'ler Ar-Ge'yi, inovasyonu ve kümelenmeyi, ihracata yönelmeleri gerektiğini, rekabetçi çözümleri tartışabiliyorlarsa, bunda planların büyük katkısı oldu.
Sanayi Bakanlığı ve KOSGEB tarafından yürütülen girişimcilik destek programları, inovatif iş fikirlerinin ticarileşmesine ve yeni nesil işletmelerin kurulmasına katkı sağladı. Ar-Ge, yenilikçilik, kümelenme ve sektör odaklı iyileşmelerin sağlanması adına eylem planlarının sağladığı bir algı değişikliği var. KOBİ'ler inovasyonu bugün daha fazla konuşuyor ve uygulama yollarını arıyor; ancak bu değişimi sağlayacak yeterli bilgi, bilişim ve teknoloji altyapısına  sahip değiller. Bunun bir maliyeti var ve sağlanan destekleri ve sermayelerini bu alana kullanacak kadar rahat değiller. Eylem planları henüz misyonunu tamamlamadı. Finasmana erişim konusuna gelince; KOBİ'lere  sağlanan destekler inanılmaz çeşitlilik içeriyor. Bu, iyi gibi görünse de, takibi ve kullanımda daha kanalize olan yaklaşıma ihtiyaç var. Birbirine benzer desteklerin farklı kurumlar tarafından verilmesi uygulamada zorluklar taşıyor. Genç girişimciler açısından finansman olanaklarından yararlanmak mevcut düzenlemelere rağmen hâlâ zor. İş kuracaklar için kredi taleplerinin teminat sorununun gölgesinde kalmadan çözülmesi gerekiyor. Kalkınma Ajansları yoluyla bölgesel proje algısı oluştu. Ajans destek bütçelerinin artırılarak yerel ve bölgesel uygun sektörlere aktarılmalı.

Kadınlar olmadan KOBİ performansı artmaz

[PAGE]

Kadınlar olmadan KOBİ performansı artmaz

Dr. Gülden Türktan
Türkiye Kadın Girişimciler Derneği /KAGİDER/ Başkanı

Türkiye'de şu an sadece 7 milyon kadın çalışıyor. Oysa çalışabilir yaştaki kadın nüfusumuz 27 milyon civarında. Girişimciliğin geliştirilmesi çerçevesinde alınacak çok yol var. KOBİ'lerin yönetim becerileri ve üretim kabiliyetlerinin artması kadınların işgücüne daha fazla katılımıyla sağlanabilir.  Kadınların işgücüne katılma oranı, aktif iş arayanlar dahil, 2011 sonu itibarıyla yüzde 28.8'e çıktı. Ancak, bu oran da dünya ortalamalarının çok altında. İlgili bakanlıklar kadın istihdam hedeflerinde yüzde 35'ten yüksek çıtalar belirlemeli. Çalışan kadının karşılaştığı en büyük güçlük olan çocuk bakımı için devlet mutlaka çözüm üretmeli. KAGİDER olarak, hükümetle düzenli görüşmelerle Çocuk Bakım Modeli oluşturmaya çalışıyoruz.  İş planı ve özgüvene sahip pek çok kadın, maddi yetersizlikler yüzünden girişimci olamıyor. İŞKUR ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğinde yaygınlaştırılması gereken iş bulma garantili meslek kursları kadın istihdamının yaygın olduğu sektörlerde farklılaştırılmalı, kapsamı genişletilmeli. Ticaret odalarında kayıtlı yaklaşık 1.3 milyon girişimciden sadece 80 bininin kadın. Kadın girişimci sayısının artması için sermaye, eğitim, devlet teşviki, deneyim paylaşımı konularında eşzamanlı çözüm üretmek, açık destek şart. Kadın girişimcilere özel kredi destek paketleri geliştirilmeli ve KOSGEB, KİŞGEM gibi kamu kurumları eğitim ve destek çalışmalarını ülke genelinde yaygınlaştırmalı.

KOSGEB, KOBİ dostu olamadı

[PAGE]

KOSGEB, KOBİ dostu olamadı

Sezgin Sezer
KOBi Girişimci İş Dünyası Derneği/KOGİDER/ Koordinatörü

2003'ten beri uygulanan Kobi Strateji Belgesi ve Eylem Planları ülkemizde KOBİ'lerin muhtelif fon kururuşlarından sağladıkları desteklerle öncelikle proje kültürü, Ar-Ge, markalaşma, inovasyon geliştirmesine katkı sağladı. Başta kalkınma ajansları ve TÜBİTAK görevlerini başarıyla tamamlarken, KOSGEB maalesef 'KOBİ dostu' olamadı. Öyle ki, derneğimiz tarafından İstanbul Kalkınma Ajansı desteğiyle İkitelli Organize Sanayi Bölgesinde yaklaşık 10 bin işletmeyle yapılan çalışmada şu sonuçlara ulaşıldı: KOSGEB'e kayıtlı firma sayısı 401, KOSGEB KOBİ desteğinden faydalanan KOBİ oranı yüzde 1, KOSGEB Ar-Ge desteğinden faydalanan KOBİ sayısı 14. Bu rakamlar da göstermektedir ki, KOSGEB KOBİ'lere ulaşmakta yetersiz, KOBİ'ler de KOSGEB desteklerinden bîhaber. Sorunu çözmenin tek yolu var : KOSGEB, danışmanlık firmalarıyla organize olmalı, bu firmaları desteklemeli, fırsatlar sunmalı. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu danışmanlık firmalarıyla  organize oluyor, eğitim veriyor, sertifikalandırıyor. Bugün TÜBİTAK bin 512 bireysel girişimcilik aşamalı destek programı, 2 bin 239 girişimcilik ve yenilik eğitim- araştırma faaliyetlerini destekleme programıyla KOSGEB'ten daha başarılı hâle geldi. Özellikle, sınai mülkiyet hakları programıyla, patent ve faydalı modelde KOSGEB'ten daha fazla sayıda destek vermekte. Ekim 2012'den beri kapalı olan KOBİ proje desteğiyle KOSGEB, neredeyse hiç proje alamaz duruma geldi. Eylem planları süresince,  girişimcilik alanında önemli mesafe kaydedildi. 2014-2023 yıllarını kapsayacak olan KOBİ'lerin finansmana kolay ulaşım programı, öyle zannediyoruz ki, bahsettiğimiz sorunların büyük bir kısmını çözecek.

Teknoloji odaklı girişimcilik özendiriliyor

[PAGE]

Teknoloji odaklı girişimcilik özendiriliyor

Mustafa Kaplan
Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme Ve Destekleme İdaresi Başkanlığı/KOSGEB/ Başkanı

KSEP'in hazırlanmasının temel gerekçesi, KOBİ'lerle ilgili politikaların uygulanmasında ulusal düzeyde eşgüdümün sağlanması. Planın uygulanmasıyla 2011-2012 dönemindeki çalışmalar hakkında bilgi vermek isterim. Girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak ve girişimcilerin bir iş planına dayalı olarak kuracakları işletmelerin başarı düzeylerini artırmak amacıyla 81 ilde yaklaşık 3 bin 400 sınıfta, 105 bin katılımcıyla uygulamalı girişimcilik eğitimi programı düzenlendi. Girişimcilik bilhassa teknoloji odaklı girişimciliği özendirici tedbirler artırılıyor.
Kalkınma ajansları ve KOSGEB Hizmet Merkezleri aracılığıyla bölge, sektör ve ölçek detayında spesifik müdahale alanları belirlenerek proje esaslı destek programları uygulanması için işbirliği yapıldı. Kamu idarelerinin KOBİ'lerin özellik ve ihtiyaçlarına duyarlılığı arttırılıyor. Avrupa Küçük İşletmeler Yasası" hakkında 5 Haziran 2011' Başbakanlık Genelgesi yayımlandı. AB Katılım Öncesi Yatırım Aracı Fonları ve diğer kuruluşlarla birlikte geliştirilen Gelişen Anadolu Projesi, Türkiye'nin az gelişmiş bölgelerindeki KOBİ'leri hedefleyen yeni bir girişim sermayesi fonu olarak, ortalamanın üstünde gelişme potansiyeli gösteren, yüksek kâr marjlarına sahip, güçlü rekabet pozisyonundaki KOBİ'lere odaklanacak. KOBİ'lerin yeni Türk Ticaret Kanunu gereğince, 2013 yılından itibaren tabi olacakları muhasebe ve finansal raporlama standartlarına uyumlarının sağlanması ve sermaye şirketi statüsündeki KOBİ'ler için zorunlu hale gelecek bağımsız denetim süreciyle ilgili giderlerine destek KOSGEB Bağımsız Denetim Desteği uygulamaya alındı. Desteğin üst limiti 10 bin TL.
Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri ve ortaya çıkarılan yeni ürünlerin ticarileştirilmesini de içeren KOSGEB Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı kapsamında 400 bin TL'si geri ödemeli olmak üzere 1 milyon TL tutarında destek veriliyor.2011-2012 döneminde program kapsamında 2 bin 23 işletmeye 108 milyon 962 bin 545 TL destek sağlandı.Rekabet gücü yüksek ve büyüme potansiyeli olan KOBİ'lerin proje esaslı desteklenmesini içeren KOSGEB KOBİ Proje Destek Programı uygulamaya alındı. 2011-2012 döneminde 2 bin 444 işletmeye 77 milyon 721 bin TL destek sağlandı. KOBİ'lerin kümelenmelerini dolaylı desteklemek üzere KOSGEB İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı uygulamaya alındı. 2011-2012 döneminde program kapsamında 130 işletmeye 33 milyon 564 bin 959 TL destek sağlandı.KOBİ'lerin İMKB (BİST) GİP'e girişlerine ilişkin giderleri için Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı hazırlandı. 2011 yılının Haziran ayında uygulanmaya başlandı. 2011-2012 döneminde 3 işletmeye 135 bin 750 TL destek sağlandı. Önceki dönemlere ilişkin KOBİ stratejileri, ağırlıklı olarak sanayi sektörüne  yönelik faaliyetleri içeriyordu. Son dönemde, hizmet ve ticaret sektörlerinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılayacak eylem ve projeler de 2011-2013 KSEP'te yer aldı.

KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı (KSEP)

Stratejik hedefler: Girişimciliğin geliştirilmesi ve desteklenmesi;  KOBİ'lerin yönetim becerilerinin ve kurumsal yetkinliklerinin geliştirilmesi; İş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi sürecinde KOBİ'lerin gözetilmesi ; KOBİ'lerin Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin geliştirilmesi ; KOBİ'lerin ve girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması.
Bu hedeflere ulaşmak üzere belirlenen 83 eylemin kapsadığı alanlar da şöyle:
Destek ve teşvikler finansman odaklı çözümler yerine KOBİ'lerin yönetim becerilerini, üretim kabiliyetlerini ve rekabet güçlerini artıracak alanlara yöneltilecek; Yüksek nitelikli yeni girişimlerin kurulması, hem de var olan küçük işletmelerin geliştirilmesi  desteklenecek ; Teknoloji odaklı girişimciliği özendirici tedbirler artırılacak; İş Geliştirme Merkezlerinde (İŞGEM) işyeri teminini de içeren başlangıç destekleri verilecek. Yeni ürünlerin ticarileştirilmesi ve Rekabet gücü yüksek büyüme potansiyelli KOBİ'ler proje esaslı  desteklenecek. Kümelenmeler özendirilecek.