Nesnelerin internetiyle raylı taşıma geleceğe hız yapıyor

HİLAL SARI

Geçtiğimiz ay Roma'dan Napoli'ye giden yüksek hızlı bir tren üzerinde kurumsal yazılım çözümleri lideri SAP ve İtalya'nın TCDD'si Trenitalia ortaklığında gerçekleşen SAP IoT etkinliğinde, iki şirket basına ve sektör liderlerine gerçek bir 'dijital yolculuk' yaşattı. Teknolojinin ve 'nesnelerin interneti'nin ulaşıma, bir raylı taşımacılık şirketinin faliyetlerine nasıl doğrudan etki ettiğini birebir deneyimledik. SAP Küresel Nesnelerin İnterneti birimi Business Innovation Direktörü Francesco Mari ile yaptığımız sohbette SAP çözümleri sayesinde İtalya'nın raylı toplu taşıma şirketi Trenitalya'nın tüketicilerine daha verimli ve güvenilir bir hizmet verdiğini ve bakım maliyetini net bir şekilde yüzde 8 ila 10 düşürdüğünü aktarıyor. Milyonlarca dolara mal olan tren bakım onarım faaliyetleri nesnelerin interneti sayesinde şirketin kasasında yeni yatırımlar için kalıyor. SAP Küresel Nesnelerin İnterneti birimi Business Innovation Direktörü Francesco Mari, Roma'dan Napoli'ye geldiğimiz 'Frecciarossa 1000' isimli tren üzerinde yaklaşık 5 bin sensör olduğunu ve saniyede binlerce 'anlamlı veri' aktardığını belirtiyor.

- Bir tren nesnelerin internetiyle nasıl akıllı hale gelebiliyor?

Bir trenin takip etmeniz gereken her noktasına yerleştirilen sensörler, SAP IoT çözümleri ve SAP Hana cloud platformuyla birleştiğinde Trenitalia canlı bir trene dönüşüyor. Sensörlerden alınan real-time (gerçek zamanlı) veriler sayesinde hangi trenin hangi vagonunda veya motorunun neresinde sorun olduğunu hatta olabileceğini önceden görebiliyor, geleneksel yüzlerce işçi saate malolan bakımı hayatımızdan çıkarabiliyoruz. Sensörlere yeni sorular sorabilirsiniz. Artık treniniz akıllı sensörlerle donatılmış durumda. Sonucunun önemli olup olmadığından emin olmadığınız soruları bile sorabilirsiniz.

- İnsan kaynağı ihtiyacı da değişiyor mu?

MÜHENDİSLER VE VERİ ANALİSTLERİ BİRLİKTE ÇALIŞIYOR

Raylı taşıma şirketleri böyle bir dönüşüm geçirdiğinde insan kaynağı açısından ihtiyacınız da değişiyor. Trenin kendisi için hala mühendislere ihtiyacınız var. Fakat artık veri mühendisine de veri analistine de ihtiyacınız oluyor. Ve birlikte çalışmaları gerekiyor. Aslında bu projenin başarı faktörlerinden biri de buydu. Çok deneyimli mühendisleri veri analistleriyle aynı ortama koyduk. Yani operasyon teknoljileriyle bilişim teknolojileri nesnelerin interneti için birlikte çalıştı.

- Ulaşım sektöründeki bir sonraki büyük olay nedir?

Bizim için bakım çok önemli bir odak noktası çünkü verdiği verim gerçekten net olarak görünmeye başladı. Bakım tüm ulaşım sektöründe hala çok manuel bir süreç ve nesnelerin internetinin bu alanda yapacağı çok şey var. Trenitalia ile yapılan proje buzdağının sadece görünen yüzü. Daha yeni başladık. Özal araçların, otobüslerin, trenlerin tüm araçların ortak bir platformda buluştuğunu düşünün. Evden işe giderken hangisiyle en hızlı gideceğinize 'real time' karar verebileceksiniz.

ARAÇ BAKIMI ARTIK REAL-TIME YAPILACAK

Bence en büyük değişimlerden biri de şu. Bugün hala alınan iş kararlarının büyük bir çoğunluğu varsayımlar üzerine alınıyor. Ama bugün nesnelerin internetiyle gelinen noktada işin nasıl olduğunu varsaymıyor doğrudan görüyorsunuz. Bu da sizin tüm iş süreçlerinizi, müşterinizle iletişiminizi ve planlarınızı değiştiriyor. Trenlerin 16 bin kilometre sorunsuz gidebildiği bir varsayımdır mesela. Ama akıllı bakım varsa ve 16 bin kilometrede frenlerin hala sorun çıkarmadığını real time görebiliyorsanız bakımınızı 25 bin kilometrede yapabilirsiniz. Varsayımlardan kurtulup gerçeklerle plan yapmaya başlıyorsunuz. Trenitalia'ya uygulanan bu dinamik bakım çözümü birçok alana uygulanabilir.

HANGİ VİRAJDA NE ENERJİ HARCANDIĞI BİLE EKRANDA

SAP hareketli varlıklarda IoT Başkan Yardımcısı Stephan Brand Roma'dan Napoli'ye gerçekleşen bir saatlik yolculuk boyunca trenin her noktasına yerleştirilen sensörler sayesinde alınan verilerin tek bir ekrandan takip edilebildiğini, motorun hangi ısıda olduğunu ve hangi ısıya geldiğinde tehlike arz edeceğini, frenlerin hangi virajlarda çok enerji harcadığını, enerji tüketiminin hangi hızda ne olduğunu aktarıyor. Öte yandan koca bir ülkenin her yanındaki trenlerin real-time takip edilebildiğini aktaran SAP Küresel Nesnelerin İnterneti birimi Business Innovation Direktörü Francesco Mari, "Bağlantı hikayenin sadece bir kısmı. Birçok karmaşık araç, trenler, uçaklar, rafineriler, bunlar şimdiden bağlantılı halde çalışmaya başladı. Milyonlarca veri topluyorlar. Fakat 'onboard intelligence' yani sahadaki zeka sınırlıydı. Şimdi nesnelerin interneti sayesinde trene birkaç yazılım eklediğinizde - Trenitalia'da da durum böyleydi - verdiğiniz parametreler sayesinde topladığınız verilerin size bir mesaj vermesini sağlıyorsunuz. Yani motor 80 dereceden fazla olamaz derseniz 81 dereceye geldiğinde size sistem alarm vererek tehlike konusunda uyaran akıllı ve öngörülü bir araca dönüşüyor" diye konuştu.

- Dinamik real-time bakımın nasıl bir dönüşü oluyor?

HER YIL 100 MİLYON EURO TASARRUF SAĞLIYOR

Yani asıl dönüşüm artık bağlı olmakta değil, o bağlantıyla ne yaptığınızda. Trenitalia örneğinde de durum böyleydi. Trenler birbiriyle iletişim kuruyordu fakat bu bağlantı bir verime ya da hizmet kalitesine dönüştürülmemişti. SAP IoT çözümleriyle artık tren üzerindeki sensörler gerçek verime ve hizmet kalitesine dönüşen mesajlar veriyor. Aldığımız verileri çok daha sofistike bir biçimde kullanmayı öğreniyoruz. Önceden 10 bin kilometre veya 3 ay gibi sürelerle bakımı yapılan trenler şimdi sistem bakıma ihtiyaç duyduğunda bakıma giriyor. Yüzlerce saatlik emek boşa gitmiyor. Trenitalia gibi dev bir şirketin bakım maliyeti yüzde 10'a kadar düşebiliyor. Bu da Trenitalia için yıllık 100 milyon euro anlamına geliyor.

- Trenitalia'da nasıl bir süreç yaşandı?

İTALYA'DA HER GÜN 8 BİN TREN GELECEĞE HIZ YAPIYOR

Trenitalia'nın 30 bin araçlık filosunda lokomotif, elektrikli ve hafif trenler, yük araçları yer alıyor. Şirket her gün 8 bin trenle faaliyet gösteriyor. Big data ile trenlerinin yaşam döngülerini optimize eden şirket hiperbağlantı ve süreç optimizasyonu da gerçekleştirdi. 2014'ün başında SAP ile dinamik bakım modeline geçen şirket SAP Predictive Maintenance and Service (SAP Öngörebilen Bakım ve Hizmet) çözümü ile sensör verilerini analiz etmeyi ve görüntülemeyi öğrenerek yolcuları için müsait olma durumunu artırırken, hizmet kalitesini de yükseltti. Francesco Mari "Olabilecek arızaları ve bakım faaliyetlerini önceden görmek ve planlayabilmek şirketin hatalarını azaltarak süreçleri daha verimli hale getirerek kalite standartlarını devamlı yükseltiyor" diye konuştu.

SAP 2020'ye kadar IoT'ye 2 milyar euro harcayacak

İtalya'nın Pietrarsa kendindeki Ulusal Demiryolları Müzesi'nde gerçekleşen etkinlikte SAP Küresel CEO'su Bill McDermot ve Trenitalia CEO'su Barbara Morgante de bu işbirliğine dair basına açıklamalar yaptı. Dijital toplu taşımacılığın geleceğini şekillendiren teknolojilerin gösterildiği etkinlikte Morgante "Trenitalia hizmet ve faliyetlerin sürekli olarak inovasyonu için çabalıuot. SAP ile yapılan işbirliği hem hizmetlerimizi iyileştiriyor hem de endüstriyel maliyetlerimizi çok ciddi anlamda düşürüyor" diye konuşurken, SAP CEO'su Bill McDermott ise "SAP Trenitalia'nın dijital dönüşümünü ve faliyetlerinde mükemmeliyet arayışını desteklemekten gurur duyuyor" diyerek 2020 yılına kadar SAP'nin IoT alanında 2 milyar euro harcama yapmayı planladığını açıkladı.