Savunmada 904 milyon dolarlık Ar-Ge
Savunma sanayisinin son yıllarda ortaya koyduğu performansın gerisinde önemli Ar-Ge yatırımları yer alıyor, 17 Ar-Ge merkezinin faaliyet gösterdiği sektörde geçen yıl 904 milyon dolarlık ürün ve teknoloji geliştirme faaliyeti yürütüldü
Ar-Ge çalışmaları sonucu ortaya çıkan ürün ve teknolojiler savunma sanayisi başta olmak üzere, hayatın çeşitli alanlarında kullanılırken, aynı zamanda önemli bir ihracat kalemi oluşturuyor
Türkiye, yenilikçiliğe odaklanmış, nitelikli istihdamı gelişmiş, katma değeri yüksek ürünler üreten, verimliliği ve rekabet gücü yüksek bir ekonomik ortamın oluşturulmasını sağlamak amacıyla Ar-Ge merkezleri kurulmasını teşvik ediyor.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de 266 Ar-Ge merkezi faaliyet gösteriyor. Ar-Ge faaliyetlerinin önemli bir kısmı, savunma sanayisi alanında yürütülüyor.
Otomotiv yan sanayisi (59) ve bilişim, bilgi ve iletişim teknolojilerinin (18) ardından en fazla Ar-Ge merkezi bulunan alanı savunma sanayisi oluşturuyor. Savunma sanayisi alanında yüksek teknoloji ürünlerine kaynaklık eden 17 Ar-Ge merkezi bulunuyor.
Ar-Ge çalışmaları sonucu ortaya çıkan ürün ve teknolojiler savunma sanayisi başta olmak üzere hayatın çeşitli alanlarında kullanılırken, aynı zamanda önemli bir ihracat kalemini oluşturuyor.
Sektörde ürün ve teknoloji geliştirmeye son yıllarda ciddi bir kaynak ayrılıyor.
Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) verilerine göre, sektörün ürün ve teknoloji geliştirme harcamaları geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 2 artarak, 904 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bu kaynağın yüzde 13'ü teknoloji geliştirmeye, yüzde 87'si ürün geliştirmeye ayrıldı. Teknoloji geliştirmenin payı 122 milyon dolara, ürün geliştirmenin payı 782 milyon dolara karşılık geldi. Bu harcamaların 287 milyon doları öz kaynakla, 616 milyon doları proje teşvikleriyle finanse edildi.
Sektörde 2011'de 672, 2012'de 772, 2013'te 927, 2014'te 887 milyon dolarlık ürün ve teknoloji geliştirme harcaması yapıldı.
Sektördeki başarı hikayeleri
Savunma sanayisinde en fazla Ar-Ge merkezine ASELSAN sahip bulunuyor. Şirket, 5 Ar-Ge merkezi aracılığıyla mevcut ürünlerini geliştirip, bunlara yenilerini ekliyor. ASELSAN, Ar-Ge gu¨cu¨ ve tasarım-u¨retim yetkinliklerini daha da gelis¸tirmesiyle geçen yıl 2 milyar 780 milyon lira tutarında satıs¸ yaparken, bunun yüzde 20’sini ihracat şeklinde gerc¸ekles¸tirdi. Şirket, geçen yıl Ar-Ge çalışmaları için 912 milyon liralık bütçe kullandı. ASELSAN, 5 kıtada çok sayıda u¨lkeye satıs¸ yaparak ileri teknoloji u¨ru¨nleri ihracatında önemli bir aktör olarak faaliyet gösteriyor. ASELSAN bu¨nyesindeki Ar-Ge merkezlerinde yaklas¸ık 2 bin 600 personel go¨rev yapıyor. Geçen yıl 36 üniversite ile 172 proje gerçekleştiren ASELSAN, üniversitelere 376 milyon lira fon aktardı.
Yazılım yoğun sistem alanlarında faaliyet gösteren HAVELSAN, Hava Savunma Sistemleri, Deniz Savaş Sistemleri, Simülasyon ve Eğitim Sistemleri, Yönetim Bilgi Sistemleri, Enerji Yönetimi ve Anayurt Güvenliği konularında çalışmalar yürütüyor. Söz konusu alanlardaki Ar-Ge faaliyetlerinin desteğiyle son dönemde yeni ürün ve çözümler geliştiren şirket, geçen yıl 80 milyon liralık Ar-Ge çalışması yürüttü. Bu yatırımlardan elde ettiği kazanımlarla yurt dışı pazar payını da artırmayı hedefleyen şirket, son olarak Katar Hava Kuvvetleri için helikopter simülatörü üretti.
FNSS, Türk Silahlı Kuvvetleri ile müttefik silahlı kuvvetlerinin kullanımı için paletli ve tekerlekli zırhlı muharebe araç aileleri ile silah sistemlerinin tasarım ve üretimini gerçekleştiriyor. Yaptığı çalışmalarla kısa sürede dünya pazarında tanınan FNSS, yüzlerce milyon dolarlık ihracat potansiyelinin yaratılmasında rol alıyor. FNSS, kara muharebe sistemleri ihtiyaçları için Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir numaralı tedarikçisi ve dünyanın diğer ordularının tercih edilen yerel tedarikçisi olmaya devam ediyor.
Türkiye'de son yıllarda insansız hava araçları alanındaki gelişmenin arkasında da önemli Ar-Ge yatırımları yer alıyor. Son dönemde güvenlik güçlerinin en önemli istihbarat kaynakları arasında yer alan İHA'ların silahlı versiyonlarına yönelik çalışmalar ise devam ediyor. Baykar Makine, Ar-Ge merkezinin de katkılarıyla bu alanda yürütülen çalışmalarda başı çekiyor. 2000’li yıllardan itibaren İHA sistemleri ve alt sistemlerinin milli olarak tasarlanıp üretilmesi amacıyla yoğun bir Ar-Ge çalışması sürecine giren şirket, bunun sonucunda farklı tipte İHA Sistemleri’ni elektronik, yazılım ve tasarımıyla milli ve özgün bir şekilde geliştiriyor. Ürettiği sistemlerde yüzde 93 gibi yerli katılım oranını yakalayan şirket, Katar Silahlı Kuvvetleri'ne de mini İHA ihracatı gerçekleştirdi.
Savunma sanayisindeki Ar-Ge merkezleri
Savunma sanayisi alanında faaliyet gösteren Ar-Ge merkezleri şöyle:
ASELSAN (Haberleşme Cihazları) - Ankara
ASELSAN (Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik) - Ankara
ASELSAN (Radar Elektronik Harp ve İstihbarat) - Ankara
ASELSAN (Savunma ve Sistem Teknolojileri) - Ankara
ASELSAN (Ulaşım, Güvenlik, Enerji ve Otomasyon Sistemleri) - Ankara
ATEL Teknoloji ve Savunma Sanayi - Ankara
Baykar Makine - İstanbul
BİTES Savunma - Ankara
Fikssan - Kocaeli
FNSS - Ankara
HAVELSAN - Ankara
HAVELSAN - İstanbul
Nurol Makine - Ankara
Roketsan (1) - Ankara
Roketsan (2) - Ankara
Sarsılmaz Silah Sanayi - Düzce
Türk Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ - Ankara