'Türkiye'de yetişkinler çağa ayak uyduramıyor'

KEZBAN KARABOĞA

OECD, Haziran 2016'da bir rapor yayınladı. Raporun adı şu: ‘Skills Matter: Further Results from the Survey of Adult Skills' yani ‘Beceriler Önemlidir: Yetişkin Becerileri Taramasından Sonuçlar'. Bu rapor, PISA'nın 15 yaş grubu öğrencilerin temel becerilerini incelemesi gibi, 15-65 yaş aralığındaki yetişkinlerin sahip olması beklenen becerilerini inceliyor.

Raporda Yetişkin Yeterliliklerinin Uluslararası Değerlendirilmesi Programı (Programme for the International Assesment of Adult Competencies; PIAAC) kapsamında 33 ülkeden 216 bin 250 yetişkinden elde edilen veriler analiz edildi. Türkiye'den de 5 bin 277 katılımcı incelendi. Yukarıda söylediğimiz gibi PIAAC, 15-65 yaş aralığındaki yetişkinlerin ‘temel bilgi işleme becerilerinin' genel durumunu ortaya koyuyor. Odağına, sözel beceriler, sayısal beceriler ve teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerilerini alıyor. Peki, soru şu: Türkiye'de yetişkin becerileri açısından ne durumda? Hemen bakalım. Türkiye'de yetişkinler sözel beceriler, sayısal beceriler ve teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerileri olmak üzere üç beceri alanında OECD ortalamasının altında bir performansa sahip. Türkiye'de yetişkinler sözel becerilerde ortalama 227 puan ile 268 puan olan OECD ortalamasının çok altında yer alıyor. Dahası, Türkiye sözel becerilerde elde ettiği puan ile araştırmaya katılan ülkeler arasında en düşük puana sahip üç ülkeden birisi konumunda. Peki, sayısal becerilerde durum nedir? Bu konuda da durum çok iç açıcı değil. Bakın, Türkiye'de yetişkinler sayısal becerilerde de ortalama 219 puan elde ederek 263 puan olan OECD ortalamasının oldukça altında bir konuma sahip. Türkiye, sözel becerilerde olduğu gibi sayısal becerilerde de en düşük puan alan iki OECD ülkesinden bir tanesi ya da şöyle söyleyelim sözel becerilerde 206 puanla son sırada yer alan Şili'den biraz daha iyi bir performansa sahip. OECD ülkeleri dışında olup da araştırmaya katılan ülkelerden ise sadece Endonezya Türkiye'den daha düşük bir puana sahip.

Teknolojide son sıradayız

Yetişkin becerileri kapsamında ölçülen bir diğer beceri, teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerisi. Bulgulara göre Türkiye'de yetişkinlerin büyük bir kısmı teknoloji yoğun ortamlarda problem çözme becerisi alanında 1. Düzey ve altı yeterlik düzeyine sahip. Öyle ki yetişkinlerin yüzde 40'ı bilgisayarla henüz tanışmadığını ifade etmiş ya da bilgi iletişim teknolojileri kapsamındaki teste girmemiş veya tamamlayamamış. Daha ilginç olan şu: Türkiye, bu beceri alanında en üst yeterlik düzeyi olan 2. ve 3. düzeyde bulunan yüzde 8 yetişkin oranı ile son sırada olan ülke. Bu veriyle, Türkiye yüzde 31 olan OECD ortalamasının da oldukça altında kalıyor. Kıssadan hisse Türkiye'nin PISA sonuçları ortadayken, yetişkin becerilerin de buna benzer sonuçlarının olduğu açıkça görülüyor. Bir anlamda insan yedisinde neyse yetmişinde de odur sözü de doğrulanıyor.

HANGİ BECERİ NEYİ ÖLÇÜYOR?

SAYISAL BECERİLER: Bireyin hayatında karşılaşabileceği matematikle ilgili durumları yönetebilmesi ve üstesinden gelmesi için matematiksel bilgi ve fikirlere ulaşma, onları kullanma ve yorumlama becerileridir.

SÖZEL BECERİLER: Bireyin bilgi ve potansiyelini geliştirmesi, yaşam amaçlarına ulaşması ve topluma katılım sağlaması için gereken; yazılı metinleri anlama, değerlendirme ve kullanma becerileri. Dijital becerileri okuma becerisi de bu kapsamda değerlendiriliyor. Konuşma, yazma becerileri buna dahil değil.

TEKNOLOJİ YOĞUN ORTAMLARDA PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ: Bilgiye ulaşmak ve ulaşılan bilgiyi değerlendirmek, diğer bireylerle iletişim kurmak ve uygulamalı süreçlerde bulunmak amacıyla dijital teknoloji, iletişim araçları ve ağlarını kullanma becerileridir.