Cengiz Holding, Mazıdağı'nda entegre üretime geçti

Cengiz Holding'in Eti Bakır Mazıdağı tesisleri devreye giriyor. Dünyanın sayılı kobalt üretimi yapan tesislerinden birini de bünyesinde barındıran toplam 1.2 milyar dolar yatırımla hayata geçirilen Mazıdağı tesisleri 5 fabrika ve 17 yardımcı tesisten oluşuyor. Cengiz Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz, "Doğu'ya yatırım ülkemize borcumuzdu. Bu yatırımın başka şirketlere de öncülük yapmasını arzuluyoruz" dedi. Edinilen bilgiye göre, Eti Bakır Mazıdağı entegre tesisleri 620 milyon dolarlık ithalatın önünü kesecek.

2004 yılında özelleştirilerek Cengiz Holding bünyesine geçen Eti Bakır, Türkiye'nin cevherden katot bakır üreten tek şirketi. Mardin'deki Eti Bakır AŞ Mazıdağı Fosfat Tesisleri de 2011 yılında Cengiz Holding bünyesine katıldı. Mazıdağı'nda hızla tamamlanan yatırımlar sonrasında etap etap faaliyete geçmeye başlayan tesisleri yanında holdingin Genel Koordinatörü Ömer Mafa olduğu halde tanıtan Mehmet Cengiz, özetle şu bilgileri paylaştı:

- Biz devraldığımızda burada sadece uzun bir süredir faaliyette olmayan fosfat madeni tesisleri vardı. Bugün ise devreye alma aşamasında olan Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri, 1 milyon 580 bin metrekarelik bir alanda 5 ana fabrika 17 yardımcı tesisten oluşuyor.

- Toplam 1.2 milyar dolar yatırımla hayata geçirdiğimiz tesis, entegre çalışma anlamında dünyadaki sayılı tesislerden biri. Mevcut en son teknolojiyi kullanıyor. Birbiriyle entegre 22 tesisin 20'si faal hale geldi. Bu sene sonunda tam kapasite hizmete girecek.

Dünyanın sayılı üreticisi olacak

- Mardin Entegre tesislerinde akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayar ve elektrikli arabalar gibi birçok teknoloji ürününü çalıştıran bataryaların ana maddelerinden kobaltın üretimini gerçekleştireceğiz. Bildiğiniz gibi elektrikli araçlara küresel talebin artması, akıllı telefon üreten şirketlerin kobalta yatırım yapacağını açıklaması kobaltın ne kadar önemli bir maden olduğunu gösteriyor.

- Tonu 75 bin dolar civarında olan kobalt üretimi geçen yıl yüzde 1 azalarak 110 bin ton olarak gerçekleşti. Elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasının kobalta talebi artırması ve yıllık toplam talebin 120 bin tonun üzerine çıkması bekleniyor.

- Tesislerimiz tam kapasite üretime başladığında dünyanın sayılı kobalt üreticileri arasında yer alacağız. Metalde yılda 270 milyon dolarlık ithalatın önüne geçeceğiz. Yerli otomobilini yapmaya hazırlanan Türkiye, kobalt ile ilgili sıkıntı yaşamayacak. Kobalt ayrıca otomobillerde hava yastıkları yapımında, çelik kuşaklı radyal lastik yapımında, enerji türbin kanatlarında, diş protezinde ve özel çeliklerin yapımında kullanılıyor. Gelecekte önemi daha da artacak kobaltı Türkiye'de üretiyor olmamız iş dünyamıza önemli bir fırsat sunuyor.

Gübrede bölgenin en büyüğü hammaddenin yüzde 90'ı yerli

Eti Bakır, Türkiye'den cevherden katot bakır üreten tek şirket. 2004 yılındaki özelleştirilme sonrasında Cengiz Holding'e geçti. Mehmet Cengiz, Küre'deki bakır madeni ile birlikte çıkan pirit ve diğer madenlerin de ekonomiye kazandırılmasını Mazıdağı'ndaki tesislerde gerçekleştireceklerini söyledi:

- Küre'deki tesislerimizde bakır ile birlikte çıkarılan diğer bir yan ürün ise pirit. Pirit ekonomik değeri sınırlı bir ürün. Genelde içindeki zengin kükürt oranından dolayı gübre üretiminde kullanılan sülfürük asitin üretiminde kullanılıyor. Eti Bakır tarafından Küre'de çıkarılan bakır ile birlikte üretilen pirit kobalt, bakır, çinko gibi değerli metaller de ihtiva ediyor.

- Gübre üretimi için gerekli olan diğer bir hammadde ise fosfat. Fosfat madeni de Mazıdağı'ndan elde ediliyor. Gübre tesisleri için önümüzde iki alternatif vardı. Samsun'da geniş bir alan üzerine kurulu Eti Bakır tesislerine gerekli yatırımı yapabilir, fosfatı buradan Samsun'a taşıyabilirdik. Ancak, ülkemize olan borcumuzu sanayi yatırımına ihtiyacı olan Mardin bölgesinde sıfırdan bu tesisleri kurarak ödemek istedik. Küre'den pirit cevherini buraya taşıyarak üretimi Mazıdağı'nda yapacak projeyi hayata geçirdik. Yeni gübre fabrikasının, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin en büyük özel sektör yatırımı olacağına dikkat çeken Cengiz şunları da vurguladı: "Mazıdağı Fosfat ve Gübre Fabrikası, bölgenin tek gübre fabrikası olma özelliğini taşıyacak ve Harran Ovası ile GAP'ın gübre ihtiyacının tamamını karşılayacak. Fabrika tamamlandığında 500 bin ton DAP veya muadili fosfatlı gübre türevleri üretilecek. Aynı zamanda bu tesis, Türkiye'de hammaddeleri aynı yerde üretilen tek gübre tesisi olacak. Mazıdağı Gübre Fabrikası'nda hammaddenin yüzde 90'inin yurt içinden sağlanması planlanırken tesis, ihtiyacı olan elektriği de kendisi üretecek. Fabrika ilk etapta Türkiye'de kullanım alanı çok geniş DAP gübre pazarının yüzde 20'sine sahip olacak. Türkiye gübre üretiminde kullanılan hammaddede yüzde 95 oranında dışa bağımlıyken, Mazıdağı Fabrikası yılda 350 milyon dolarlık gübre ithalatının önüne geçecek."